بی ثباتی بازار چه نقشی در مسئولیت اجتماعی شرکت ها دارد؟
بوشهری ها / احسان انصاری:در شرایطی که وضعیت اقتصادی یک جامعه روال عادی دارد مسئولیت اجتماعی در دستور کار شرکت ها و بنگاه های اقتصادی قرار دارد. با این وجود این سوال مطرح است که وضعیت مسئولیت اجتماعی در دوران بحران ها و بی ثباتی های اقتصادی به چه صورت است و آیا ضرورتی وجود دارد که شرکت ها در این زمان نیز مسئولیت اجتماعی خود را انجام بدهند؟
اغلب شرکتها در مورد انجام مسئولیتهای اجتماعی صحبت می کنند و در سالهایی که با رونق و رشد درآمد و سودآوری روبرو هستند هم تلاش می کنند تا تاثیر معنا داری در جامعه بر جای بگذارند ولی در روزهای رکود چه اتفاقی می افتد؟
آیا در دوره های رکود اقتصادی و بحران های مالی هم انجام مسئولیتهای اجتماعی در اولویت شرکتها قرار می گیرد؟
آیا شرکتهایی که در این روزها با چالش کاهش درآمد روبرو هستند، به انجام مسئولیتهای اجتماعی فکر می کنند و تلاش می کنند تا بخشی از بار مشکلات اقتصادی جامعه ای که سالها زمینه ساز سودآوری برای آنها شده است را بر دوش بکشند، یا تنها و تنها به کاهش هزینه های خود فکر می کنند؟
نشریه هاروارد بیزینس ریویو در گزارش اخیر خود به ضرورت انجام مسئولیت های اجتماعی توسط شرکتها در دوران های سخت اقتصادی اشاره کرده و می نویسد:«در این زمان نیاز جامعه بیش از زمان های دیگر است. شرکتها باید در نظر داشته باشند اگر در سالهای رونق، بخشی از سود خود را برای انجام مسئولیتهای اجتماعی اختصاص می دهند در سالهای بحرانی که تمامی مردم زیان متحمل شده اند هم باید در کنار آنها باشند و با انجام مسئولیت های اجتماعی و تخصیص بودجه به حوزه های ضروری برای جامعه از سطح زیان آنها بکاهند و یا به تعبیر بهتر بخشی از زیان اقتصادی جامعه را بر دوش خود قرار دهند».
شرکت هایی که در مواجهه با اولین مشکلات اقتصادی اقدام به تعدیل نیرو می کنند را می توان در زمره شرکت هایی دانست که در حوزه مسئولیتهای اجتماعی تاثیر گذار نیستند و جامعه به آنها به چشم شرکتهای غیر مسول نگاه می کند.
این نشریه با اشاره به نقش شرکت های بزرگ که دارای منابع مالی کلان هستند در زمان های بحرانی می نویسد:« در این زمان اغلب دولت ها با مشکلات مالی روبرو هستند و بودجه تخصیص یافته شرکت ها برای مسئولیت های اجتماعی می تواند بار بزرگی از دوش دولتها بردارد و از جامعه هم حمایت کند.
این حمایتها می تواند شامل ارایه وام های کم بهره به کارمندان، معافیت بخشی از بدهی های کارمندان،ارایه خدمات درمانی به خصوص برای افرادی که به دلیل بیکاری ،بیمه های خود را از دست داده اند و در نهایت پرداخت بخشی یا تمام هزینه های درمانی کارمندان می شود.
از طرف دیگر فراهم کردن امکانات آموزشی برای نیروهای کاری و عدم اجرای طرح تعدیل نیرو نیز می تواند در زمره مهمترین مسئولیت های اجتماعی انجام شده توسط شرکتها در زمان های بحرانی اقتصادی باشد.
همچنین همواره تأثیر ابعاد مختلف اقتصاد کلان، همچون تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم و نرخ بازده بدون‌ریسک بر مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شرکتها، برای طرفداران محیط زیست موضوعی مهم تلقی شده است.
بین شاخص‌های کلان اقتصادی همانند نرخ تورم و تولید ناخالص داخلی و نمره تغییرات افشای مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شرکتها، رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین نرخ بازده بدون‌ریسک و مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شرکتها، رابطه معناداری وجود ندارد.
امروزه ارزش انجام مسئولیت اجتماعی توسط شرکتها تنها به حس خوبی که شرکتها از انجام این کار دارند خلاصه نمی شود، بلکه انجام این مهم،سنگ بنای هویت برند است و می تواند نشان دهنده میزان استقبال مصرف کنندگان از محصولات و خدمات آنها باشد.بررسی ها نشان داده است در سالهای اخیر شمار زیادی از مصرف کنندگان تمایل دارند از شرکتهایی خرید کنند، که دیدگاه های مشابه خودشان دارند. یعنی شرکتهایی که حوزه های مسئولیت اجتماعی را بسیار مهم قلمداد می کنند و در حوزه هایی وارد می شوند که به نفع اجتماع است. به تعبیر بهتر افرادی که به مسایل زیست محیطی توجه دارند و تمایل دارند در این زمینه تاثیر گذار باشند، از محصولات شرکتهایی استفاده می کنند که دیدگاه هایی همسو با خودشان دارند و آنها هم برای کاهش انتشار کربن در دنیا فعال هستند. در دنیای مدرن انجام مسئولیتهای اجتماعی توسط شرکتها به معنای تعامل بیشتر و عمیق تر با مصرف کنندگان است.
نحوه برقراری ارتباط شرکتها با مصرف کنندگان، کارکنان و حتی نحوه تعامل آنها با جامعه ای که در آن زندگی می کنند از اهمیت بالایی برخوردار است. نکته دیگر این است که الگوی مصرف و تقاضای جامعه در گذر زمان تغییر می کند و اگر تعامل نزدیکی بین شرکت و جامعه وجود نداشته باشد، کسب و کارها نمی توانند به تقاضای جامعه پاسخ دهند و در نتیجه میزان درآمد و فروش آنها تنزل خواهد یافت
عکس
