به بهانه برگزاری نهمین نمایشگاه تخصصی ساخت داخل نفت، گاز و پتروشیمی
بوشهری ها / صدیقه بهزادپور: برگزاری نمایشگاه های مختلف معمولاً با هدف معرفی و رصد توانمندیها در حوزه های مختلف و فرصتی برای تعامل داخلی و فرامرزی برگزاری می شود. نهمین نمایشگاه تخصصی ساخت داخل در صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی که از روز پنجشنبه در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی پارس در عسلویه آغاز به کار کرده،همزمان با تشدید تحریمها، فرصت بسیار مناسبی برای فعالان در این عرصه و استفاده از ظرفیتهای پنهان و آشکار کشور به خصوص شرکتهای دانش بنیان در این زمینه در عسلویه به عنوان قلب انرژی ایران فراهم ساخته است.
تغییر ساختاری اکوسیستم صنعت و گاز
به گزارش »رویداد پارس«، حضور پررنگ شرکتهای دانش بنیان و استارتاپ ها در زمینه صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و ... به باور همگان، امسال رنگ و بویی دیگر به نهمین نمایشگاه تخصصی ساخت داخل که در عسلویه برگزار می شود داده است که بار دیگر اهمیت ظرفیتهای داخلی در عبور از چالشهای ناشی از تحریم و وابستگی به خارج را برجسته میکند؛ موضوعی که در سالهای اخیر به یکی از کلیدیترین محورهای سیاستگذاری صنعتی کشور بدل شده است.بر اساس این گزارش، نمایشگاه امسال با حضور ۱۵۰ شرکت داخلی، پتروشیمیهای منطقه پارس و بیش از ۱۰۰ شرکت دانشبنیان و فناور برگزار شده، به خوبی بیانگر این است که، اکوسیستم صنعت نفت و گاز در کشور دیگر صرفاً متکی بر شرکتهای بزرگ و سازندگان سنتی نیست، بلکه طیفی گسترده از نوآوران، استارتاپها، واحدهای فناور و مراکز تحقیقاتی نیز در کنار آنها قرار گرفتهاند. این رویکرد چندلایه، به معنای شکلگیری یک زنجیره تأمین پویا، انعطافپذیر و کمتر آسیبپذیر است، که براساس آن حتی همزمان باتشدید تحریمها در کشور می توانند به منزله سوپاپ اطمینانی برای صنایع مذکور باشند که پایداری تولید و توسعه را نوید می دهند.
تقویت ارتباط با جوانان
به باور کارشناسان، اهمیت این نمایشگاه تنها در ارائه تجهیزات یا معرفی فناوریهای جدید خلاصه نمیشود، بلکه فرصت شکلگیری ارتباطاتی است که شاید ارزش آنها بهمراتب بیش از قراردادهای کوتاهمدت باشد. بسیاری از شرکتهای دانشبنیان در سالهای اخیر توانستهاند با تکیه بر دانش متخصصان جوان، محصولاتی را توسعه دهند که تا همین چند سال پیش، تنها از مسیر واردات قابل تهیه بود. حضور آنها در چنین رویدادی به معنای قرار گرفتن مستقیم در معرض نیازهای واقعی صنعت، تبادل با مهندسان پروژههای بزرگ و دریافت بازخوردی است که مسیر رشدشان را دقیقتر و عملیاتیتر میکند. علاوه بر این، شرکتهای مادر تخصصی و پتروشیمیها نیز در این نمایشگاه فرصت مییابند تا بهجای اتکا به پیمانکاران خارجی، از نزدیک توانمندیهای داخلی را ارزیابی کنند. بسیاری از مدیران صنعتی کشور میدانند که قطع زنجیره تأمین خارجی در سالهای گذشته چه آسیبهایی ایجاد کرده و هزینههای بسیاری را بر دوش پروژهها گذاشته است؛ از تأخیرهای طولانی در تحویل تجهیزات گرفته تا افزایش هزینه تمامشده پروژهها. به همین دلیل، توسعه همکاریهای فناورانه با توان داخلی تنها یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اقتصادی و حتی امنیتی است. نمایشگاههایی مانند آنچه اکنون در عسلویه در حال برگزاری است، بستر عملی چنین همکاریهایی را فراهم میکنند.
