بوشهری ها /آمارهای خرداد ۱۴۰۴ نشان میدهد که علیرغم کاهش برخی قیمتها ، هزینه واقعی سبد خوراکی خانوار همچنان در مسیر افزایشی قرار دارد. افزایش قیمت اقلام اساسی و غیرقابل حذف مانند حبوبات، لبنیات و چای، بهمراتب اثرگذاری بیشتری بر معیشت خانوارها دارد تا کاهش فصلی خیار و سیبزمینی. چرا که کاهش قیمت برخی صیفیجات، بیشتر جنبه فصلی داشته و از پایداری لازم برای تعدیل تورم سبد خانوار برخوردار نیست.
یکی از نکات مهم در تحلیل دادهها، جدا کردن نوسانات فصلی از روندهای پایدار تورمی است. اگرچه برخی اقلام مانند خیار، سیبزمینی و پیاز کاهش یافتهاند، اما روند افزایشی در اقلامی مانند روغن، چای، رب گوجهفرنگی، حبوبات و لبنیات نشان میدهد که تورم هستهای بازار مواد غذایی هنوز مهار نشده است. این تورم بهطور مستقیم بر قدرت خرید خانوارها تأثیرگذار است
برای کنترل تورم غذایی، اصلاح نظام توزیع و حذف واسطهگری، و همچنین ایجاد مشوقهایی برای تولید داخلی بهویژه در حوزه حبوبات و لبنیات، از جمله اقدامات فوری و ضروری هستند.
یکی از شاخصهای مهم در تحلیل تورم مواد غذایی، قیمت حبوبات است که هم جایگزین ارزانتری برای پروتئینهای دامی محسوب میشوند و هم بهشدت وابسته به عوامل بیرونی مانند واردات، نرخ ارز و هزینههای حملونقل هستند. در خردادماه، اقلامی مانند لوبیا چیتی با رشد ۲۱۳ درصدی، لوبیا قرمز با ۱۱۱ درصد ، نخود با ۱۰۰ درصد و عدس با ۸۳ درصد افزایش قیمت، نسبت به خرداد سال گذشته، بار دیگر جایگاه خود را بهعنوان شاخصهای پیشرو تورم غذایی تثبیت کردند. چنین رشدهایی نشاندهنده مشکل در زنجیره تأمین این اقلام، و احتمالاً تشدید فشار بر دهکهای پایین درآمدی است که وابستگی بیشتری به این منابع پروتئینی دارند.
در گروه میوهها، افزایش بیش از ۲۲۱ درصدی قیمت لیموترش در یکسال و بیش از ۴۶ درصدی در یکماه، بیش از آنکه ناشی از تورم ساختاری باشد، احتمالاً تحت تأثیر شوکهای فصلی و توزیعی رخ داده است.
این در حالی است که سیب با ۹۰.۸ درصد و پرتقال با ۴۸.۴ درصد افزایش نسبت به خرداد ۱۴۰۳، دیگر میوههایی هستند که با رشد قابلتوجه قیمت مواجه بودهاند. قیمت سیب و پرتقال دردوره یک ماهه هم به ترتیب ۱۴.۲ و ۸ درصد افزایش یافته اند. نوسانات قیمتی میوهها میتواند در فصول بعدی به سایر گروههای کالایی سرایت کند.
در گروه لبنیات، آمارها از افزایش ملایم اما پیوسته قیمتها خبر میدهند. شیر پاستوریزه در خردادماه امسال نسبت به اردیبهشت ۶.۳ درصد افزایش داشته و نسبت به سال گذشته ۴۵.۸ درصد گرانتر شده است. ماست پاستوریزه با رشد ۸.۷ درصدی نسبت به ماه قبل و پنیر ایرانی پاستوریزه با ۵.۶ درصد افزایش، نشاندهنده روند تدریجی رشد قیمتها در این بخش هستند.به نظر می رسد فشار هزینه تولید (اعم از قیمت شیر خام، انرژی و بستهبندی) در حال منتقل شدن به مصرفکننده است.
