بوشهری ها / فاز ۱۱ پارس‌جنوبی در هفته دولت با حضور سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری به بهره‌برداری رسید؛ پروژه‌ای که از بسیاری جهات دارای جنبه‌های منحصربه‌فرد و ویژه است. نگاهی به روند توسعه این فاز نشان می‌دهد نخستین زمزمه‌ها برای تولید گاز از فاز ۱۱ پارس‌جنوبی به سال‌های ۷۹ و ۸۰ شمسی باز می‌گردد.
آن زمان توسعه پارس‌جنوبی در سمت ایران با حضور شرکت‌های بین‌المللی آغاز شده بود و قرار بود فاز ۱۱ نیز در همان قالب به بهره‌برداری برسد، اما در عمل قراردادهای رنگارنگ فاز ۱۱ با شرکت‌هایی مانند توتال، شل، سی‌ان‌پی‌سی‌آی (شاخه بین‌المللی شرکت ملی نفت چین) و ... هیچ‌کدام به نتیجه مطلوب نرسید و ظرف ۲۰ سال، جز وقت‌کشی در استفاده از منابع بزرگ‌ترین میدان مشترک گازی جهان، دستاوردی برای ایران نداشت.
با روی کارآمدن دولت سیزدهم، توسعه آخرین فاز پارس‌جنوبی به‌عنوان اولویت وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران مطرح شد تا در ۲۰ ماه، طلسم ۲۰ ساله این فاز شکسته شود.
این دستاور در حالی محقق شد که ایران همچنان با سنگین‌ترین تحریم‌های آمریکا علیه صنعت نفت خود برای دستیابی به سرمایه و فناوری روزآمد دنیا روبه‌روست، اما اعتماد و استفاده از توان شرکت‌های ایرانی نه‌تنها تولید گاز را از فاز ۱۱ محقق کرد، بلکه رکوردهای جدیدی را نیز به ثبت رساند.
برای مثال برای نخستین بار در صنعت نفت ایران، سکویی از موقعیت دریا به موقعیت دیگری در دریا منتقل شد. سکوی ۱۲C که تولید از آن به‌دلیل برداشت از مخزن دیگر اقتصادی نبود، از موقعیت خود جدا و در موقعیت ۱۱B نصب شد، همچنین با استفاده از خط لوله موجود در دریا، به جای احداث ۱۰۰ کیلومتر خط لوله جدید، تنها ۱۸ کیلومتر خط لوله احداث شد.
در مجموع با این اقدام‌ها، تولید از فاز ۱۱ پارس جنوبی با صرفه‌جویی ۴۰۰ میلیون دلاری و ۳ سال زودتر از زمان برنامه‌ریزی‌شده در دولت سیزدهم به انجام رسید.
تبعات این اقدام آن‌قدر وسیع بود که حتی رسانه‌های جهان نیز نتوانستند بر آن چشم ببندند و هرکدام در خبرهای خود بر توان پیمانکاران ایرانی در توسعه فاز ۱۱ صحه گذاشتند.
عزم ایران برای مقاومت در برابر تحریم‌های آمریکا
تلویزیون ملی چین در گزارشی از فاز ۱۱ پارس‌جنوبی با اشاره به اینکه خلیج فارس شریان نفت جهانی است، تأکید کرد که بزرگ‌ترین میدان گازی جهان نیز در این منطقه قرار دارد.
در این گزارش آمده که این میدان گازی در مرز آبی ایران و قطر قرار دارد و در سمت ایران به نام پارس جنوبی و در سمت قطر به گنبد شمالی معروف است و بزرگ‌ترین میدان گازی کشف‌شده در جهان تاکنون به‌شمار می‌رود. آمارهای رسمی نشان می‌دهد میانگین حجم استخراج روزانه گاز طبیعی ایران هم‌اکنون می‌تواند به ۷۰۰ میلیون مترمکعب برسد.
