بوشهری ها /*احسان انصاری - هشدارها نسبت به وضعیت سلامتی کارگران در گرمای پارس جنوبی جدی گرفته نشد تا اینکه در هفته گذشته یکی از کارگران فاز13 پارس جنوبی به دلیل گرمازدگی دچار ایست قلبی شد و جان خود را از دست داد. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان از ابتدای سال تاکنون نسبت به افزایش گرما،بحران انرژی و خطر جدی برای سلامتی کارگران هشدار داده بودند اما به نظر می رسد برای برخی مدیران دریافت پاداش جنگ12 روزه از سلامتی کارگران اهمیت بیشتری دارد.
این کارگر که از نیروهای شرکتی پالایشگاه یازدهم پارس جنوبی بوده در گرمای شدید دچار ایست قلبی شده و با وجود انتقال به بیمارستان جان خود را از دست داده است. همکاران این کارگر اعلام کردهاند که او به دلیل شدت گرما دچار گرمازدگی و ایست قلبی شده است.
جزئیات مرگ کارگر پارس جنوبی براثر گرمازدگی
سید علی موسوی کارگر شرکتی اهل ایذه در پالایشگاه یازدهم (فاز ۱۳) دچار ایست قلبی شد و علیرغم انتقال به بیمارستان امام خمینی کنگان جان باخته است.این حادثه روز بیستم مردادماه در حالی رخ داده که دمای هوا در منطقه پارس جنوبی طی روزهای اخیر به مرزهای هشدار رسیده و کارشناسان بارها نسبت به خطر کار در فضای باز در چنین شرایطی هشدار دادهاند.
گفتنی است وضعیت هوا در مناطق گرم و شرجی هر ساله منجر به مصدومیت و در برخی مواقع نیز فوت کارگرانی میشود که در این هوا به کار همیشگیِ خود ادامه میدهند.در همین زمینه منابع کارگری اعلام کردند جمشید اسدی از کارگران انبار پتروشیمی بندر امام نیز در محل کار خود فوت کرده است.
اما ماجرا به همین جا ختم نشده و کارگر دیگری از اهالی ایذه از نیروهای شرکت پتروپایدار ایرانیان نیز بر اثر گرمازدگی بیهوش شده و توسط اورژانس به بیمارستان کنگان منتقل شده و در حال حاضر با وضعیت پایدار تحت مداواست.
یکی از کارکنان فاز ۱۳ در این زمینه گفته مرحوم موسوی در حال انجام امور استخدامی بود که ناگهان دچار ایست قلبی شد شرایط گرمای هوا و فشار کار واقعاً نگرانکننده است.
چه کسی پاسخگوی مرگ کارگران است؟
از نظر پزشکی از بین رفتن حجم بالایی از آب بدن در فرد کارگر گرمازده به دلیل گرمای بالاتر از سطح استاندارد و تعریق زیاد که اصطلاحاً در آن جسم فرد دهیدراته میشود، در نهایت منجر به بیحالی و تپش قلبی کارگر میشود. این فرآیند ریتمی لحظاتی ادامه پیدا میکند و در ادامه باعث تنگی عروق و سکته قلبی فرد گرمازده میشود.
کارشناسان حوزه ایمنی و بهداشت کار تأکید کردهاند که مرگ کارگران در پالایشگاه پارس جنوبی و واحدهای مشابه نتیجه بیتوجهی به استانداردهای کار در مناطق گرم و شرجی است.
آنها هشدار دادهاند که کار طولانیمدت در فضای باز در دماهای بالا میتواند منجر به گرمازدگی، مصدومیت جدی و حتی مرگ شود.
تکرار مرگ کارگران در پالایشگاه پارس جنوبی طی سالهای اخیر، ضرورت بازنگری در شرایط کار و رعایت پروتکلهای ایمنی را بیش از پیش آشکار کرده است.
در این زمینه به نظر می رسد تدوین آیین نامههای مربوط به اصلاح کارگاههای زیانآور و آیین نامه موکد در ماده ۱۰۶ قانون کار، اولین گام در بهبود وضعیت کارگاهها از نظر گرمازدگی کارگران و سایر اصلاحات مربوط به بهداشت حرفهای است، گامی که دهه هاست برداشته نشده است.
نکته دیگر اینکه تجربه سه دهه حضورِ پیمانکاران در بازار کار ایران نشان داده است که بیشتر آنها برای رسیدن به سود بیشتر به راحتی از ابتداییترین حقوق کارگران میزنند و برای آنکه پول بیشتری به جیبشان برسد حتی حاضرند با جان کارگران نیز بازی کنند. اگرچه نمیتوان نقش پیمانکاران در بیاثرشدن مواد حمایتی قانون کار را نادیده گرفت اما نباید دلیل وقوع اتفاقات تلخ برای کارگران در گرمای زیاد را همه به حضور پیمانکاران در بازار کار ایران تقلیل داد.
وقتی قانون کار به عنوان مهم ترین قانون حمایتی از کارگران ضمانت اجرایی لازم را نداشته باشد بنابراین آنها که به دنبال سود بیشتر هستند به راحتی پا روی هر قانونی میگذارند. در چنین فضایی مرگ کارگران استثنا نیست، بلکه هر روز و هر لحظه و به هر دلیلی خطر مرگ در کمین کارگران است.
قانون چه می گوید؟
ماده ۸۵ قانون کار میگوید: «برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعملهایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی (جهت تأمین حفاظت فنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیری از بیماری حرفهای و تامین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین میشود، برایکلیه کارگاهها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.»
همچنین طبق ماده ۹۱ قانون کار؛ «کارفرمایان و مسئولان کلیه واحدهای موضوع ماده ۸۵ این قانون مکلف هستند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تامین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوقالذکر را به آنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی و بهداشتی فردی و اجرای دستورالعملهای مربوطه کارگاه میباشند.»
به نظر می رسد در پالایشگاهها که بیشتر شاهدِ بروز چنین حوادثی مانند گرما زدگی کارگران هستیم، پیمانکاران در همه جا حضور دارند و این بر اجرایی نشدنِ این دستورالعملها تاثیر دارد. خیلی اوقات کارگرهایی که به طور مستقیم با وزرات نفت و کارفرمای اصلی کار میکنند این مشکلات را ندارند اما بحث ایمنی و بهداشت کار برای افرادی که با پیمانکاران کار میکنند رعایت نمیشود.
*روزنامه نگار
عکس