گفتگو با نخستین دبیر توان خواه جشنواره معلولان کشور؛
بوشهری ها /سودابه زیارتی: فرهاد فیاض بخش از جمله نخبگان هنری جامعه توان خواه و دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است. انتخاب او به عنوان دبیر چهاردهمین جشنواره تئاتر معلولان استان بوشهر، اتفاقی است که برای نخستین بار در طول برگزاری سیزده دوره از این جشنواره در کل کشور افتاده است. چراکه تا پیش از این، دبیری این جشنواره به هنرمندانی غیر توان خواه سپرده شده بود. در این میان، در گزارشی که در همین صفحه و در شماره 797-دوشنبه 24 مهرماه- «پیام عسلویه» عنوان شد، انتخاب فیاض بخش در بوشهر به عنوان دبیر چهاردهمین جشنواره تئاتر معلولان با حاشیه هایی همراه بود. به همین بهانه و نیز تشریح جزئیات بیشتر برنامه های این دوره از جشنواره در بوشهر از وی دعوت کردیم تا به دفتر روزنامه آمده و با وی گفتگو کنیم. آنچه در ادامه می خوانید، چکیده ای از این گفتگوست:
از چه سالی کار تئاتر معلولان را شروع کردید و جامعه تئاتر معلولان تا چه اندازه با چهره آقای فیاض بخش آشناست؟
از سال 82 کار تئاتر معلولان را با نمایش «نقاش متفکر» کار آقای ارجمند نیا به عنوان بازیگر شروع کردم که با همان کار به جشنواره منطقه ای و بین المللی رفتیم. البته در این اثر، کار طراحی صحنه را نیز انجام دادم و در این بخش موفق شدم در جشنواره بین المللی عنوان طراح صحنه برتر را کسب کنم. در چندین دوره بعد این جشنواره نیز به صورت مرتب حضور داشتم و فقط سه یا چهار دوره به دلیل مشغله های شخصی شرکت نکردم. حدودا هشت مقام طراحی صحنه و طراحی نور در جشنواره معلولان دارم و در حال حاضر نیز دبیر چهاردهمین جشنواره تئاتر معلولان هستم.
یعنی نخستین دبیر توان خواه جشنواره معلولان در کشور هستید؟
بله. تا به امروز همه دبیران سیزده دوره جشنواره معلولان از غیر توان خواهان بودند.
پیش از این هم شما عنوان دبیری جشنواره تئاتر معلولان استان را داشته اید یا این اولین دوره ای است که این مسئولیت را به عهده دارید؟
خیر برای اولین بار است و البته من اولین دبیر کم بینای جشنواره در تمام سیزده دوره گذشته در کشور هستم.
فکر می کنید این مساله یعنی برگزاری جشنواره معلولان به دبیری یک توان خواه چه تاثیراتی می تواند بر کیفیت این جشنواره داشته باشد و آیا تنها توان خواه بودن برای این امر کافی است؟
خیر. توان خواه بودن به تنهایی برای اینکه جشنواره با سطح کیفی بالا برگزار شود، کافی نیست. من الان دانشجوی ارشد رشته ادبیات نمایشی هستم و رشته دانشگاهی‌ام با کاری که دارم انجام می دهم مرتبط است. یعنی جدا از این قضیه نیستم و از همین بدنه جامعه معلولان هستم. اما زمانی که یک توان خواه دبیر چنین جشنواره ای می شود، با توجه به اینکه خودش با درد این جامعه آشنا است و مشکلاتی که این قشر از جامعه با آن دست و پنجه نرم می کنند را خود نیز لمس کرده است، دقیقا می داند که برای پیشبرد هرچه بهتر جشنواره باید چطور برنامه ریزی کند. ببینید در حال حاضر من تمام تیم اجرایی جشنواره را سعی کردم که از جامعه هدف انتخاب کنم. البته انتخاب یک توان خواه به عنوان دبیر جشنواره، نگاهی بود که مدیرکل بهزیستی آقای پولادی ریشهری و معاون ایشان خانم غلام زاده به این جشنواره داشتند و معتقد بودند تا وقتی که جامعه توان خواهان توانایی اجرای جشنواره را دارند، باید از خود آنها برای اینکار استفاده شود. امیدوارم با حمایت های دوستان بتوانیم آن طور که شایسته است، جشنواره را اجرا کنیم.
یعنی حکم دبیری شما در زمان مدیرکل فعلی- آقای پولادی ریشهری- صادر شده است؟
بله همینطور است.
خیلی از کسانی که به تغییر دبیر این جشنواره در استان بوشهر اعتراض کرده اند، خودشان از جامعه معلولان هستند. دلیل این اعتراض چیست؟
شما فکر می کنید تعداد معترضان چند نفر هستند. همین الان رئیس انجمن نابینایان و کم بینایان، همچنین رئیس انجمن ناشنوایان، رئیس انجمن جسمی و حرکتی و... اعلام حمایت و آمادگی 100 درصد از این جشنواره کرده اند. ما حتی نشستی را برای رفع حواشی در مجتمع فرهنگی و هنری با بچه های توان خواه برگزار کردیم که حدود هفتاد یا هشتاد نفر از بودند و اعلام حمایت کردند. من از همین جا دست یاری دراز می کنم و اعلام می کنم که ما به کمک تک‌تک هنرمندان و جامعه توان خواه نیازمندیم. حتی اگر این کمک فقط در حد کنار ما ماندن باشد. کار کردن و دیده شده این جامعه مهم است. مهم دبیرشدن فیاض بخش نیست. اما من واقعا دلیل مخالفت دوستانم را نمی دانم.