حضور مقتدر دانش بنیان ها در نمایشگاه
کارشناسان و بازدیدکنندگان تخصصی از این نمایشگاه معتقدند؛ این دوره از نمایشگاه همچنین نشان میدهد که شرکتهای دانشبنیان دیگر فقط در حوزه نرمافزار یا خدمات دیجیتال فعال نیستند، چراکه بسیاری از غرفهها به ارائه تجهیزات پیچیده، قطعات حساس، سامانههای پایش و کنترل، فناوریهای زیستمحیطی، پلتفرمهای هوشمندسازی و حتی تجهیزات فرایندی اختصاص دارد؛ محصولاتی که برای سالها در انحصار چند کشور محدود بوده و تهیه آنها تحت تحریمهای بینالمللی دشوار و پرهزینه شده بود. این تغییر نشاندهنده بلوغ زیستبوم فناوری کشور و حرکت آن از مرحله «ایدهپردازی» به مرحله «صنعتیسازی» است؛ مرحلهای که در آن محصولات باید استاندارد، قابل اعتماد و در حجم انبوه قابل تولید باشند.
اهمیت برگزاری در قلب تپنده انرژی کشور
بر اساس این گزارش، همچنین یکی دیگر از نکات قابل توجه در این رویداد، نگاه منطقهای و بومی کردن توسعه صنعتی است.درحقییقت عسلویه قلب تپنده صنعت نفت و گاز ایران و محل استقرار بزرگترین مجموعههای پتروشیمی کشور است، از این رو، برگزاری نمایشگاه در این منطقه سبب میشود ارتباط شرکتهای فناور با نیازهای عملیاتی واحدهای پتروشیمی و پالایشی بسیار مستقیمتر شود، بر این اساس، نزدیکی جغرافیایی، امکان تعامل دقیقتر، ارزیابیهای میدانی، انجام تستهای عملی و حتی ایجاد همکاریهای بلندمدت را فراهم میکند؛ موضوعی که تهرانمحور بودن بسیاری از رویدادهای صنعتی در گذشته، آن را دشوار کرده بود. همچنین، نمایشگاه امسال همچنین بر نقش استارتاپها و واحدهای نوپا تأکید دارد؛ کسبوکارهایی که اگرچه هنوز سهم بزرگی در بازار تجهیزات صنعتی ندارند، اما ایدهها و راهکارهایی ارائه کردهاند که میتواند فرآیندهای صنعت نفت و گاز را متحول کند. حوزههایی مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، پایش هوشمند خطوط لوله، مدیریت انرژی، کاهش آلایندهها، و بهینهسازی مصرف سوخت، از جمله زمینههایی است که استارتاپها میتوانند به شکل جدی در آنها اثرگذار باشند. تولیدکنندگان بزرگ معمولاً تمرکز خود را بر تجهیزات سنگین و پروژههای کلان میگذارند، درحالیکه استارتاپها قادرند با چابکی و خلاقیت بیشتری به بخشهایی ورود کنند که نیازمند نوآوری پیوسته و توسعه سریع است.
چالشهای همزمان با برگزاری نمایشگاه
به اعتقاد برخی از کارشناسان؛ نمایشگاه با وجود همه نکات مثبتش، یادآور برخی چالشهای مهم نیز هست، یکی از این چالشها، لزوم گذر از مرحله معرفی محصول به مرحله تجاریسازی واقعی است. بسیاری از شرکتهای دانشبنیان محصولاتی دارند که از نظر فنی قابل رقابت با نمونههای خارجی است، اما برای ورود به مقیاس صنعتی نیازمند حمایت مالی، تضمین خرید، استانداردسازی ملی و همکاری بلندمدت با شرکتهای بزرگ هستند. این نمایشگاه میتواند آغازگر چنین فرآیندی باشد، اما آنچه اهمیت دارد استمرار همکاریها پس از پایان نمایشگاه است؛ مسیری که بدون برنامهریزی مشخص، گاهی نیمهتمام رها میشود. بعلاوه، لزوم هماهنگی میان نهادهای مختلف صنعتی، پژوهشی و اقتصادی از دیگر چالشهای پیش رو دراین زمینه تلقی می شود. هرچند، برگزاری این نمایشگاه با حمایت مجموعههای بزرگ صنعت نفت انجام شده، اما سرمایهگذاری در پروژههای فناورانه زمانی موفق خواهد بود که مسیر آن از مرحله تحقیق تا بهرهبرداری صنعتی، بدون بروکراسی و با مدیریت واحد طی شود. در این راستا، بسیاری از شرکتهای فناور و استارتاپها شکایت دارند که فرآیندهای اداری طولانی، نبود تسهیلات کافی و عدم وجود قوانین حمایتی پایدار، مانع از رشد سریع آنها میشود. رویدادهایی مانند نمایشگاه عسلویه میتواند فرصتی برای گفتوگوی مستقیم و شفاف میان مدیران و فناوران باشد تا این موانع بهتر شناسایی و حل شود.