در گروه گوشت، افزایش قیمت در ماه خرداد نسبتاً کنترلشده بوده است. گوشت گوسفند تنها ۲ درصد نسبت به اردیبهشت رشد داشته و در مقایسه با خرداد ۱۴۰۳ حدود ۱۶ درصد گرانتر شده است. این در حالی است که گوشت گاو و گوساله با افزایش ۱.۸ درصدی در یکماهه اخیر و ۱۰.۷ درصدی در مقیاس سالانه مواجه بوده است. در بازار ماهی نیز، ماهی قزلآلا برخلاف بسیاری از اقلام، در خردادماه کاهش ۰.۵ درصدی نسبت به اردیبهشت داشته است.
یکی از نکات قابلتوجه در گزارش خردادماه، کاهش قیمت گروهی از صیفیجات است. بر اساس آمار، سیبزمینی با کاهش ۱۲.۸ درصدی نسبت به اردیبهشت، بیشترین افت قیمت را در این گروه ثبت کرده است. کدو سبز (با ۱۱.۳ درصد کاهش)، خیار (۱۰.۳ درصد کاهش)، بادمجان (۸.۱ درصد کاهش) و فلفل دلمهای (۴.۵ درصد کاهش) نیز در این روند کاهشی قرار دارند.
کاهش قیمت صیفیجات در ماه خرداد معمولاً بهدلیل افزایش عرضه فصلی و برداشت بیشتر از مزارع اتفاق میافتد؛ با این حال، این کاهشها نتوانسته است اثر تورمی سایر گروههای کالایی را پوشش دهد.
در بخش نوشیدنیها، نوشابه گازدار نسبت به خرداد ۱۴۰۳ حدود ۶۷.۸ درصد گرانتر شده و قیمت آن تنها در یک ماه ۷.۷ درصد افزایش یافته است. دوغ پاستوریزه نیز با رشد ۳.۹ درصدی نسبت به ماه قبل و ۴۴ درصدی نسبت به سال قبل همراه بوده است.
در میان چاشنیها نیز، سس گوجهفرنگی و سس مایونز به ترتیب با رشد ۳.۹ و ۴.۱ درصدی ماهانه و افزایش حدود ۴۰ درصدی نسبت به خرداد سال گذشته مواجه بودهاند.
مقایسه متوسط قیمت اقلام خوراکی در خرداد ماه امسال با ماه قبل و خرداد پارسال- ارقام به ریال
نام کالا |
واحد مبادله |
۱۴۰۳ خرداد |
اردیبهشت ۱۴۰۴ |
۱۴۰۴ خرداد |
درصد تغییر نسبت به ماه |
درصد تغییر نسبت به ماه |
لیموترش |
هزار گرم |
۵۷۸,۱۳۷ |
۱,۲۶۹,۴۵۴ |
۱,۸۵۹,۱۰۸ |
۴۶.۴ |
۲۲۱.۶ |
