بوشهری ها / سرمایه های طبیعی هر اقلیم از جمله گنجینه های ماندگار و موهبتهای رایگانی هستند که دست سخاوت طبیعت بی خسّت و بی منت به مردم یک دیار ارزانی می دارد. بوشهر در میان شهرهای جنوبی کشور یکی از زیباترین سواحل خلیج فارس را داراست؛ سواحلی که با مشکلات بسیار کلانی دست و پنجه نرم می کنند.
به گزارش « بوشهری ها » اولین مشکل به این مسئله بر می گردد که به صورت دقیق کاربریهای این سواحل تعیین نشده است. از شمال تا جنوب شبه جزیرة بوشهر که حرکت می کنیم قسمت بسیار عمده ای از این سواحل کابری نظامی-دولتی دارند. نیروگاه اتمی بوشهر، نهادهای نظامی ، انواع و اقسام ادارات و دستگاه های متعدد بخشهای بزرگی از سواحل مرغوب شهر را بلعیده اند، اسکله ها و لنگرگاه هایی که مثل قارچ از گمرک تا بندرگاه روییده اند و هر کجا که رفته اند آلودگیهای شدید و مخرب به بار آورده اند و دریا و جلوه های بصری شهر را به ویرانی و تباهی کشده اند.
دومین مشکل سواحل بوشهر به آلودگیهای شدید زیست محیطی ناشی از ورود فاضلابهای شهری و صنعتی بر می گردد. بنا به آمار، روزانه هزاران متر مکعب فاضلاب شهر بوشهر از 12 نقطه وارد دریا می شود. این آمار بسیار نگران کننده است. علاوه بر حجم بالای ورود فاضلاب به دریا باید به آلودگیهای شدید ناشی از عدم رعایت قوانین توسط برخی از لنج داران، کشتی داران و قایق داران اشاره کرد که ضایعات شیمیایی و پسماند سوختهای فسیلی خود را به دریا می ریزند و آلودگیهای سواحل را تشدید می نمایند.
مشکل سوم بوشهر که اصلاً مشخص نیست چرا به این شکل سالها از پی سالها تکرار می شود استحصال دریا و دریا خواری و ساحل خواریهای بی حساب و کتاب است. سواحل باقی ماندة بوشهر که عموماً در تملک شهرداری قرار می گیرد به عنوان ساحل سازی بلعیده می شود، خشکانده می شود تا بوشهر هیچ ساحل شنی و ماسه ای طبیعی نداشته باشد. امروز از گمرک بوشهر و پارک باسیدون که به سمت جنوب شبه جزیره تا آب شیرین کن و پارک دانشجو حرکت می کنیم، به عنوان تنها نوار ساحلی عمده و یکدستی که در اختیار شهرداری است، چند متر نوار ساحلی ماسه ای باقی مانده است؟ تقریباً هیچ!
این سه مشکل یعنی تملک سواحل مرغوب شهر توسط نهادهای نظامی و دولتی، آلودگیهای زیست محیطی شدید و استحصال دریا و دریا خواری تقریباً تمام سواحل عمدة بوشهر را درگیر خود کرده است. اما در این میان گنجینه ای بی نظیر از چنگ اندازی ارگانهای دولتی و نظامی به دور مانده بود. تکه زمینی بسیار مرغوب، زیبا و بکر در گوشة جنوبی شهر بر اساس ساختار طبیعی خود مستعد رشد و توسعه ای ساختاری است که تمام جوانب زیست محیطی در آن لحاظ شده باشد و به عنوان الگوی ملی آشتی با طبیعت به ایران شناسانده شود: «پارک لیان».
پارک لیان در جنوب شبه جزیرة بوشهر حد فاصل منطقة سرتل به سمت نیروگاه اتمی قرار دارد. این منطقه بالغ بر 700 هکتار مساحت دارد که حتی بنا به گفتة نصرالله اسدی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر معدل دمای آن منطقه از شهر نسبت به سایر مناطق گاهی تا 5 درجه نیز خنک تر می باشد. سواحل این منطقه از شهر بکر و دست نخورده باقی مانده و از دست درازی عوامل انسانی آسیب کمتری دیده است. سواحل ماسه ای و صخره آن کمتر طبیعی و دست نخورده باز مانده و به دلیل اینکه این خطه از شهر دارای نا همواریهای طبیعی زیادی است، اختلاف سطح پدید آمده می تواند در ایجاد انواع چشم اندازهای دلنواز مؤثر واقع شود.
