بوشهریها|مکانیسم ماشه به‌ صورت خودکار همه تحریم‌های شورای امنیت که در قالب برجام لغو شده بود را دوباره برقرار می‌کند.

بوشهری ها /*احسان انصاری - فرانسه، آلمان و بریتانیا روز پنج‌ شنبه نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال کردند و اعلام داشتند که «مکانیسم ماشه» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که در چارچوب توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ تعلیق شده بودند  فعال می‌کنند. در این نامه، سه قدرت اروپایی تأکید کردند که در طول ۳۰ روز آینده پیش از آنکه تحریم‌ها به اجرا درآیند  آماده گفت وگو با ایران بر سر یک توافق هسته‌ای هستند که می‌تواند این روند را متوقف کند. مکانیسم ماشه به‌ صورت خودکار همه تحریم‌های شورای امنیت که در قالب برجام لغو شده بود را دوباره برقرار می‌کند.این اقدام فشار اقتصادی بر ایران را افزایش داده و احتمالاً با واکنش متقابل ایران روبه‌رو خواهد شد.  مقام‌های ایرانی پیش‌تر تهدید کرده بودند که در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای  خارج خواهد شد.

واکنش ایران به فعال شدن مکانیسم ماشه

پس از فعال شدن مکانیسم ماشه سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه درباره سازوکار حل ‌و‌فصل اختلافات مندرج در برجام (اسنپ‌بک) به خانم کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام نامه نوشت.

عراقچی در این نامه با ابراز تأسف از روایت گزینشی و ناقص نامه اتحادیه اروپا، عنوان کرده است که این نامه از ذکر حقایق اساسی و سوابق آیینی و رویه‌ای مربوط به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت غفلت کرده و بی‌اعتنایی مزمن اتحادیه اروپا و سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا نسبت به تعهدات خود را نادیده گرفته است.وزیر امور خارجه ضمن تأکید مجدد بر مواضع قبلی خود نوشته که سه کشور اروپایی مذکور هیچ وجاهت و صلاحیت حقوقی برای توسل به سازوکار حل‌وفصل اختلافات یا فعال‌سازی بازگشت خودکار تحریم‌ها ندارند.

وی می‌افزاید که ادعای فعال‌سازی سازوکار توسط ۳ کشور اروپایی در سال ۲۰۲۰، صراحتاً توسط ایران، روسیه و چین رد شده و این اقدام هرگز تا استنفاد کامل پیش نرفت و اقدامی ناموجه و غیرقابل قبول از سنخ «اقدام جبرانی در برابر اقدام جبرانی» محسوب می‌شد که در واکنش به اقدامات جبرانی مشروع جمهوری اسلامی ایران اتخاذ شد.

 احتمال خروج ایران از ان پی تی

درهمین زمینه حاجی دلگیانی نایب رئیس اول کمیسیون اصل ۹۰ مجلس از تهیه طرح سه فوریتی خروج ایران از معاهده پیمان بین‌المللی منع گسترش  سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) و پروتکل الحاقی آن خبر داد و گفت: این طرح هفته آینده در مجلس مطرح می‌شود.

وی افزود:دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است به‌منظور اقدام متقابل در برابر نقض تعهدات طرف‌های آمریکایی و اروپایی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باتوجه‌به ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل بلافاصله ضمن خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) اجرای تمامی الزامات ذیل این پیمان را ملغی و انجام هرگونه مذاکره با آمریکا و سه کشور اروپایی ناقض برجام را قطع و کلیه همکاری‌های نظارتی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را خاتمه دهد.

وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی موظف‌اند ظرف یک هفته گزارش جامعی در خصوص اقدامات انجام شده مبتنی بر این قانون را به مجلس شورای اسلامی ارائه کنند.

طرح دارای قید سه فوریت، بدون نوبت در دستور کار مجلس قرار می گیرد که پس طرح در صحن مجلس و در صورت تصویب سه فوریت، در همان روز در صحن علنی کلیات و جزئیات آن بررسی می شود.

