تأمین خوراک پایدار درد مشترک صنایع استان است

بوشهری ها / اکرم اسعدی- صنعت پتروشیمی ایران به‌عنوان دومین منبع بزرگ درآمد ارزی پس‌از نفت، تأثیر شگرفی در توسعه‌ی اقتصادی کشور داشته است. طبق گزارش وزارت نفت، صادرات محصولات پتروشمی بیش از یک سوم کل صادارت غیرنفتی ایران را شامل می شود که ارزآوری قابل توجهی نیز دارد و به کاهش وابستگی اقتصادی به نفت خام کمک کرده است.

این صنعت همچنین موجب اشتغال‌زایی قابل‌توجهی شده و علاوه بر ایجاد بیش از 100 هزار شغل مستقیم، صدها هزار شغل غیرمستقیم در صنایع پایین‌دستی وابسته به پتروشیمی ایجاد شده است.

به گزارش بوشهری ها به نقل از روزنامه رویداد پارس ، از طرفی ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در خاورمیانه شناخته می‌شود. بر اساس گزارش شرکت ملی صنایع پتروشیمی در سال ۱۴۰۰، ظرفیت تولید ایران به ۹۲ میلیون تن در سال رسید که حدود ۲۵ درصد از ظرفیت کل منطقه خاورمیانه را تشکیل می‌دهد. همچنین، صادرات محصولات ایران به بیش‌از ۳۰ کشور جهان، از جمله چین، هند و ترکیه، سهم قابل‌توجهی در بازارهای جهانی دارد. البته نقش صنایع پتروشیمی در توسعه زیرساخت ها و حفاظت از محیط زیست را نیز نمی توان نادیده گرفت. با این وجود، اکنون صنایع پتروشیمی حال خوشی ندارند و وخامت اوضاع آنها در صورت برطرف نشدن مشکلات و چالش های پیش روی یشان، می تواند تاثیری مستقیم بر اقتصاد کشور بگذارد. اما این چالش ها چیست و چطور می شود به رفع آنها کمک کرد، موضوعی است که در این گزارش به بهانه سفر پیش روی رئیس جمهوری و هیئت دولت به استان، در گفت و گو با چند مدیر ارشد صنعتی در عسلویه به آن پرداخته شده است.

/ حذف قوانین دست و پاگیر

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پارس در خصوص عمده مشکلات صنایع، قوانین و مقررات دست و پا گیر مربوط به صادرات، تخصیص ارز و تعهدات ارزی را مورد توجه قرار می دهد و می گوید: برخی از این قوانین برای شرکت ها مشکل ساز است و البته مشکلاتی نیز در حوزه تامین منابع مالی وجود دارد.

«سخاوت اسدی» می افزاید: انتظار داریم دولت در جهت رونق تولید و اشتغال و نیز رونق صادرات، برای رفع این مشکلات اقدام کند.

او البته با اشاره به اینکه تحریم ها صنعت کشور را تحت تاثیر قرار  داده است و البته با تاکید بر اینکه نتوانسته است روند پیشرفت صنایع را متوقف کند، بیان می کند: رفع تحریم ها با حفظ عزت و منافع ملی نیز مطالبه ای است که در سطح ملی از رئیس جمهوری وجود دارد.

/  آثار منفی تحریم ها بر صنایع

مدیرعامل شرکت پتروشیمی آریاساسول نیز در پاسخ به این سوال که عمده مطالبات و انتظارات فعالان و مدیران صنعتی شرکت های مستقر در استان بوشهر از رئیس جمهور چیست؟ می گوید: صنعت کشور در سالهای اخیر به ویژه از سال 97 به بعد دستخوش فشار تحریم های ظالمانه غرب شده است؛ اما این موضوع برای صنعتگران و تلاشگران عرصه اقتصاد نه تنها بازدارنده نبوده، بلکه شکوفایی و تبلور دانش در صنعت را به همراه داشته است. و البته ادامه این مسیر جز با همراهی دولت در سیاستگذاری های درست و همراهی دولت با بخش صنعت میسر نمی شود.

«محمدرضا حیدرزاده» می افزاید: تأمین پایدار خوراک و رفع دغدغه های تأمین انرژی و تعیین تکلیف در ارتباط با هزینه های آن محوری ترین خواسته فعالان اقتصادی و صنایع به ویژه صنایع بزرگ و ارزآور پتروشیمی از دولت است.