آغاز پروژة پارک لیان به سال 1384 باز می گردد. این طرح بنا به گزارشهای آغاز به کارش، بنا داشت «بزرگترین پارک تفریحی و گردشگری خاورمیانه» شود و با پارکهای کشورهای توسعه یافتة جنوب خلیج فارس به رقابت بپردازد. ساخت انواع مراکز تفریحی توریستی، هتلهای پنج ستاره، جنگل کاری و ایجاد فضای سبز گسترده و... از جمله برنامه های در نظر گرفته شده برای این منقطة منحصر به فرد در بوشهر بود. بر همین اساس با انجام سرمایه گذاریهای اولیه در بخش زیر ساختها 20 میلیارد تومان در این منطقه هزینه شد.
اما نشد آنچه که قرار بود بشود! تعویض دولتها و تغییر پیاپی استانداران و نبود برنامه های راهبردی و جامع و نظارت دستگاه های بالادستی برای حرکت استانداران در این مسیرها و بی تدبیریها و بی انگیزگی مدیران عالی رتبة غیر بومی آن رویای رنگین و خوش آهنگ تبادار را به بوتة فراموشی سپرد تا این برنامه نیز همچون سایر برنامه های توسعه ای استان و شهر بوشهر نیمه کار رها شود و داغش بر دل بوشهریها بماند.
امروز به پارک لیان که نظر می کنیم یکی از بزرگترین پروةه های عمران شهری که می توانست برای بوشهر اعتباری ملی و بلکه جهانی خلق کند و در گذر ایام مبدل به قطب منحصر به فرد گردشگری استان شود و معدل ثابتی از حضور گردشگران داخلی و خارجی را به درون خود بکشد، متأسفانه به حال خود رها شده است. درختان خشکیده و فضای سبز پژمرده، تأسیسات مستهلک شده و از میان رفته و پارکی که تنها رویایش با بوشهریها باقی ماند همة چیزی است که امروز ما با ان رو به رو هستیم. برهوتی پر از زباله و پسماند و استهلاک سازه های ساخته شده و رها شده پارکی تاریک مطرود و متروک که قدر نمی بیند و خریدار ندارد. متأسفانه استانداری نتوانست آن را کامل کند .
آنچه تا کنون گفته شد حسرت بود و افسوس؛ اما چیزی دیگر در حال وقوع است: یک نگرانی عمیق و جدی. نگرانی های اصلی از زمانی آغاز می شود که برخی ساخت و سازهای مشکوک در این پارک آغاز شده. ساخت و سازهایی که همه واهمه دارند تجربیات تلخ سالهای دور و نزدیک را زنده کند .
گنجینة لیان در خطر است. استانداری باید تدبیر جدی کند. پرسشهای جدی در این زمینه وجود دارد. مالکیت این پارک در دست چه ارگانی است؟ ساخت و سازهای مشکوکی که اخیراً در این پارک و سواحل آن در حال انجام است با مجوز کدام ارگان آغاز شده و با چه هدفی است و کدام نهاد مجری و سرمایه گذار این پروژه است؟ برنامة استانداری برای بزرگترین پارک خاورمیانه چیست؟ قرار است چه اتفاقی در آینده برای این خطه از شهر بوشهر بیفتد؟ تکلیف 20 میلیارد سرمایه گذاری انجام شده این پارک چه می شود؟ چه برنامه ای برای صیانت و حفاظت و مالکیت این پارک از دست اندازیهای ارگانهای مسئولیت ناپذیر در دستور کار است؟
این پرسشها ، پرسشهایی اساسی است که به جد پاسخ استانداری و مسئولان بلند پایة دولتی را می طلبد. شورا و شهرداری و نمایندة مردم بوشهر در مجلس، مکلف هستند این مسائل را پیگیری نمایند. تجربیات تلخ از دست رفتن بسیاری از اراضی عمومی شهر که در دست ارگانهای دولتی قرار گرفت و بوشهر را در درون خود فشرده نمود و فرصتهای توسعة شهری را به شدت محدود کرد، نباید بیش از این تکرار شود.
عکس