مزایای برگزاری نمایشگاه
اما به باور همگان، در یک بررسی کلی، نهمین نمایشگاه ساخت داخل در صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی تصویری روشن از آینده این صنعت در ایران ترسیم میکند. آیندهای که در آن تکیه بر توان داخلی نه یک شعار، بلکه یک ضرورت استراتژیک و اقتصادی خواهد بود. در شرایطی که تحریمها همچنان مانعی جدی برای واردات تجهیزات حیاتی محسوب میشود، اتکا به شرکتهای فناور و دانشبنیان میتواند تضمینکننده پایداری تولید، درآمدزایی پایدار و پیشبرد اهداف توسعهای کشور باشد. این نمایشگاه نشان میدهد که ظرفیت داخلی به مرحلهای رسیده که میتواند بار مسئولیتی بزرگ را بر دوش بکشد؛ البته به شرط آنکه حمایتها هدفمند، پایدار و متناسب با نیازهای واقعی صنعت باشد. برگزاری رویداد امسال در عسلویه بیش از هر چیز نشانهای است از اینکه صنعت نفت و گاز ایران به سمت نوعی بلوغ جدید در حرکت است؛ بلوغی که بر پایه نوآوری، همکاری و اعتماد متقابل میان بخشهای مختلف شکل گرفته است. اگر این مسیر ادامه یابد، نهتنها بسیاری از نیازهای کشور در داخل تأمین خواهد شد، بلکه میتوان انتظار داشت بخشی از فناوریهای توسعهیافته در آینده به بازارهای منطقهای و حتی جهانی راه پیدا کند. نمایشگاه عسلویه فرصتی است برای مشاهده این آینده، آیندهای که از دل اراده ملی، دانش بومی و همکاری جمعی ساخته خواهد شد. نهمین نمایشگاه تخصصی ساخت داخل در صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی که از روز پنجشنبه در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی پارس در عسلویه آغاز به کار کرده، امسال جلوهای متفاوت از همگرایی صنعتی، فناورانه و اقتصادی در این حوزه را به نمایش گذاشته است.
هوشمندسازی از ایده تا عمل
این دوره از نمایشگاه همچنین نشان میدهد که شرکتهای دانشبنیان دیگر فقط در حوزه نرمافزار یا خدمات دیجیتال فعال نیستند. بسیاری از غرفهها به ارائه تجهیزات پیچیده، قطعات حساس، سامانههای پایش و کنترل، فناوریهای زیستمحیطی، پلتفرمهای هوشمندسازی و حتی تجهیزات فرایندی اختصاص دارد؛ محصولاتی که برای سالها در انحصار چند کشور محدود بوده و تهیه آنها تحت تحریمهای بینالمللی دشوار و پرهزینه شده بود. این تغییر نشاندهنده بلوغ زیستبوم فناوری کشور و حرکت آن از مرحله «ایدهپردازی» به مرحله «صنعتیسازی» است؛ مرحلهای که در آن محصولات باید استاندارد، قابل اعتماد و در حجم انبوه قابل تولید باشند.یکی دیگر از نکات قابل توجه در این رویداد، نگاه منطقهای و بومی کردن توسعه صنعتی است. عسلویه قلب تپنده صنعت نفت و گاز ایران و محل استقرار بزرگترین مجموعههای پتروشیمی کشور است. برگزاری نمایشگاه در این منطقه سبب میشود ارتباط شرکتهای فناور با نیازهای عملیاتی واحدهای پتروشیمی و پالایشی بسیار مستقیمتر شود. این نزدیکی جغرافیایی، امکان تعامل دقیقتر، ارزیابیهای میدانی، انجام تستهای عملی و حتی ایجاد همکاریهای بلندمدت را فراهم میکند؛ موضوعی که تهرانمحور بودن بسیاری از رویدادهای صنعتی در گذشته، آن را دشوار کرده بود. شرکتهای حاضر در نمایشگاه ها، تقویت ایدهها و راهکارهایی ارائه کردهاند که میتواند فرآیندهای صنعت نفت و گاز را متحول کند. حوزههایی مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، پایش هوشمند خطوط لوله، مدیریت انرژی، کاهش آلایندهها، و بهینهسازی مصرف سوخت، از جمله زمینههایی است که استارتاپها میتوانند به شکل جدی در آنها اثرگذار باشند. تولیدکنندگان بزرگ معمولاً تمرکز خود را بر تجهیزات سنگین و پروژههای کلان میگذارند، درحالیکه استارتاپها قادرند با چابکی و خلاقیت بیشتری به بخشهایی ورود کنند که نیازمند نوآوری پیوسته و توسعه سریع است.
