بوشهریها|برخی کشورها با توجه به اهمیت مکان زلزله خیز تدابیر جدی را برای جلوگیری از تخریب و آسیب های ناشی از زلزله در پیش می گیرند این در حالی است که....

بوشهری ها /احسان انصاری/ روزنامه نگار/ زلزله به عنوان یکی از بلایای طبیعی در همه کشورهای جهان وجود دارد اما نوع نگاهی که به این موضوع در کشورهای مختلف وجود دارد با هم متفاوت است. برخی کشورها با توجه به اهمیت مکان زلزله خیز تدابیر جدی را برای جلوگیری از تخریب و آسیب های ناشی از زلزله در پیش می گیرند این در حالی است که در ایران در اغلب موارد خدمات رسانی تنها به بعد از وقوع زلزله خلاصه می شود که دیگر دیر شده است.

 در این زمینه عسلویه به عنوان یک منطقه استراتژیک اقتصادی و انرژی برای کشور از اهمیت زیادی برخوردار است و در شرایطی که از روز شنبه چهارم مرداد ماه تاکنون بیش از ۳۱ زمین‌ لرزه در شهرستان عسلویه ثبت شده است و زمین‌ لرزه‌ها همچنان ادامه دارد این پرسش مطرح است که تأسیسات پارس جنوبی به چه میزان نسبت به زلزله ایمنی دارند و آیا گذشت زمان استاندارد این ایمنی را کاهش نداده است؟

مدیرکل مدیریت بحران استان بوشهردر این زمینه اظهار کرده در سه روز اخیر شاهد وقوع زمین‌ لرزه‌های متعددی در شهرستان عسلویه هستیم که پنج زمین ‌لرزه دارای شدت ۴ ریشتر یا بیشتر بوده است. کوروش دهقان همچنین عنوان کرده خوشبختانه گزارشی از خسارت این زمین ‌لرزه‌ها دریافت نشده است و تأسیسات حوزه انرژی نیز آسیبی ندیده‌ اند.

تجربه تاریخی نشان داده که زیاد نمی توان به این نوع خوشبینی ها اتکا کرد و با توجه به  افزایش پس لرزه ها در منطقه عسلویه باید به همه جوانب مسأله به صورت تخصصی نگاه کرد.

آیا عسلویه یک منطقه زلزله خیز است؟

منطقه عسلویه یکی از نقاط ساحل شمال خلیج فارس همواره در معرض وقوع زمینل رزه و سونامی های تاریخی قرار داشته است.این در حالی است که وقوع و لغزش‌های بزرگ در اثر وقوع زلزله در کف دریا نیز می تواند به وقوع سونامی منجر شود.

زلزله بزرگ سال ۹۷۸ میلادی در منطقه سیراف در نزدیکی بندر طاهری و عسلویه، اتفاق افتاد با سونامی همراه بود.  چه بسا این سونامی به دلیل وقوع گسل و لغزش به همراه آن در ساحل شمالی خلیج فارس رخ داده باشد. ضمنا شواهد تاریخی نشان می دهد که رخداد دو زمین لرزه تاریخی در تاریخ‌های ۹۷۸ و ۱۰۰۸ میلادی در بندر تاریخی سیراف احتمالا با رخداد سونامی همراه بوده است.

با توجه به نزدیکی این پهنه تاریخی به منطقه عملیاتی پارس جنوبی و عسلویه اهمیت برآوردهای مربوط به خطر سونامی در استان بوشهر به طور خاص و در خلیج فارس به طور کلی توجیه می‌شود. این مساله هم برای کشور ایران در پهنه خلیج فارس و در تعاملات منطقه‌ای ما به ویژه با همسایگان جنوبی خلیج فارس دارای ارزش ویژه‌ای است.

در گذشته برخی وقوع زمین لرزه در عسلویه را به عملیات مرتبط با حفاری های نفت و گاز ارتباط می دادند. این در حالی است که با توجه به عمق وقوع زمین ‌لرزه‌ های استان بوشهر که بیشتر مواقع بالاتر از ۱۰ کیلومتر است و از سوی دیگر وجود منابع نفت و گاز در عمق کمتر از ۵ کیلومتر باعث می‌شود نمی توان زمین لرزه‌ های استان بوشهر را به اکتشاف و به ویژه استخراج معادن نسبت داد.

اگرچه استان بوشهر بر روی «پی سنگ عربی» واقع شده است ولی درست در همسایگی مرز صفحه عربی قرار دارد و در نتیجه پتانسیل بالای لرزه‌ خیزی برای سراسر استان قابل انتظار است.مشهورترین سامانه گسلی با طول بیش از ۱۸۰ کیلومتر موسوم به گسل برازجان با روند تقریبی شمالی جنوبی، در مرز کوه و دشت واقع است و شهرهای برازجان، اهرم، خورموج به فاصله اندک و در حریم این گسل قرار دارند.

 

تأسیسات پارس جنوبی به چه میزان نسبت به خطر زلزله ایمنی دارند؟

طراحی تاسیسات مجتمع گازی پارس جنوبی به گونه ای است که توان رویارویی با زلزله‌های ۸ ریشتری را دارد و در مقابله با طوفان نیز اگر خارج از کنترل عامل انسانی باشد، شیرهای ورودی و خروجی پالایشگاه های آن از اتاق کنترل به طورخودکار، مانع ادامه جریان گاز در سیستم هر پالایشگاه خواهند شد.

مجتمع گازی پارس جنوبی توان مقابله با طوفان هایی با سرعت تا 120 کیلومتر در ساعت را دارد اما اگر شدت و سرعت وزش باد، بیشتر باشد سیستم ها به طور خودکار از کار خواهند افتاد و خسارت‌های ناشی از آن به کمترین حد خواهد رسید.

در این زمینه البته آموزش‌های تخصصی کارکنان  یکی از ارکان مهم حفظ ایمنی به شمار می رود که  در سه سطح برگزار می‌شود؛ سطح نخست شامل دوره‌های پایه‌ ای آتش‌نشانی صنعتی، مقابله با حوادث مواد خطرناک و امداد و نجات در محیط‌ های پرریسک است. سطح دوم به آموزش تجهیزات نوسازی‌شده و سامانه‌های اطفای حریق خودکار اختصاص دارد و در سطح سوم نیز دوره‌های بازآموزی به‌ صورت منظم برگزار می‌شود.

واقعیت این است که اگرچه زلزله‌های اخیر در عسلویه تلفات جانی یا تخریب جدی نداشته‌اند اما موجب نگرانی و فشار روانی در میان مردم شده‌اند که باید با توجه به ساختار زمین‌شناسی منطقه و تأثیر فعالیت‌های انسانی، رویکردی علمی و پیشگیرانه نسبت به مخاطرات زلزله در عسلویه و مناطق مشابه اتخاذ شود.