بوشهری ها /حیدر کاشف: کلمات «بار» دارند، اما هرچقدر هم که به جای قطعی برق بگویی «خاموشی» یا در ازای خاموشی بگویی «ناترازی انرژی»، تصویری جز «هلاک» شدن در ذهن جنوبیها در این گرمای آدمکش نمیسازد.
دوباره چند روزی است که شرکت توانیر «احتمال محدودیت در مصرف برق مشترکین» را اعلام کرده و علت آن را نیز «کاهش تولید نیروگاههای برقآبی، افزایش بیسابقه دما و افزایش بیرویه مصرف» عنوان کرده است.
بارِ رنج بیبرقی و عذاب تحمل گرما، آن هم در ساعاتی که آفتاب جنوب در اوج بیرحمی میتابد، را هیچ کلمهای نمیتواند به دوش بکشد.
قطعی برق یعنی تعطیلی کسبوکار
سختی دوچندان آنجاست که کسبوکارت به آب و برق وابسته باشد.
«حسین» کافهدار جوانی که در شهر برازجان مشغول به کار است، میگوید:
«صبحها تا آب وصل شود و مقدمات کار آماده شود، نوبت قطع شدن برق است. درست در ساعات اوج کار، ناچاریم یا تعطیل کنیم یا ساعتها منتظر وصل شدن برق بمانیم، که البته دیگر هیچ فایدهای برای کار ما ندارد و عملاً ماندن ما یعنی مصرف برق بیهوده و هزینهتراشی. چون کار ما یک زمان بهخصوص دارد و کار نکردن در آن محدوده زمانی یعنی درآمد نزدیک به صفر. این وضعیت یعنی کاهش زمان کار، در نتیجه افت درآمد، عقب افتادن قسط و کرایه و...»
کار و زندگی در محاصرهی گرما و بیبرقی
شرایط زمانی غیرقابلتحمل میشود که محل کار و محل زندگی در محلات مجاور هم باشد. یعنی دو ساعت وقتی سرِ کار هستی باید بیبرقی را تحمل کنی، و دو ساعت هم دلِ ظهر، رنج «ناترازی انرژی» را به جان بخری.
کافی است در ساعاتی که خیابانهای اصلی و محل قرارگیری داروخانهها و درمانگاهها با قطع برق مواجهاند، سری به آنجا بزنید. آفتاب و گرمای شدید، ساعتها معطلی و عقب افتادن کارها... اثرش را در چهرهی در هم کشیده شدهی مردم گذاشته است.
سهم ناعادلانه جنوب از برق تولیدی کشور
سالهاست که مردم استان بوشهر و سایر استانهای جنوبی، برخلاف دهههای قبل، هزینههای برق را بدون هیچ سوبسید دولتی پرداخت میکنند، آنهم در شرایطی که نهتنها میزان قابلتوجهی از برق تولیدی کشور از استانهای جنوبی تأمین میشود، بلکه بهواقع زیستن در شرایط بیبرقی در تابستانِ جنوب فوقالعاده سخت، نشدنی و غیرمنصفانه است.
گرمای نزدیک به پنجاه درجه در اغلب روزهای نیمهی نخست سال، مجالی برای صرفهجویی ، آنطور که مدیران وزارت نیرو دوست دارند ،نمیدهد.
حالا با این شرایط قرار است شاهد افزایش ۲۶ درصدی تعرفههای برق باشیم. گرچه گفته شده است «بهای برق برای مشترکان پرمصرف تا ۲۶ برابر افزایش مییابد»، اما در تابستان و در اوج گرمای غیرقابلتحمل جنوب، تقریباً همه مصرفکنندگان «پرمصرف» هستند.
راهحل واقعی ناترازی انرژی چیست؟
اما راهحل این بهاصطلاح ناترازی انرژی، نه افزایش تعرفهها، بلکه تسهیل شرایط سرمایهگذاری برای نیروگاههای خورشیدی و البته توسعهی بازار انرژی و انحصارزدایی از آن است؛ آنهم به شکلی که در زندگی روزمرهی مردم، این تغییرات قابل لمس باشد.
بوروکراسی، قاتل انگیزهی سرمایهگذاران
مسیر پرپیچ و خم اداریِ اخذ مجوزها و بوروکراسی دستوپاگیر سازمانهای دولتی، بسیاری از سرمایهگذاران را در مراحل اولیهی دریافت مجوز احداث نیروگاههای خورشیدی از ادامهی راه منصرف میکند.
«امید» جوانی است که با سرمایهی خود و با کمترین اتکا به تسهیلات دولتی، قصد راهاندازی نیروگاه خورشیدی دارد. مصائب اداری اما او را در ادامهی این راه دچار تردید کرده است.
«خیلیها فقط مجوز میگیرند و پروژه را اجرا نمیکنند، بیشتر به نیت دلالی مجوز میگیرند.
زمین که پیدا میکنی، میگویند مال مسکن و شهرسازی است یا ساتبا خودش اجرا میکند.
حتی برای وام، وثیقه باید آپارتمان شهری باشد تا راحت فروش برود. تازه، بین ادارات مثل برق و منابع طبیعی هیچ هماهنگی نیست، هر کدام ساز خودشان را میزنند.
اگر هم بخواهی زمین ملکی معرفی کنی، کلی شرط میگذارند؛ مثلاً ۱۰ سال کشت نشده باشد، پوشش گیاهی نداشته باشد، امکان احیای زمین هم نباشد.
بعد هم باید ماهانه مالیات را بهموقع پرداخت کنی، اما پول برق را دولت دیر میدهد!
بعد از پنج سال هم ۲۵ درصد درآمدت را بهعنوان مالیات میگیرند.
واقعاً این شرایط، سرمایهگذار را خسته میکند.»
سکوت مسئولان در برابر صدای اعتراض مردم
در شرایطی که نارضایتی مردم از قطعیهای مکرر و بعضاً خارج از برنامه اوج گرفته است، درخواست برکناری مدیرکل برق استان بوشهر در شبکههای اجتماعی دستبهدست میچرخد. در این اوضاع، اما مسئولان این ادارهکل پاسخگوی خبرنگار پیام عسلویه نبودند.
همچنین، سوالات خبرنگار ما از نمایندهی مردم دشتستان در مجلس دربارهی پیگیریها و اقدامات احتمالی وی نیز بیپاسخ ماند، تا همچنان مردم در وضعیتی مبهم، تابستان گرم و بیبرقی را پشت سر بگذارند.