 پیامدهای خروج ایران از ان پی تی

قطع همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند ایران را در معرض اتهام‌های جدید قرار دهد. تجربه نشان داده است که نبود شفافیت فنی، معمولاً زمینه‌ساز اجماع‌سازی جهانی علیه ایران می‌شود و مسیر دیپلماسی را به بن‌بست می‌کشاند. در شرایطی که اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری نیازمند کاهش فشار تحریم‌ها، جذب سرمایه خارجی و بازگشت به شبکه‌های مالی بین‌المللی است، اتخاذ تصمیماتی که به افزایش تنش منجر شود، به‌سادگی می‌تواند فرصت‌های توسعه‌ای را از میان ببرد.

در جهانی که وابستگی‌های متقابل اقتصادی و فناورانه هر روز بیشتر می‌شود، کشور‌ها برای توسعه به تعامل، شفافیت و اعتمادسازی نیاز دارند.خروج از ان پی تی ممکن است از منظر برخی جریان‌های سیاسی اقدامی «انقلابی» جلوه کند اما در واقع به‌معنای کاستن از ظرفیت‌های حقوقی و دیپلماتیک ایران است. ظرفیت‌هایی که طی سال‌ها با هزینه‌های فراوان شکل گرفته و اکنون می‌تواند پشتوانه‌ای برای مذاکره، سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی باشد.

گزارش اتاق بازرگانی ایران از پیامدهای فعال شدن مکانیسم ماشه

معاونت بین‌الملل اتاق بازرگانی ایران سه سناریوی تازه از آینده اقتصاد ایران ارائه کرده است؛ سناریو‌هایی که از دلار ۱۱۵ هزار تومانی در حالت خوش‌بینانه تا جهش ۱۶۵ هزار تومانی و تورم بالای ۹۰ درصد در شرایط بدبینانه را ترسیم می‌کند. معاونت امور بین الملل اتاق بازرگانی ایران با مرور تجربه تحریم‌های شورای امنیت در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ و نیز پیامد‌های خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ هشدار داده است که در صورت شکست مذاکرات، ترکیبی از فشار‌های تاریخی تحریم‌های چندجانبه و اثرات روانی و واقعی تحریم‌های ثانویه آمریکا بر اقتصاد ایران وارد خواهد شد.

یک:سناریوی خوش‌بینانه که دلار آزاد تا سطح ۱۱۵ هزار تومان بالا می‌رود.دو:سناریوی محتمل که نرخ دلار به ۱۳۵ هزار تومان می‌رسد و سوم سناریوی بدبینانه که در صورت تشدید انتظارات تورمی، قیمت دلار به ۱۶۵ هزار تومان صعود می‌کند.

اتاق بازرگانی ایران در ادامه گزارش خود برآورد کرده است.نرخ تورم که اکنون حدود ۵۰ درصد برآورد می‌شود، در سه سناریو به ترتیب به ۶۰، ۷۵ و بیش از ۹۰ درصد افزایش می‌یابد.رشد اقتصادی در بهترین حالت ۱.۵ درصد مثبت، در سناریوی محتمل منفی ۱ درصد و در حالت بدبینانه منفی ۳ درصد خواهد بود.

ارزش دلاری بورس ایران نیز از ۱۲۰ میلیارد دلار در سناریوی خوش‌بینانه تا ۶۵ میلیارد دلار در سناریوی بدبینانه کاهش می‌یابد.نرخ بیکاری که اکنون ۹.۶ درصد است، در سه حالت به ۱۰.۵، ۱۲ و نهایتاً ۱۴ درصد افزایش می‌رسد.

براساس اعلام اتاق بازرگانی ایران، جهش نرخ ارز تا سطوح سه‌رقمی پیش‌بینی‌شده، به‌طور مستقیم از عواملی، چون کاهش ذخایر ارزی، محدودیت در فروش نفت و بازگشت ارز، تشدید انتظارات تورمی و واکنش بازار به ریسک‌های ژئوپلیتیک ناشی می‌شود. به باور پارلمان بخش خصوصی، تداوم و تشدید تحریم‌ها نه تنها زنجیره تأمین و واردات مواد اولیه را مختل می‌کند، بلکه با رکود تولید و توقف پروژه‌ها، زمینه‌ساز افزایش بیکاری می‌شود.