بوشهری ها /حیدر کاشف: این گزارشی است درباره «هیچ نکردن». آنچه خواهید خواند گوشه ای است از کارهایی که انجام نشده است.
مروری است بر کارنامه سازمانی که میتوانست با ابتکار، فعالیت و هماهنگی با نهادهای مسئول، از تاریخ،فرهنگ و صنایع دستی دشتستان «پول» درآورد و گوشه ای از گلیم اقتصاد رو به رکود شهرستان را از آب بکشد.
کارنامه اداره میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی، در چندسال اخیر معدلی نزدیک به صفر داشته است.
«پیام عسلویه» در سلسله گزارش هایی به بخش های مختلف این سازمان و عملکرد این مجموعه در دشتستان پرداخته است.
صنایع دستی، نامی بر تابلوهای شهری
روزگاری اینجا صنایع دستی آنچنان رونقی داشت که طوایفی به نام نجاران، آهنگران، کوزه گران و..شهره شدند و حتی محله های سکونت آنها هم به همین نام شناخته میشد.
امروز اما نه خبری از نجاری سنتی است نه کوزه گری و نه هیچ صنعتِ موروثی بجا مانده از گذشتگان.
این مشاغل سنتی در طول زمان کاربری خود را از دست داده اند اما از بدِ روزگار، سازمان میراث فرهنگی هم آنها را فراموش کرد.
حالا فقط پسوند نام خانوادگی طایفه نجاران باقی مانده و تابلوهای معرفی محلات شهر برازجان و خاطراتی دور در ذهن مردم از محله کوزه گران و نجاران و...
دیگر اثری از «سَته بافی» ، «مَشک دوزی» ، «دول دوزی» ، «کوزه گری» ، «آهنگری» و...نیست درحالی که میشد با حمایت سازمان میراث فرهنگی به حفظ و احیاء این مشاغل پرداخت.
«سَته بافی» ، «بَل بافی» و «سبد بافی» که روزگاری هنر دست ِ مادران و دختران این سرزمین بود امروزه دیگر هیچ نشانه ای از آن نیست. در تمام دهه های گذشته هیچ تلاشی برای انطباق این هنر ِ مردمان قدیم با نیازمندیهای شهروندان امروزی نشد.
تبدیل صنایع دستیِ گذشتگان به کالایی سودآور و بازارپسند البته کاری است نیازمند برنامهریزی سازمانی و حمایت دولتی و ...
اما سهم برازجان و دشتستان از بازار صنایع دستی آنقدر ناچیز است که عملاً قابل بررسی هم نیست.
در حالی که ایجاد بستر توسعه و پیشبرد برنامههای آموزش این مشاغل، به ویژه مواردی همچون صنایع دستی مرتبط با نخل که خود حوزه وسیعی را شامل میشود، میتواند بخش عمده ای از اقتصاد و معیشت خانواده ها به ویژه بانوان را تأمین کند.
در این شرایط رئیس اداره میراث فرهنگی دشتستان به تازگی و پس از گذشت سه سال از دوره ریاست خود بالاخره «بر شناسایی ظرفیتها در حوزههای میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی بخش مرکزی تاکید کرده است.» و همچنین «مقرر شد با بازدیدهای میدانی و اشراف بهتر به این موارد، نواقصات و کمبودها پیگیری و برای حل آنها چارهاندیشی شود.»
صدالبته راه حل توسعه صنایع دستی برگزاری نمایشگاه های فصلی نیست، بازاریابی، بازارسازی، نیازسنجی از مخاطبین و ... پروسه ای است که باید در این مسیر طی شود.
در شرایطی که همان بازارچه های موقتی صنایع دستی هم به همت اشخاص و ارگان های دیگر برگزار میشود، نبود یک بازارچه دائمی برای فعالین صنایع دستی و به ویژه بانوان فعال در این حوزه یک خلأ بزرگ در جهت توسعه کسب و کارشان محسوب می شود.
تغییر نگاه جامعه نسبت به جایگاه صنایع دستی در سبد مصرفی خانوار و البته ایفای نقش اداره میراث فرهنگی دشتستان در قبال این بخش از وظایف خود، از الزامات اولیه برای رونق بخشیدن به بازار صنایع دستی است.