ایران اعلام کرد که در فاز ۱۱ پروژه میدان گازی پارس‌جنوبی با موفقیت سکوی استخراج گاز طبیعی به وزن ۳۲۰۰ تن را نصب کرده است که این اقدام سبب افزایش بیش از پیش حجم برداشت گاز طبیعی ایران و ارتقای اقتصاد کشور خواهد شد.
تلویزیون ملی چین در پایان این گزارش تأکید کرده که در سال‌های اخیر، ایالات متحده به‌طور فزاینده‌ای تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال و دولت ایالات متحده بارها تهدید کرده است صنعت انرژی ایران را محدود خواهد کرد تا ایران را مهار کند. مقام‌های ایرانی اعلام کردند که بهره‌برداری موفقیت‌آمیز از فاز ۱۱ پارس‌جنوبی نشان‌دهنده عزم ایران برای مقاومت در برابر تحریم‌های آمریکا و غرب و تلاش برای توسعه اقتصاد خود به‌طور مستقل است. افزون بر این، ایران امیدوار است روابط خود را با کشورهای همسایه و دوست از طریق سازوکارهای چندجانبه توسعه دهد.
تعبیر ایرانی رؤیای دیروز
شبکه تلویزیونی المیادین نیز در گزارشی توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی از سوی پیمانکاران ایرانی را مورد توجه قرار داده است. این رسانه با اشاره به اینکه ۸ درصد ذخایر گاز جهان در این میدان مشترک قرار دارد، تأکید کرده که پس از ۲۰ سال انتظار، سرانجام کارشناسان و مهندسان ایرانی با وجود فشارهای آمریکا و اروپا، ظرف ۲۰ ماه موفق به تولید گاز از میدان پارس جنوبی شدند. رئیس‌جمهور ایران می‌گوید تولید گاز ایران به حدود ۵۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.
در این گزارش با اشاره به اینکه آنچه دیروز برای ایرانیان آرزو بود امروز به واقعیت تبدیل شده است، چراکه تکمیل تولید در میدان پارس جنوبی یک جهش کیفی و گامی موفق توسط مهندسان ایرانی در زمینه استخراج گاز طبیعی از اعماق دریا تلقی می‌شود، آورده که این میدان بزرگ‌ترین در نوع خود در جهان است. سکوی گازی در میدان پارس جنوبی حدود ۳۰۰۰ تن وزن دارد، اما دستاورد این است که با وجود فشارهای آمریکا و اروپا، کاملاً ساخت ایران است.
المیادین در گزارش خود به فرآیند جابه‌جایی سکوی فاز ۱۱ اشاره کرده و گفته است در فرآیندی که ریسک زیادی در بر داشت، آن سکو از سایت دیگری به‌وسیله شناورهای عظیم به محل فاز ۱۱ میدان پارس جنوبی منتقل شد.
در این گزارش همچنین تأکید شده که ایران در سال ۱۳۷۹ قراردادی با شرکت فرانسوی توتال برای ایجاد کارخانه تولید گاز مایع به ظرفیت ۱۰ میلیون تن در فاز ۱۱ میدان پارس جنوبی منعقد کرد و سپس شرکت پتروناس مالزی نیز به این پروژه پیوست، اما شرکت فرانسوی بعداً در مورد تعهدات خود ۱۰ میلیارد دلار درخواست کرد، اما طرف ایرانی با درخواست فرانسه موافقت نکرد. در سال ۲۰۰۹، چینی‌ها برای تکمیل این پروژه با هزینه ۴ میلیارد دلار درخواست دادند، اما بعداً از این پروژه خارج شدند.
در سال ۲۰۱۶ شرکت فرانسوی «توتال» مجدداً برای تکمیل پروژه درخواست داد و قراردادی به ارزش ۴.۸ میلیارد دلار با مشارکت دو شرکت چینی و ایرانی منعقد کرد، اما سال ۲۰۱۸ «توتال» اعلام کرد که به دلیل یک‌طرفه بودن تحریم ایالات متحده و نبود معافیت‌ها، از این پروژه خارج می‌شود.
در سال ۲۰۱۹ شرکت چینی نیز از پروژه خارج و اجرای پروژه متعاقباً متوقف شد تا سرانجام توسعه آخرین فار پارس جنوبی توسط شرکت ایرانی به انجام برسد.
