تقویت زیرساخت ها در دستور کار وزارت نفت؛
بوشهری ها /احسان انصاری/ روزنامه نگار/ در پی افزایش قابل‌توجه ظرفیت تولید بنزین طی کمتر از یک سال، دولت چهاردهم موفق شده یکی از بزرگ‌ترین تحولات زیرساختی در صنعت سوخت ایران را رقم بزند. این رشد، با اصلاح فرآیندها، ارتقای بهره‌وری پالایشگاه‌ها و اجرای پروژه‌های ضربتی محقق شده است.
بر اساس گزارش‌های رسمی، از نیمه دوم سال ۱۴۰۳ و هم‌زمان با استقرار دولت چهاردهم، میانگین تولید روزانه بنزین در پالایشگاه‌های کشور با رشدی کم‌سابقه، حدود ۸ میلیون لیتر افزایش یافت. این جهش، حاصل ارتقای کارایی پالایشگاه‌ها، اصلاح فرایندها، ارتقای کارایی واحدهای موجود، راه‌اندازی واحدهای جدید فرآیندی و اجرای فوری پروژه‌های بهینه‌سازی در سراسر پالایشگاه‌های کشور بود. این روند در سال ۱۴۰۴ نیز ادامه یافت و میزان رشد تولید به ۱۰ میلیون لیتر در روز رسید.
در واقع، تولید پالایشگاهی بنزین که پیش از روی کار آمدن دولت چهاردهم حدود ۹۷ میلیون لیتر در روز بود، در بهار ۱۴۰۴ به بیش از ۱۰۷ میلیون لیتر رسید. با احتساب تولید از انبارهای ذخیره‌سازی، کل تولید روزانه کشور تا اردیبهشت ۱۴۰۴ به حدود ۱۲۰ میلیون لیتر افزایش یافت؛ در حالی که این عدد پیش‌تر حدود ۱۱۰ میلیون لیتر برآورد می‌شد.
طرح‌های پالایشی جدید و افزایش کیفیت تولید
محمدصادق عظیمی‌فر، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با اشاره به ظرفیت پالایشگاه‌های کشور اعلام کرد: در حال حاضر ۱۰ پالایشگاه اصلی ایران روزانه بیش از ۲.۴ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی را فرآوری می‌کنند.
عظیمی‌فر با اشاره به برنامه‌های دولت چهاردهم برای توسعه پالایشگاه‌ها گفت: تمرکز اصلی بر افزایش بهره‌وری پالایشگاه‌های موجود و اجرای طرح‌های کیفی‌سازی است. از جمله این طرح‌ها می‌توان به ارتقای کیفیت بنزین در پالایشگاه تهران (افزایش تولید ۲۰ درصدی و ارتقا به استاندارد یورو ۵)، بهبود کیفیت نفت گاز در پالایشگاه شیراز و تصفیه هیدروژنی نفت سفید در پالایشگاه اصفهان اشاره کرد.
همچنین، دو پالایشگاه جدید در سال ۱۴۰۴ به مجموعه پالایشگاهی کشور اضافه خواهند شد؛ از جمله پالایشگاه ۶۰ هزار بشکه‌ای آلیش در منطقه سیراف و قطعه نخست پالایشگاه مهر خلیج فارس در بندرعباس با ظرفیت ۱۲۰ هزار بشکه در روز. این اقدامات در راستای تحقق هدف‌گذاری تولید روزانه ۱۲۹ میلیون لیتر بنزین و ۱۳۰ میلیون لیتر نفت گاز انجام می‌شود.
در این زمینه علاوه بر افزایش تولید، اجرای سیاست‌های اسقاط خودروهای فرسوده، بهبود کیفیت خودروها و ارتقای استانداردهای سوخت برای کاهش شکاف بین تولید و مصرف ضروری است. در حال حاضر تولید روزانه بنزین پالایشگاه‌ها از ۹۷ میلیون لیتر به ۱۰۵ میلیون لیتر رسیده و تولید انبارها نیز حدود ۲۰ میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود، در حالی که میانگین مصرف بنزین در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۲۴ میلیون لیتر در روز بوده است.
چشم‌انداز تولید ۱۳۰ میلیون لیتر در روز
در دولت چهاردهم، تولید بنزین در کشور با افزایش همراه بوده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که در مقایسه با سال گذشته، حدود ۸ میلیون لیتر در روز افزایش یافته است. این افزایش عمدتاً از طریق استفاده از ظرفیت خالی واحدهای بنزین‌سازی و افزایش خوراک پالایشگاه‌ها به میزان ۱۰۰ هزار بشکه در روز حاصل شده است. همچنین، تمرکز بر تولید بنزین با استانداردهای یورو ۴ و یورو ۵ قرار گرفته است و مجوزهای موقتی که در گذشته برای کاهش عدد اکتان بنزین صادر می‌شد، متوقف شده‌اند.
علاوه بر این، پروژه‌هایی مانند راه‌اندازی واحد هیدروکراکر در پالایشگاه آبادان و واحد ایزومریزاسیون در پالایشگاه شیراز نیز به بهره‌برداری رسیده‌اند که به افزایش تولید و ارتقای کیفیت بنزین کمک کرده‌اند.
اگرچه آمار رسمی از رشد مستمر تولید بنزین حکایت دارند، اما برخی رسانه‌ها و نهادهای مستقل در خصوص پایداری این روند ابراز تردید کرده‌اند. مواردی چون افزایش قاچاق سوخت، فشار بر زیرساخت‌های پالایشگاهی، و وابستگی به خوراک‌های ناپایدار از جمله نگرانی‌هایی است که مطرح شده است.
با این حال، آنچه مشخص است اینکه دولت چهاردهم توانسته با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و بدون اتکای جدی به واردات، مسیر تازه‌ای در سیاست‌گذاری انرژی کشور بگشاید.
در چشم‌انداز برنامه هفتم توسعه، هدف‌گذاری برای رسیدن به ۱۳۰ میلیون لیتر در روز تولید بنزین تا پایان این دولت در دستور کار قرار گرفته است. با توجه به روند صعودی فعلی، این هدف نه‌تنها دور از دسترس نیست، بلکه می‌تواند نقطه پایانی برای واردات بنزین ایران و آغازگر دوره‌ای از صادرات هدفمند فرآورده‌های نفتی باشد.
عکس
