بوشهریها|پوریا بهرام نژاد، طراح برنده جشنواره تئاتر بوشهر: طراحی پوستر تئاتر «قلاب اثر» است و من بابت آن هزینه‌ای نگرفته‌ام؛ فضای تبلیغات در بوشهر ساختاری مریض دارد.

بوشهری ها /جواد متین- طراحی پوستر و بروشور در تئاتر، فراتر از یک مهارت بصری یا تزئینی است؛ این عناصر در واقع نخستین پل ارتباطی میان اثر و مخاطب محسوب می‌شوند. پیش از آن‌که تماشاگر قدم به سالن بگذارد، پوستر است که با زبان رنگ، فرم و تصویر، جهان داستان را برای او رمزگشایی می‌کند و حال‌وهوای نمایش را زودتر به اطلاع مخاطب می‌رساند. در واقع، طراح گرافیک همان روایتگر اولیه‌ای است که باید با یک قاب محدود، مخاطب را کنجکاو، متوقف و مشتاق ورود به دنیای اثر کند. اصطلاحاً پوستر قلاب اثر است. اهمیت بروشور نیز کمتر از پوستر نیست؛ بروشور با ارائه توضیحاتی درباره گروه اجرایی، کاراکترها، روند تولید و نگاه کارگردانی، مخاطب را مسلح به دانشی می‌کند که تجربه تماشای اثر را عمیق‌تر و آگاهانه‌تر می‌سازد.

گفت‌وگوی پیش رو ما را وارد جزئیات این دنیای خلاقانه خواهد کرد؛ جهانی که در آن جزئیات از انتخاب تایپوگرافی و رنگ گرفته تا نحوه ترکیب‌بندی و برداشت مفهومی، می‌تواند مسیر ارتباطی یک نمایش با مخاطبانش را تغییر دهد. یک طراح پوستر تئاتر، با چالش‌های متعددی روبه‌رو است، چگونگی تعادل میان جذابیت بصری و صداقت نسبت به محتوای نمایش، نقش مطالعه دقیق متن و گفت‌وگو با کارگردان در شکل‌گیری ایده، چگونگی تاثیرگذاری در فضایی که رقابت بصری شدید است، این موارد تنها بخشی از دغدغه‌های طراحان پوستر و بروشور هستند.

پوریا بهرام نژاد متولد بوشهر، عکاس، طراح گرافیک و مدرس دانشگاه است که امسال در سی و هفتمین جشنواره تئاتر استان بوشهر جایزه بروشور برتر این جشنواره را برای طراحی پوستر و بروشور نمایش غریق از آن خود کرد. پیام عسلویه به همین بهانه گفتگویی با ایشان انجام داده که در ادامه می‌خوانید:

•  پوریا بهرام نژاد را با تصویر می‌شناسند، عکاسی و تصویر برداری، گرافیک، طراح پوستر، بروشور، طراحی لوگو… خود شما بیشتر کدام بخش را دوست دارید؟

شاید من با مجموعه‌ای از فعالیت‌های هنری شناخته می‌شوم، اما برای خودم، جذابترین بخش، لحظه خلق اثر هست. ابزار یا مدیوم برایم مهم نیست. قسمت شگفت انگیز آن جایی است که یک ایده از ذهن  وارد جهان واقعی می‌شود و جان می‌گیرد.

-             شما  طراح پوستر خیلی از نمایش‌ها، فیلم‌های سینمایی بلند و کوتاه بودید، چرا هنرهای دراماتیک برای جذابیت دارد؟

ورود من به هنر از تئاتر شروع شد. از دوران دبستان، به تبعیت بردارهایم فعالیت نمایشی داشتم تا این‌که در نوجوانی با استاد رامتین بالف آشنا شدم و مسیرم به سمت عکاسی و گرافیک تغییر کرد و چون ذهنم سال‌ها با تئاتر شکل گرفته بود، طراحی پوستر و عکاسی تئاتر نقطه اتصال این دو دنیا شد. به همین دلیل، پیوند هنرهای دراماتیک با کار من کاملا طبیعی است و هنوز هم یکی از مهم‌ترین ریشه‌های فکری و زیبایی‌شناختی کارم به حساب می‌آید، من برای همیشه در این مورد به شکل زیادی قدردان و مدیون استاد بالف هستم.