اگرچه ایران در استخراج نفت و گاز از میدان پارس‌جنوبی مشترک با قطر ۱۰ سال از قطر عقب است و با وجود اینکه تنها ۳۰ درصد از این میدان در داخل آب‌های ایران قرار دارد و شرکت‌های بزرگ بین‌المللی نیز در سمت قطر فعال هستند اما ایران اکنون بیش از قطر از این میدان مشترک تولید می‌کند.
ایران مرحله نهایی میدان گازی پارس جنوبی را به پایان رساند
تلویزیون راشا تودی نیز با تأکید بر توان شرکت‌های ایرانی در اجرای پروژه‌های نفت و گاز، به توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی اشاره کرده است.
این رسانه در ادامه با اشاره به اینکه ایران با در دست گرفتن تولید صنعتی با بهره‌گیری از تخصص و دانش ملی به تحریم‌های غرب پاسخ داده است، گفته که ایران به‌عنوان بخشی از توسعه داخلی، مراحل پایانی توسعه میدان گازی فراساحلی پارس جنوبی در خلیج فارس را به پایان رسانده است.
آغاز تولید از فاز ۱۱ پارس جنوبی در سال ۲۰۲۳
آفشور تکنولوژی نیز در گزارشی به توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط ایران اشاره کرده است.
این رسانه در گزارش خود آورده که این پروژه هم‌اکنون در مرحله راه‌اندازی قرار دارد و تولید تجاری آن سال ۲۰۲۳ آغاز شده است. هزینه توسعه ۴.۸ میلیارد دلار خواهد بود و توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی شامل سکوهای زیردریایی و سرچاهی است.
توسعه پیچیده‌ترین فاز توسعه میدان گازی غول‌پیکر پارس جنوبی
رسانه میس نیز به توسعه فاز ۱۱ توسط ایران در خبری اشاره کرده است. در این گزارش تأکید شده که ایران تولید گاز از آخرین و پیچیده‌ترین فاز توسعه میدان گازی غول‌پیکر پارس جنوبی را آغاز کرده است.
گاز خام چهار حلقه چاه از طریق دو خط لوله زیردریایی ۳۲ اینچی به خشکی و مجتمع گاز پارس جنوبی در عسلویه می‌رسد. پس از بهره‌برداری کامل، فاز ۱۱ از ۲۴ حلقه چاه گاز تولید خواهد کرد.
درآمد ۵ میلیاردی ایران از فاز ۱۱ پارس جنوبی
آفشور انرژی هم به درآمد ۵ میلیارد دلاری توسعه فاز ۱۱ میدان عظیم گازی خلیج فارس اشاره کرده است.
این رسانه تأکید کرده که شرکت ملی نفت ایران و شرکت تابعه آن، شرکت نفت و گاز پارس، نصب سکوی فاز ۱۱ پارس جنوبی را در خلیج فارس به پایان رساندند. این کار با همکاری شرکت پتروپارس و شرکت مهندسی و ساختمان فراساحل ایران (IOEC) انجام شد.
آغاز تولید گاز ایران از فاز ۱۱ پارس جنوبی
نشریه پلتس نیز به این رویداد مهم اشاره کرده است. این نشریه با اشاره به اینکه تولید گاز از این فاز در مراحل اولیه از حدود ۱۰ میلیون مترمکعب در روز آغاز می‌شود، گفته که فاز ۱۱ پس از تکمیل توسعه، روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب گاز از ۲۴ حلقه چاه تولید خواهد کرد.
این آخرین فاز میدان عظیم گازی پارس جنوبی است که توسعه آن حدود ۲۰ سال به تعویق افتاده و عمدتاً به‌دلیل تحریم‌های بین‌المللی علیه برنامه هسته‌ای مورد مناقشه ایران بوده است. این موضوع مانع از آن شد که شرکت‌های بین‌المللی نفت، از جمله شرکت‌های چینی و فرانسوی، قراردادهای چند میلیارد دلاری ببینند.
عکس
