خبری که زود تکذیب شد

بوشهری ها / رضا معتمد : خبر برگشت چند کانتینر میگوی صادراتی استان بوشهر به چین آن هم به دلیل آلودگی، خیلی زود با واکنش انکارآلود مدیران کل دامپزشکی و شیلات استان بوشهر روبرو شد. آنها کوشیدند که با استدلال‌های خود با اثبات  نادرستی اصل خبر، در بارة سلامت و و کیفیت میگوهای صادراتی از بوشهر به مخاطبان داخلی و خارجی خود اطمینان خاطر دهند. چنین واکنش زودهنگامی از نظرگاه اقتصادی، اجتماعی و حتی امنیتی در خور توجه و قابل فهم است و حتی می‌توان ناظر بر رفتارهای قبلی مدیران استانی و کشوری آن را یک رویداد نادر تلقی کرد.

 می‌توان متکی بر استدلال‌های موجود در پاسخ این دو مدیر کل و دلایلی دیگر همچون دور بودن زیستگاه میگوی خلیج فارس از منشاً آلودگی‌های پسابی که در حال حاضر بیشتر سواحل خلیج فارس را پوشش داده است - اگر نشانه‌های بعدی در باره درستی خبر از راه نرسد، - در بارة درستی اصل ادعای رسانه‌ای که نخستین بار  خبر برگشت میگوهای صادراتی را منتشر کرده است، تردید کرد. به‌ویژه آن که رسانة یاد شده در خبر خود به منبع شفاف و مطمئنی در بارة موضوع خبر اشاره نکرده و کوشیده است تنها با اتکا به اخبار پیشینی در بارة آلودگی آب‌های بوشهر به پساب‌های انسانی، موضوع برگشت خوردن میگوها را درست و موثق جلوه دهد. ضمن آن که این رسانه پس از دریافت تکذیبیه‌های مدیران کل دستگاه‌های متولی، تا زمان نگارش این یادداشت از ارائة پاسخی به این تکذیبیه‌ها خودداری کرده است.

با این حال جای تردید نیست که زدودن آثار منفی انتشار چنین خبری به این سادگی امکان‌پذیر نیست. عواقب اقتصادی این خبر چنان که در توضیحات مدیر کل شیلات استان بوشهر نیز آمده است، می­تواند برای فعالان بخش میگو و ماهی در بازارهای داخلی و خارجی وحشتناک و ویران کننده باشد و این موضوع ضمن آن که مسئولیت رسانه‌ها را در راستی‌آزمایی چنین اخباری پیش از انتشار دو چندان می‌کند، تلنگری به مدیران دستگاه‌هایی است که سال‌ها است از کنار آلودگی آشکار آب دریای بوشهر به انواع پساب‌ها  از جمله پساب انسانی با بی‌خیالی و بی‌اعتنایی می‌گذرند.
 

---

سال‌های درازی است که مردم و رسانه‌ها به‌ویژه فعالان محیط زیست در بارة پیامدهای سرریز انواع فاضلاب به‌ویژه فاضلاب‌های انسانی به آب‌های ساحلی بوشهر هشدار می‌دهند. سرریز این فاضلاب‌ها به آبهای ساحلی بوشهر، موضوعی قابل انکار حتی برای مسئولان نیز نبوده است چنان‌که با رجوع به اخبار سالهای دور رسانه‌ها در بارة این موضوع می‌توان اذعان و اعتراف بسیاری از مدیران پیشین را دید که خود در بارة پیامدهای بهداشتی موضوع هشدار داده‌اند اما می‌شود گفت که همة اقدامات آنان تقریبا در حد همین هشدارهای شفاهی بوده است.

طبیعی است که بتوان با گسترش ابعاد موضوع و ورود فاضلاب‌های انسانی به دریا در طول سال‌های دراز در بارة سلامت آبزیان این دریا تردید کرد. اگر امروز بتوان با استدلال‌هایی همچون زیستگاه عمقی و دور از سواحل میگوها، نادرستی خبر آلودگی آنها را برای مردم قابل پذیرش کرد که با توجه به نگاه به شدت بدبینانة مردم به مسئولان، چنین کاری نیز دشوار به نظر می‌رسد اما بعید است که مدیران مربوط توانایی آن را داشته باشند که اخبار احتمالی آینده را در بارة آلودگی آبزیان دیگر از جمله بعضی از ماهی‌ها که در آب‌های ساحلی زیست می‌کنند و در سبد غذایی مردم نیز قرار دارند، تکذیب کنند. بنابراین اگر مسئولان تدبیری نیندیشند و مشکل واریز فاضلاب‌ها به دریا را به‌شکلی بنیانی و کامل حل نکنند، دور از انتظار نیست که در آینده نیز شاهد انتشار اخباری مشابه باشیم که احتمالاً اصرار مدیران در انکار آنها نیز کم‌اثر یا حتی بی‌اثر باشد.     

با اجرای طرح فاضلاب شهری در بوشهر انتظار می‌رفت که وضعیت فاضلاب همة نقاط سامان‌دهی شود و همه سواحل بوشهر که در نوع خود یکی از زیباترین و بکرترین سواحل دریایی در ایران و حتی جهان است، از آلودگی‌های ویران کنندة پسابی رهایی یابند اما به نظر می‌رسد که مدیران آب و فاضلاب با وجود همة فعالیت‌هایی که تاکنون انجام داده‌اند، در بارة انجام کامل مأموریت خود ناتوان بوده‌اند و با توجه به این که سرریز بخشی از فاضلاب‌های ساحلی مربوط به برخی نهادهای خاص است، می‌توان این ناتوانی را به نهاد عالی‌تر یعنی استانداری بوشهر نسبت داد. شاید اتفاقی نیست که این دو نهاد چنان که در گزارش رسانة انتشار دهندة برگشت میگوها آمده است، از پاسخ در بارة موضوع آلودگی آب دریای بوشهر طفره رفته‌اند.| منبع : روزنامه پیام عسلویه 14 آدرماه 1402