این مدیر ارشد صنعتی ادامه می دهد: اگرچه صنایع کشور به ویژه صنایع پتروشیمی با وجود تمام موانع و چالش هایی که با آن مواجه است، همچنان سردمدار اقتصاد و محرک چرخ اقتصاد کشور است اما متأسفانه تحریم های اقتصادی، موانع سرمایه گذاری و تأمین مالی منجر به آثار منفی بر عملکرد آنها شده است؛ از سختی های تأمین مواد اولیه گرفته تا کسب فناوری و جذب سرمایه برای تأمین مالی پروژههای توسع های به منظور به روزرسانی فناوری و توسعه تولید. همه این ها منجر به آن شده که شکوفایی صنایع به حد اعلا و مورد انتظار دست نیابد.

به گفته «حیدرزاده» از طرفی با وجود مقاوم شدن صنایع نسبت به تحریم ها، وجود تحریم ها دست مایه دلالان و کاسبان تحریم و دست درازی آن ها به صنعت شده است که این موضوع نفس صنایع برای پیشروی به سمت قله اقتدار را به تنگ آورده است و به نوعی می توان آن را خودتحریمی برای صنایع برشمرد که نیاز است دولت با سیاستگذاری درست و دقیق و هدفگیری موشکفانه در مسیر قطع چنین سو استفاده هایی برآید.

او خاطرنشان می کند: سیاست های حمایتی دولت به منظور تسهیل مسیر تأمین مالی طرح های توسعه ای از سوی نهادهای مالی دولتی و خصوصی می تواند راه صنایع را در جهت پیشبرد اهداف نظام مقدس هموار کند. این مطالبات نشان دهنده اهمیت و نقش حیاتی استان بوشهر در صنعت پرافتخار نفت، گاز و پتروشیمی کشور است.

مدیرعامل شرکت پتروشیمی آریاساسول می افزاید: با توجه به مسائلی که عنوان شد از دولت تقاضا داریم برای رشد و توسعه صنایع مستقر در پارس جنوبی به منظور بهبود زیرساخت ها، توسعه زیرساخت ها و ناوگان حمل و نقل را در برنامه خود قرار دهد تا به تسهیل فرایندها و لجستیک تولید و افزایش بهره وری کمک کند.

به گفته او ارائه تسهیالت مالی و اعتباری به شرکت ها و صنعتگران مستقر در پارس جنوی از سوی نهادهای مالی دولتی و خصوصی به ویژه بانک ها می تواند به رونق سرمایه گذاری و توسعه تولید کمک شایانی داشته باشد.

 این مدیر صنعتی معتقد است که ایجاد سازوکارها و سیاستگذاری در توسعه مراکز تحقیق و توسعه (D&R (و تسهیل بروکراسی برای تعمیق دانش شرکتها و مراکز

دانشبنیان و دانشگاه ها، در نتیجه تعمیق تعامالت با صنایع می تواند پای نوآوری و فناوری های نوین را به عرصه صنایع باز کند و افزایش بهره وری و رقابت پذیری صنایع در بازارهای بین المللی را به دنبال داشته باشد.

«حیدرزاده» بیان می کند: از طرفی کاهش بروکراسی های اداری و تسهیل فرایندهای صدور مجوز و بهبود فضای کسب و کار می تواند بستر لازم برای جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی و افزایش تولید را فراهم کند.

او پیشنهادها و درخواست های دیگری از دولت دارد که در بیان  آن ها می گوید: ایجاد زیرساخت های مهارتآ موزی به جای توسعه صرف سوادآموزی می تواند زمینه را برای تربیت نیروهای انسانی متخصص و مهارت محور در منطقه پارس جنوبی فرآهم آورد. همچنین تسهیل فرایندهای مالیاتی برای شرکت های صادرت محور خود می تواند محرک لازم را برای تشدید فعالیت در شرکت های ارزآور که حیات اقتصاد کشور را تضمین می کنند، نتیجه بخشد از طرفی خود می تواند عامل جذابی برای جلب سرمایه گذاران چه داخلی و چه خارجی باشد. ضمن آنکه این معافیت ها می تواند رقابت پذیری را برای شرکت های ایرانی بیشتر کند و با دسترسی خوبی که شرکت های مستقر در پارس جنوبی به آبراهه های جهانی دارند، می توان امید به توسعه بازار و رقابت در مرزهای جهانی داشت.

او می گوید: در مجموع چنین اقداماتی می تواند به رشد و توسعه صنایع مستقر در پارس جنوبی کمک کرده و نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند.

«حیدرزاده» این موضوع را هم یادآور می شود که استان بوشهر به عنوان قلب انرژی و البته اقتصاد کشور، رشد و توسعه خود را مدیون و مرهون سیاست های توسعه ای سال های گذشته نظام مقدس جمهوری اسالمی ایران و دولت وقت بوده است. بی شک نگاه موشکفانه، کارشناسی و آینده نگر جمهوری اسالمی ایران به توسعه و بالندگی صنعت نفت و گاز و در ادامه صنایع پایین دست و ارزآور به ویژه پتروشیمی و تداوم توسعه در سطح کشور و شکوفایی اقتصاد منجر شده است و این جز با بهره گیری از سیاست های درست دولت های نظام مقدس به دست نمی آمد.