رویداد پارس: برگزاری نمایشگاه های مختلف معمولاً با هدف معرفی و رصد توانمندیها در حوزه های مختلف و فرصتی برای تعامل داخلی و فرامرزی برگزاری می شود. نهمین نمایشگاه تخصصی ساخت داخل در صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی که از روز پنجشنبه در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی پارس در عسلویه آغاز به کار کرده،همزمان با تشدید تحریمها، فرصت بسیار مناسبی برای فعالان در این عرصه و استفاده از ظرفیتهای پنهان و آشکار کشور به خصوص شرکتهای دانش بنیان در این زمینه در عسلویه به عنوان قلب انرژی ایران فراهم ساخته است.
---
بلاتکلیفی پس از نمایشگاه
بسیاری از شرکتهای دانشبنیان در توضیح مشکلات خود پس از برگزاری نمایشگاه ها می گویند؛ محصولاتی دارند که از نظر فنی قابل رقابت با نمونههای خارجی است، اما برای ورود به مقیاس صنعتی نیازمند حمایت مالی، تضمین خرید، استانداردسازی ملی و همکاری بلندمدت با شرکتهای بزرگ هستند. این نمایشگاه میتواند آغازگر چنین فرآیندی باشد، اما آنچه اهمیت دارد استمرار همکاریها پس از پایان نمایشگاه است؛ مسیری که بدون برنامهریزی مشخص، گاهی نیمهتمام رها میشود.چالش دیگر، لزوم هماهنگی میان نهادهای مختلف صنعتی، پژوهشی و اقتصادی است. اگرچه برگزاری این نمایشگاه با حمایت مجموعههای بزرگ صنعت نفت انجام شده، اما سرمایهگذاری در پروژههای فناورانه زمانی موفق خواهد بود که مسیر آن از مرحله تحقیق تا بهرهبرداری صنعتی، بدون بروکراسی و با مدیریت واحد طی شود. بسیاری از شرکتهای فناور و استارتاپها شکایت دارند که فرآیندهای اداری طولانی، نبود تسهیلات کافی و عدم وجود قوانین حمایتی پایدار، مانع از رشد سریع آنها میشود. رویدادهایی مانند نمایشگاه عسلویه میتواند فرصتی برای گفتوگوی مستقیم و شفاف میان مدیران و فناوران باشد تا این موانع بهتر شناسایی و حل شود. به اعتقاد کارشناسان در این حوزه، نمایشگاه امسال در عسلویه بیش از هر چیز نشانهای است از اینکه صنعت نفت و گاز ایران به سمت نوعی بلوغ جدید در حرکت است؛ بلوغی که بر پایه نوآوری، همکاری و اعتماد متقابل میان بخشهای مختلف شکل گرفته است. اگر این مسیر ادامه یابد، نهتنها بسیاری از نیازهای کشور در داخل تأمین خواهد شد، بلکه میتوان انتظار داشت بخشی از فناوریهای توسعهیافته در آینده به بازارهای منطقهای و حتی جهانی راه پیدا کند. نمایشگاه عسلویه فرصتی است برای مشاهده این آینده، آیندهای که از دل اراده ملی، دانش بومی و همکاری جمعی ساخته خواهد شد.
گفتنی است، این نمایشگاه که تا ۱۹ آذرماه هر روز از ساعت ۹ تا ۱۷ میزبان فعالان صنعتی، مدیران، متخصصان و علاقهمندان خواهد بود، بار دیگر اهمیت ظرفیتهای داخلی در عبور از چالشهای ناشی از تحریم و وابستگی به خارج را برجسته میکند؛ موضوعی که در سالهای اخیر به یکی از کلیدیترین محورهای سیاستگذاری صنعتی کشور تبدیل شده است.| روزنامه رویداد پارس
عکس
