بوشهریها| این موفقیت که در بزرگ‌ترین و معتبرترین عرصه رقابت‌های هوش مصنوعی و رباتیک جهان به دست آمده، تنها یک عنوان قهرمانی نیست، بلکه...

بوشهری ها /*صدیقه بهزادپور – در حالی که هر روز خبرهایی از افتتاح پروژه های جدید در قلب انرژی ایران به گوش می رسد، شنیدن خبر موفقیت نوجوانی از این دیار در دایره نبوغ و پشتکار  در عرصه بین المللی وکسب مقام نخست جهانی در بخش اختراعات رباتیک در مسابقات بین‌المللی FIRA RoboWorld Cup 2025، نه تنها پرچم بوشهر بلکه ایران را به اهتزاز درمی آورد، و  پیامی رسا و قابل تأمل را برای مسئولان و تمامی مردم ایران ارسال کرد که؛ بوشهر تنها انبار انرژی کشور نیست؛ معدن استعدادهای درخشان و نوآوری نیز هست.

 

نام بوشهر همواره یادآور میادین عظیم گازی، پارس جنوبی و دکل‌های نفتی گره خورده است که در آن با وجود منابع غنی انرژی، کارگران و متخصصان بومی وغیربومی در شرایط سخت مشغول کار هستند تا با تامین بخش اعظم درآمدهای نفتی حاصل از تولید و صادرات نفت، گاز، پتروشیمی و ... در این منطقه، پرچم ایران را همواره بالا نگه دارند. اما این بار نام نوجوانی از دیار این خطه، روایتی دیگر و متفاوت را به تصویر می‌کشد؛ روایتی از نبوغ، پشتکار و درخششی که از دل یک هنرستان فنی و با کمترین امکانات به اسم محمد میرمحمد حسینی، دانش‌آموز سال دوازدهم هنرستان فنی حاج جاسم بوشهر، که توانست با کسب مقام اول جهان در بخش اختراعات رباتیک در مسابقات بین المللی FIRA RoboWorld Cup 2025 پرچم ایران را از دیار بوشهر در دایره علم و دانش به اهتزار درآورد. این موفقیت که در بزرگ‌ترین و معتبرترین عرصه رقابت‌های هوش مصنوعی و رباتیک جهان به دست آمده، تنها یک عنوان قهرمانی نیست، بلکه نمادی است از ظرفیت‌های عظیم و اغلب فراموش‌شده‌ای که نیازمند نگاهی عمیق‌تر و عادلانه‌تر از سوی مرکز است.

 

نگاهی به مسابقات FIRA؛ المپیک رباتیک جهان

بر اساس این گزارش؛ مسابقات FIRA RoboWorld Cup که از آن به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین رقابت‌های رباتیک در جهان یاد می‌شود، میزبان بهترین‌های این حوزه از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی تراز اول جهان است، از این رو رقابت در چنین محفلی، به خودی‌ خود نشان‌دهنده سطح بالای دانش و مهارت محمد است و  کسب رتبه برتر در بخش اختراعات (Innovations)، حاکی از آن است که این دانش‌آموز نه تنها در اجرا، که در خلق ایده‌های نو و کاربری نیز پیشرو بوده است. چنین اختراعی که بتواند در چنین رقابت سخت‌گیری داوران بین‌المللی را متقاعد کند، بی‌شک می‌تواند گامی به سوی تجاری‌سازی و حل چالش‌های واقعی صنعت و جامعه بردارد.

 

بوشهر؛ از حاشیه نشینی آموزشی تا درخشش جهانی

برای درک عظمت این دستاورد باید  بوشهر را در بستر جغرافیای آموزشی ایران شناخت که باوجود تمرکز  بوشهر بر صنایع انرژی‌محورو عمده توجه و سرمایه‌گذاری در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، کسب چنین عنوانی از سوی یک نوجوان بوشهری در مقایسه با امکانات گسترده در کلانشهرهای دیگر چون؛ تهران، شیراز و... که حتی از دسترسی ساده به قطعات وتجهیزات محروم هستند، بسیار شیرین است. در چنین شرایطی، موفقیت یک دانش‌آموز در یک هنرستان فنی، حکم یک معجزه را دارد. به گفته صاحبنظران؛ این دستاورد ثابت می‌کند که استعداد، مختص جغرافیا و امکانات نیست. آنچه نوجوان بوشهری را از بوشهر به قله می‌رساند، ترکیبی از نبوغ ذاتی، حمایت‌های خانوادگی، و وجود معلمان و مدیران دلسوز و خستگی‌ناپذیری است که با کمترینها، بیشترین عشق و دانش را منتقل می‌کنند.  