/ از نبود فاینانس تا تحمیل انتصاب ها

به عقیده مدیرعامل شرکت پتروشیمی آپادانا بزرگترین مسئله ناترازی گاز است که کل کشور را فرا گرفته و صنایع و به ویژه متانول سازان را تحت تاثیر قرار داده است.

«محمود فخرایی» در این باره می گوید: شرکت هایی مانند آپادانا هم که در حال راه اندازی هستیم با این مشکلات دست و نجه نرم می کنیم و این مسئله به سمت بنگاه های یوتیلتی سوق داده شده و هزینه یوتیلیتی به واسطه افزایش قیمت گاز بسیار بالاست این موضوع موجب شده است تا حاشیه سود واحدهای متانول ساز بسیار کاهش یابد و گاه حتی به زیان تبدیل شود.

او به بالا بودن هزینه سرمایه گذاری هم اشاره می کند و ادامه می دهد: این هزینه ها بسیار بزرگ است و در مقابل برگشت سرمایه بسیار کوچک می شود و نرخ برگشت سرمایه گاه شاید تا 10 سال هم طول بکشد.

این مدیرصنعتی یادآور می شود: سرمایه گذاری در این بخش تقریبا متوقف شده و واحدهایی هم که فعال هستند با زحمت وشرایط بدی در حال پیگیری هستند. میزان تولید متانول بالاست ولی سرمایه گذاران دچار خسران و زیان هستند که دولت باید کمک و قیمت گاز را به طریقی متعادل کند که این ها بتوانند سودده شوند و از محل سودشان برای سرمایه گذاری های آینده استفاده کنند چرا که اگر دخل و خرجشان به هم نخورد نمی توانند به فکر توسعه یا سرمایه گذاری های بعدی باشند.

مدیرعامل شرکت پتروشیمی آپادانا به فراهم نبودن زیرساخت ها برای توسعه در عسلویه اشاره می کند و با بیان این که در فازهای یک و 2 که زیرساخت دارند دیگر زمینی برای فعالیت وجود ندارد، ادامه می دهد: در عسلویه هرچه هست همین فاز یک و 2 پتروشیمی هاست و جای دیگری زیرساخت کافی برای توسعه وجود ندارد.

 او می افزاید: مثلا برای فاز 3 که در حال انجام است هیچ زیرساختی دیده نشده است. فقط یک زمین بایر است که حتی به خاکریزی هم نیاز دارد، مسائل زیست محیطی هم در آن لحاظ نشده و هیچ تصفیه خانه ای دیده نشده است اسکله و بندرگاه هم در آن وجود ندارد و حتی اگر مسائل مالی که مسئله بزرگی است برطرف شود هم زیرساختی برای توسعه در عسلویه وجود ندارد.

«فخرایی» همچنین می گوید: پول برای سرمایه گذاری و فاینانس طرح ها وجود ندارد و شرکت هایی که به سمت طرح های بزرگ بالای 250  میلیون دلاری می روند، به نظر من ریسک بزرگی می کنند چون اساسا گرفتن فاینانس در کشور کاری سخت، طاقت فرسا و حتی نشدنی است به همین د لیل خیلی از شرکت ها سراغ طرح های کوچک زودبازده و کم ارزش می روند چون می داند که فاینانس و گرفتن پول برای طرح های بزرگ بسیار سخت است که این مشکل هم مانع از توسعه می شود و نیاز است که دولت برای رفع آن چاره اندیشی کند.

او مسائل مدیریتی و انتصاب ها را هم مورد توجه قرار می دهد و بیان می کند: رئیس جمهوری همیشه بر کار کارشناسی و اینکه کار از سمت خبرگان صنعت باید دنبال شود تاکید داشته است ولی در حال حاضر یکی از بزرگترین معضلات کشور این است که این موضوع رعایت نمی شود.

مدیرعامل شرکت پتروشیمی آپادانا می افزاید: در سطوح مختلف انتصاب مدیران، کارشناسان و حتی کارمندان، ارتباطات جای سیستمی را که باید صلاحیت آدم ها را به خوبی بسنجد، گرفته است و حتی در پایین ترین سطوح هم وقتی قرار است استخدامی صورت گیرد، هزاران توصیه می شود.

«فخرایی» با بیان این که این مسئله بین کارشناسان ارشد، مدیران ارشد و مدیران عامل هم حتی دارد اتفاق می افتد، اظهارمی دارد: به نظر من این موضوع قابل طرح با رئیس جمهور است ی که می تواند یکی از مطلبات قابل بررسی باشد و نظارت درست و دقیقی بر انتخاب آدم ها در تمام سطوح مختلف و در تمام صنایع به وِیژه در صنعت ما که صنعتی پول ساز و موتور محرک کشور است، اعمال شود.