برخی می گویند آقای ارجمند احیاکننده جشنواره تئاتر معلولان استان بوشهر است. شما با این صحبت ها موافقید؟
بدون شک خیلی ازدوستان به این مساله گواهی می دهند که آقای ارجمند نیا از محدود کسانی هستند که در همه 13 دوره از جشنواره تئاتر معلولان استان بوشهر و در کل ادوار منطقه ای و بین المللی حضور داشته داشته است. یعنی کمتر کسی شاید در کشور وجود داشته باشد که به این شکل در تمام دوره های جشنواره معلولان شرکت کرده باشد. این در حالیست که کارهایی را نیز که در جشنواره شرکت داده است، در بخش استانی و منطقه ای که جزء برترین ها بوده است و در بخش بین الملل نیز حداقل با سه یا چهار جایزه به استان بازگشته است.
چه برنامه هایی برای این دوره از جشنواره در نظر گرفتید و آیا مورد جدیدی به آن اضافه شده است و یا کماکان مثل دوره های پیشین اجرا می شود؟
بر خلاف بسیاری از ادوار جشنواره که تاکنون برگزار شده است، در این دوره پای مراکز نگهداری معلولان را به طور ویژه به جشنواره باز کردیم. شما می دانید که در دوره های گذشته خیلی از این مراکز در مرحله بازبینی حذف شدند. هدف ما این است که حتی اگر کار، ضعیف و سطح پائینی دارد، با کمک کارشناس سعی کنیم کار را بالا برده و نگذاریم که حذف شوند. این مراکز برای ما از آن جهت اهمیت دارد که کل تیم از بچه های توان خواه هستند. کاری که انجام دادیم، با مراکز شهرستان ها تماس گرفتیم و حتی هنرمندانی را معرفی کردیم که به آن جا رفته تا با این بچه ها کار نمایش را تمرین کرده و آنها را برای شرکت در جشنواره آماده کنند. البته این اقدامات را تا آنجا که در توان ما است، ادامه می دهیم.
فکر می کنم در برخی از دوره های جشنواره، علی رغم توانایی هایی که جامعه معلولان دارند، به آنها سخت گرفته شده است.
در حال حاضر ما پیش از جشنواره یک سری ورکشاپ هایی را برگزار می کنیم که بیشتر مختص کارگردانان است و به آنها نکاتی را یادآور می شود که تفاوت بین بازیگران معلول و بازیگران سالم را بیشتر درک کنند. چراکه برخی از کارگردانان که تازه وارد کار با معلولان شده اند ممکن است به برخی نکات ظریف این مساله آگاه و یا توجیه نباشند. یک سری کارگاه ها هم در طول جشنواره برگزار می شود.
در حال حاضر زمان بندی جشنواره به چه صورتی است؟
جشنواره نوزدهم دی ماه شروع و بیست و دوم هم تمام می شود. برخی ورکشاپ ها در طول جشنواره و برخی پیش از شروع جشنواره برگزار می شود.
داوران بازخوان و نیز داوران خود جشنواره معرفی شدند؟
بله. داوران بازخوان، غلامرضا احمدی، اشرف سلطانی نیا و محمد مظفری هستند. البته آقای امین چاهشوری را نیز دعوت کردیم که به دلیل مشغله ای که داشتند، نتوانستند که بپذیرند. داوران خود جشنواره نیز هنوز مشخص نشده اند و در آینده نزدیک آنها را نیز معرفی خواهیم کرد.
داوران جشنواره از هنرمندان استانی هستند؟
خیر. به خاطر یک سری بحث های حاشیه ای که از دوره های پیش هم وجود داشته است، داوران جشنواره را از هنرمندان ملی انتخاب می کنیم.
چند متن تا الان بازخوانی شده است؟
حدود 16 متن به دبیرخانه رسیده است و البته هنوز زمان زیادی به پایان مهلت ارسال آثار باقی مانده است.
نهایتا چند متن به بخش مسابقه راه پیدا می کنند؟
ما دوست داریم که تا آنجا که ممکن است متون را بپذیریم. زیرا جامعه توان خواه، یک جامعه حساس است و مثل جامعه معمولی زیاد در قید و بند جایزه نیستند و برایشان شرکت در جشنواره امید بخش است. بنابراین تا جایی که امکان دارد، سعی می کنیم حتی با همکاری برخی کارگردانان و کارشناسان، ضعف های نمایش را برطرف و کار را برای شرکت در جشنواره بپذیریم.
چه برنامه های دیگری در طول جشنواره تدارک دیده اید؟
برنامه های خوبی را در نظر داریم که اجرا کنیم. مثلا آقای ایرج نوذری را دعوت کردیم تا به عنوان مدرس ورکشاپ بازیگری تشریف بیاورند و آقای تهامی نژاد که مدیر دوبلاژ هستند به ما قول دادند که ورکشاپ فن بیان را مدیریت کرده و البته به عنوان مجری اختتامیه جشنواره نیز در بوشهر حضور خواهند داشت.
اگر فکر می کنید نکته ای در این ارتباط جاافتاده است، بفرمایید.
می خواستم ابتدا از شما تشکر کنم به خاطر لطفی که به این جامعه می کنید و جای تشکر و قدردانی دارد. همچنین از دکتر پولادی ریشهری و خانم غلام زاده که برای نخستین بار به جامعه معلولان اعتماد کرده و دبیری جشنواره را پس از سیزده سال به خود آنان سپردند. امیدوارم که یک جشنواره متفاوتی را نسبت به ادوار گذشته شاهد باشیم.
عکس