-              تفاوت خلق اثر برای هنر با طراحی برای مارکتینگ چیست؟ سود کدام بیشتر است؟ اقتصاد طراحی و عکاسی و تولید محتوای تئاتر چگونه است؟

ببینید در پروژه‌های تجاری، معمولا ذائقه  کارفرما نقش اصلی را دارد و طراح باید اثر را با آن هماهنگ کند ولی در پروژه‌های صرفا هنری، آزادی عمل بیشتری وجود دارد و نتیجه بیشتر حاصل دغدغه‌های شخصی است تا الزامات کارفرما.

درباره تئاتر هم واقعیت این است که در شهرستان‌ها، طراحی پوستر یا عکاسی تئاتر معمولا درآمدزا نیست.

من تا امروز هیچ وقت برای طراحی پوستر یا بروشور اثر نمایشی هزینه‌ای دریافت نکردم! خودم نگرفتم. این برای من یک ادای دین است به تئاتر، به آرامش و اعتباری که از تئاتر گرفته‌ام. تئاتر مسیری است که بخش مهمی از هویت هنری من را شکل داده است.

-           شما طراح پوستر سی و هفتمین جشنواره تئاتر استان هستید، این پوستر سفارشی بود یا اینکه دلی کار کردید؟

من افتخار این رو داشتم که طراح پوستر آخرین اثر نمایشی استاد صغیری باشم و طبیعتاً برای من طراحی پوستر جشنواره تئاتر و به یاد استاد صغیری بار احساسی سنگینی داشت؛ چهره‌ای که پدر تئاتر آیینی ایران، الهام‌بخش و یک مرجع بزرگ فرهنگی محسوب می‌شود. پیشنهاد طراحی توسط آقای یاراحمدی مطرح شد و زمان بسیار محدودی برای تحویل وجود داشت. به هر روی تا نهایت ممکن سعی کردم طرحی متناسب با جایگاه استاد و اهمیت جشنواره تولید کنم. خوشحالم که از طرف خانواده استاد، بازخورد بسیار مناسبی دریافت کردم.

-             ارزیابی شما از وضعیت فضای تبلیغات، طراحی، و زنجیره فروش کالا و خدمات در استان بوشهر چیست؟

فضای تبلیغات در بوشهر با مشکلات ساختاری جدی روبه‌روست. بخش بزرگی از کسب‌وکارها بدون استراتژی مشخص و بدون شناخت اصول برندینگ و طراحی، تولید محتوا می‌کنند. تصمیم‌ها اغلب بر اساس سلیقه‌های شخصی و برداشت‌های غیرحرفه‌ای اتخاذ می‌شود، گوش شنوا وجود ندارد و نتیجه هم معمولاً کاهش فروش و ورشکستگی برندهاست.

بیایید شمارش کنیم که چند کسب و کار  برای خودشان به سراغ یک طراح گرافیک (نه اپراتور فتوشاپ) یا مشاور تبلیغات (نه دکان‌های کلاهبرداری) رفته اند؟ چند نفر طرح و نشان تخصصی دارند؟ بیایید بشماریم که ما در 30 سال گذشته به چه تعداد در بوشهر برند معتبر و پایدار داشتیم. برندی که روی اصول بنا شده باشد، بعد از چند سال رشد کرده باشد، بزرگتر شده باشد، شعبه های بیشتری افتتاح کرده باشد و از حد شهر و استان فرارتر رفته باشد. به سختی دو یا سه در 30 سال گذشته...

-              آیا این زنجیره قابلیت فروش آثار هنری را هم دارد؟ تبلیغات چقدر می‌تواند در این زنجیره برای هنر تئاتر خلق ارزش کند ؟

Art & tech هنر و فن آوری، قسمت اقتصادی هنر است. در این مورد هنرمند با چیدمان قواعد و فرایندهای بصری، تبدیل می‌شود به یک عامل هنری برای درآمد اقتصادی، حالا اگر تئاتر در این مقوله بخواهد درآمدزایی کند اولین عنصری که به آن نیاز است طبیعتاً، تبلیغات است.

-           برای شما که یک مدرس هستید نسل z چه جایگاهی دارد؟ می‌شود امیدی به آینده طراحی، گرافیک، عکاسی، تصویربرداری و تولید محتوای استان داشت؟

نسل Z نسلی باهوش، مستقل و فوق العاده است. توانایی یادگیری بالا و خلاقیت ذاتی آنها قابل تحسین است. گاهی چالش‌هایی مثل کم حوصلگی یا شتاب‌زدگی دارد، اما در مجموع استعداد و ظرفیت‌های زیادی در این نسل دیده می‌شود. بین دانشجوهایم بچه‌های توانمند و خلاق زیادی وجود دارند که قطعا در آینده نامشان را بیشتر خواهید شنید.

.