جامعه / شناسه خبر: 184205 / تاریخ انتشار : 1404/7/9 18:25
|
یادداشت | به مناسبت روز ملی نخبگان

نقش نخبگان در ترویج گفتمان پدافند غیرعامل در عصر جنگ ترکیبی

دکتر جواد لقمان زاده: ،مدیر کل پدافند غیر عامل استانداری بوشهر |دهم مهرماه، روز گرامیداشت یاد و خاطره شهید دکتر مصطفی چمران، که نماد تعهد، علم و دفاع هوشمندانه بود، به شایستگی به عنوان

بوشهری ها / دکتر جواد لقمان زاده: ،مدیر کل پدافند غیر عامل استانداری بوشهر |  دهم مهرماه، روز گرامیداشت یاد و خاطره شهید دکتر مصطفی چمران، که نماد تعهد، علم و دفاع هوشمندانه بود، به شایستگی به عنوان «روز ملی نخبگان» نام‌گذاری شده است. در جهانی که مرزهای درگیری از میدان‌های نبرد سنتی فراتر رفته و وارد عرصه‌های پیچیده «جنگ ترکیبی» شده است، نقش نخبگان در ترویج گفتمان «پدافند غیرعامل» حیاتی‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. پدافند غیرعامل، در این عصر، صرفاً مجموعه‌ای از اقدامات فنی و مهندسی برای کاهش آسیب‌پذیری نیست، بلکه به یک استراتژی جامع تاب‌آوری ملی بدل گشته است که نیازمند عمق فکری و خلاقیت نخبگان است.

جنگ ترکیبی، با بهره‌گیری همزمان از ابزارهای نظامی، سایبری، اطلاعاتی، اقتصادی و روانی، اهدافی چون تضعیف روحیه ملی، اختلال در زیرساخت‌های حیاتی و ایجاد شکاف‌های اجتماعی را دنبال می‌کند. در چنین فضایی، نخبگان در خط مقدم ترویج گفتمان پدافند غیرعامل قرار می‌گیرند. آن‌ها مسئولیت دارند مفاهیم پیچیده تهدیدات نوین را که به‌ویژه در رشته‌هایی چون امنیت سایبری، هوش مصنوعی، مهندسی سیستم‌های پیچیده و علوم شناختی شناسایی می‌کنند، به زبانی ساده و قابل فهم برای عموم مردم، مدیران و سیاست‌گذاران ترجمه نمایند. این «ترجمه دانش» ضروری است تا ضرورت اقدامات پدافندی، نه تنها به عنوان یک ضرورت فنی، بلکه به عنوان یک مسئولیت اجتماعی و ملی درک شود.

علاوه بر این، در رویارویی با تهدیدات ترکیبی که دائماً در حال تغییر و تکامل هستند، راه‌حل‌های ایستا و وارداتی کارایی لازم را ندارند. نخبگان با درک عمیق از مختصات فرهنگی، جغرافیایی و زیرساختی کشور، می‌توانند ابزارها و روش‌های نوآورانه‌ای را توسعه دهند که متناسب با نیازهای بومی باشد. این نوآوری‌ها می‌تواند شامل سیستم‌های هشدار اولیه پیشرفته، روش‌های مقاوم‌سازی زیرساخت‌های حساس در برابر حملات سایبری و الکترونیکی، یا حتی طرح‌های خلاقانه برای حفظ زنجیره‌های تأمین در شرایط بحران باشد. ارائه این راه‌حل‌های مبتنی بر تحقیق و توسعه، به گفتمان پدافند غیرعامل، عمق و اعتبار علمی می‌بخشد.

یکی دیگر از محورهای اصلی جنگ ترکیبی، حمله به «ذهن» و «اراده» جامعه است. نخبگان علوم انسانی، جامعه‌شناسی و ارتباطات در این حوزه نقش کلیدی ایفا می‌کنند. آن‌ها با تحلیل دقیق جریان اطلاعات، مقابله با اخبار جعلی و شایعات و ترویج روایت‌های صحیح و امیدبخش، به تقویت انسجام روانی جامعه کمک می‌کنند. گفتمان پدافند غیرعامل در این بُعد به معنای آموزش سواد رسانه‌ای، تقویت تفکر انتقادی و ایجاد مصونیت روانی در برابر عملیات روانی دشمن است.

یاد شهید چمران، که علم را در خدمت دفاع از مردم و کشور قرار داد، باید چراغ راه نخبگان در عصر حاضر باشد. نخبگان نباید نقش خود را صرفاً به ارائه راه‌حل‌های فنی محدود کنند، بلکه باید با حضور فعال در آموزش، تربیت نیروی انسانی متخصص و مشارکت در اجرای طرح‌های پدافندی، تعهد خود را به امنیت و تاب‌آوری ملی اثبات نمایند. این حضور میدانی و مسئولیت‌پذیری عملی، گفتمان پدافند غیرعامل را از یک بحث نظری به یک فرهنگ سازمانی و اجتماعی زنده تبدیل می‌کند.
در نهایت، نخبگان با ادغام دانش فنی، درک عمیق اجتماعی و تعهد ملی، می‌توانند گفتمان پدافند غیرعامل را در جامعه نهادینه کرده و آن را به ابزاری قدرتمند برای حفظ استقلال، امنیت و تاب‌آوری پایدار کشور در برابر پیچیدگی‌های جنگ ترکیبی تبدیل نمایند.

کلیدواژه

جواد لقمان زاده

پدافند غیر عامل

نخبگان

ارسال نظرات

captcha
کاریکاتور روز / علیرضا احمدی خرم
پیاده رو | یه تیکه مینیمال
روزنامه پیام عسلویه
روزنامه رویداد پارس
پارس جنوبی