/ تامین خوراک پایدار

مدیرعامل شرکت پتروشیمی سبلان هم که رفع مشکلات صنایع از دغدغه های اوست، موضوعات مهم در این باره را خوراک پایدار گاز، اصلاح قیمت یوتیلتی، تامین فاینانس پروژه ها از محل پول های بلوکه شده خارج در مقابل کالاهای پروژه،  توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشبمی و تخفیفات قیمت خوراک و برگردان معافیت های مالیاتی مناطق ویژه عنوان می کندد و از رئیس جمهوری می خواهد در این باره چاره اندیشی کند.

استمهال وام های شرکت های تازه به بهره برداری رسیده و احیا دوره تنفس به آنها، اقدام عاجل و سرمایه گذاری مشترک شرکت های مقیم عسلویه در سهامداری شرکت مبین انرژی و دماوند انرژی به منظور رفع مشکل قیمت یوتیلتی البته به نرخ دولتی که به بخش خصوصی واگذار شد از جمله دیگر درخواست های «رضا کریمی» از رئیس جمهوری است.

او می گوید: تاسیس شرکت ویژه جمع آوری گازهای فلر با مشارکت تمامی فلر سوزان، اخذ مجوز برقراری خطوط افسایت شرکت ها به شرکت فراسکو به عنوان مخازن صادراتی جایگزین، اخذ مجوز ساخت اسکله و مخازن با هدف خروج از انحصار قیمت پایانه ها و مخازن پتروشیمی و مخازن سبز عساویه با نرخ های بسیار بالا از دیگر مواردی است که می طلبد در این سفر برای آن ها تدبیری اندیشیده شود.

مدیرعامل شرکت پتروشیمی سبلان به لزوم جمع آوری پروژه های راکد و تعیین تکلیف زمین های راکد و واگذاری آن به متقاضیان تولیدی به منظور توسعه پروژه ها، توسعه محوطه منطقه ویژه اقتصادی و رفع مسئله گمرک منطقه ویژه، تمرکز به بازنگری پدافند غیرعامل با توجه به تهدیدات خارجی و اتصال راه آهن عسلویه به شبکه ریلی سراسری هم اشاره می کند.

«رضا کریمی» می افزاید: خطوط هوایی دو قطب پتروشیمی ماهشهر و عسلویه به همدیگرهم باید برقرار شود ایجاد عسلویه سبز هم ضروری است.

او همچنین ارائه امتیازات ویژه به سرمایه گذاران بخش خصوصی با هدف ساخت مجتمع تفریحی رفاهی در عسلویه نظیر پارک های آبی و مجمتمع های تفریحی رفاهی، ساخت شهرک پتروشبمی برای کارکنان و نیز اعمال بخشنامه ۷ -۷ کارکنان شاغل در عساویه توسط وزارت کار را پیشنهاد می کند.

/ حذف بروکراسی های اداری و مشکلات گمرکی

تامین خوراک پایدار، نخستین مطالبه مدیرعامل شرکت پتروشیمی مروارید از رئیس جمهوری است.

«حسام خوشبین فر» در این باره می گوید: اصلاح قیمت خوراک نیز اصلی ترین درخواست ما از رئیس جمهوری است چرا که خوراک را با قیمتی بسیار بالا و دست کم 100 دلار بالاتر از قیمت جهانی آن می خریم و رفع این مشکل، به دستوری حاکمیتی می طلبد.

او البته تاکید می کند که از لحاظ تامین خوراک مشکلی وجود ندارد و تنها مسئله، قیمت آن است و ادامه می دهد: پتروشیمی اصلی ترین گلوگاه اقتصادی کشور است و اگر خوراک نداشته باشد، نمی تواند درآمد هم داشته باشد.

حذف بروکراسی های اداری و رفع مشکلات گمرکی نیز دیگر درخواست این مدیر صنعتی از رئیس جمهوری است که در این باره بیان می کند: به عنوان مثال پتروشمی مرواید واحد کاتالیست را بومی سازی کرد و در این شرایط تحریمی، فقط 2 هفته طول کشید تا ماشین آلات از اروپا به ایران برسد اما روند ترخیص کالا توسط وزارت صمت، 5 ماه زمان برد.

«خوشبین فر» ادامه می دهد: این مشکل موجب شد تا پتروشیمی مروارید نتواند 100 درصد ظرفیت اسمی خود تولید داشته باشد و تولید آن به 60 درصد ظرفیت اسمی، کاهش یافت.