 

نفت و گاز برای درآمد، استعداد برای توسعه پایدار

اما همچنان این پرسش بی پاسخ باقی می ماند که چرا استان بوشهر که به تنهایی سهمی عمده در درآمدهای ارزی و امنیت انرژی کشور ایفا می‌کند، سهمی از تسهیلات و امکانات مورد نیاز برای توسعه اقتصادی وپایدار کشوری را ندارد؟ و اینکه آیا همچنان باید شاهد موفقیت انگشت شماربرخی و تلاشهای فردی استعدادهای نهان وآشکار منطقه باشیم؟ موفقیتهای پیاپی در عرصه های مختلف ورزشی، علمی، فرهنگی و... در عرصه های مختلف داخلی و بین المللی، ثابت کرده است که بوشهر دارای معدن انسانی است که اگر به آن به اندازه میادین گازی توجه و برای آن سرمایه‌گذاری شود، می‌تواند خالق ثروت‌های بسیار بزرگتر و پایدارتری برای کشور باشد. ثروتی مبتنی بر دانش، فناوری و نوآوری که نه تنها تمامی‌نشدنی است، بلکه روز به روز بر ارزش آن افزوده می‌شود. اما قطعاً این موفقیت زنگ خطری است برای شکاف عمیق آموزشی بین مرکز و حاشیه که چگونه است که استانی با این حجم از درآمدزایی برای کشور، باید هنوز برای دستیابی به امکانات اولیه آموزشی پیشرفته تلاش کند؟ در حقیقت وجود چنین افرادی فرصتی برای تحقق اقتصاد مقاومتی با تکیه بر استعدادهای داخلی و رشد  اقتصاد بر پایه دانش‌بنیان و اشتغالزایی از طریق نوآوری است. سرمایه‌گذاری روی استعدادهایی مانند محمد، دقیقاً عینیت بخشیدن به این شعار است. به جای خام‌فروشی انرژی، می‌توان با سرمایه‌گذاری روی مغزها، محصولات با ارزش افزوده بالا صادر کرد.

 

ضرورت گذر از تقدیر تا عمل

بر این اساس؛ مسئولان استانی و ملی باید از مرحله تقدیر و تشریفاتی که معمولاً پس از چنین رویدادهایی انجام می‌شود، فراتر روند. این موفقیت باید به نقطه عطفی برای تغییر نگرش و تدوین یک استراتژی توسعه مبتنی بر سرمایه انسانی در استان بوشهر تبدیل شود. این استراتژی می‌تواند شامل مواردی چون؛  تأسیس و تجهیز مراکز پژوهشی و باشگاه‌های رباتیک و هوش مصنوعی یا ایجاد حداقل یک قطب علمی مجهز در استان برای پرورش سایر استعدادها، اعطای تسهیلات ویژه برای ادامه تحصیل و اختراعات و حمایت از محمد و دیگر نوابغ برای ادامه مسیر علمی و تبدیل ایده‌هایشان به کسب‌وکار، ایجاد پیوند بین صنعت انرژی و فناوری‌های و استفاده از ظرفیت های مالی – اعتباری شرکتهای فعال در حوزه انرژی در منطقه و... به پروژه های دانش آموزی و .... است.  در نهایت اینکه؛ مقام اول رباتیک جهان که توسط محمد میرمحمد حسینی کسب شد، تنها یک مدال طلا نیست؛ یک نماد امید و یک سند قاطع است، سندی که ثابت می‌کند در سایه دکل‌های نفتی بوشهر، نهال‌های نوآوری نیز می‌رویند که اگر به آنها آب داده شود، می‌توانند به درختانی تنومند برای توسعه ایران تبدیل شوند. برخی از تحلیلگران اذغان دارند که این موفقیت، دادخواستی است از جنس خلاقیت و نبوغ برای عدالت آموزشی و توزیع عادلانه‌تر امکانات در بوشهر که همواره سهم خود را در تأمین انرژی و درآمد کشور ادا کرده است و اکنون استحقاق آن را دارد که سهم بیشتری در بودجه آموزشی، پژوهشی و فناوری کشور دریافت کند، چرا که سرمایه‌گذاری روی «مغزها»ی بوشهر، مطمئن‌ترین و سودآورترین سرمایه‌گذاری برای آینده ایران است.

*روزنامه نگار