لوبیا چیتی |
هزار گرم |
۱,۱۲۱,۲۸۱ |
۳,۲۳۶,۳۱۵ |
۳,۵۰۹,۲۴۹ |
۸.۴ |
۲۱۳.۰ |
لپه |
هزار گرم |
۸۷۸,۶۰۸ |
۱,۹۲۱,۴۱۳ |
۲,۰۰۷,۹۰۹ |
۴.۵ |
۱۲۸.۵ |
لوبیا قرمز |
هزار گرم |
۱,۰۶۷,۲۸۳ |
۲,۱۱۵,۷۳۱ |
۲,۲۵۵,۷۲۷ |
۶.۶ |
۱۱۱.۴ |
نخود |
هزار گرم |
۸۴۶,۶۴۳ |
۱,۶۲۷,۴۰۴ |
۱,۶۹۷,۰۶۸ |
۴.۳ |
۱۰۰.۴ |
سیب |
هزار گرم |
۵۱۹,۷۱۲ |
۸۶۸,۴۹۶ |
۹۹۱,۸۳۸ |
۱۴.۲ |
۹۰.۸ |
کره پاستوریزه (کره حیوانی) |
یک قالب ۱۰۰ گرمی |
۳۲۶,۹۳۵ |
۶۰۷,۲۰۳ |
۶۱۹,۱۷۳ |
۲.۰ |
۸۹.۴ |
برنج ایرانی درجه یک |
هزار گرم |
۱,۱۸۴,۴۷۳ |
۱,۹۷۱,۰۷۲ |
۲,۱۹۰,۷۹۶ |
۱۱.۱ |
۸۵.۰ |
سیب زمینی |
هزار گرم |
۲۱۴,۵۵۳ |
۴۵۲,۵۳۷ |
۳۹۴,۷۲۸ |
-۱۲.۸ |
۸۴.۰ |
عدس |
هزار گرم |
۹۴۹,۲۸۲ |
۱,۶۷۳,۲۹۱ |
۱,۷۴۳,۳۳۵ |
۴.۲ |
۸۳.۶ |
موز |
هزار گرم |
۸۶۵,۷۹۷ |
۱,۵۶۰,۰۱۶ |
۱,۵۶۶,۳۰۲ |
۰.۴ |
۸۰.۹ |
چائ خارجی بسته ای |
یک بسته ۵۰۰ گرمی |
۲,۵۶۵,۹۳۲ |
۴,۲۹۲,۵۶۳ |
۴,۶۱۷,۵۲۱ |
۷.۶ |
۸۰.۰ |
فلفل دلمه ای |
هزار گرم |
۴۴۷,۶۲۵ |
۷۹۰,۱۱۸ |
۷۵۴,۴۵۵ |
-۴.۵ |
۶۸.۵ |
گوجه فرنگی |
هزار گرم |
۲۱۵,۶۹۴ |
۳۶۰,۵۹۱ |
۳۶۳,۲۶۸ |
۰.۷ |
۶۸.۴ |
نوشابه گازدار |
هزار و پانصد میلی لیتر |
۲۹۹,۳۲۱ |
۴۶۶,۵۴۰ |
۵۰۲,۲۷۹ |
۷.۷ |
۶۷.۸ |
خامه پاستوریزه |
یک بسته ۲۰۰ گرمی |
۳۲۴,۸۲۸ |
۵۱۰,۸۴۹ |
۵۳۶,۹۱۹ |
۵.۱ |
۶۵.۳ |
بادمجان |
هزار گرم |
۲۵۳,۰۸۷ |
۴۵۳,۸۸۹ |
۴۱۷,۰۷۹ |
-۸.۱ |
۶۴.۸ |
خربزه |
هزار گرم |
۳۱۰,۴۰۸ |
۴۴۴,۷۷۳ |
۴۸۴,۲۲۸ |
۸.۹ |
۵۶.۰ |
کدو سبز |
هزار گرم |
۲۳۰,۶۵۲ |
۴۰۳,۱۳۱ |
۳۵۷,۶۰۰ |
-۱۱.۳ |
۵۵.۰ |
شیرخشک |
یک قوطی ۴۵۰ گرمی |
۱,۱۲۶,۵۰۴ |
۱,۶۶۵,۰۸۲ |
۱,۷۴۰,۳۵۸ |
۴.۵ |
۵۴.۵ |
رب گوجه فرنگی |
هزار گرم |
۶۴۵,۰۴۵ |
۹۳۱,۸۱۶ |
۹۷۵,۸۷۶ |
۴.۷ |
۵۱.۳ |
هویج فرنگی |
هزار گرم |
۲۰۰,۵۴۱ |
۲۴۹,۵۰۸ |
۳۰۲,۵۹۸ |
۲۱.۳ |
۵۰.۹ |
ماست پاستوریزه |
هزار گرم |
۴۵۲,۴۰۱ |
۶۲۶,۱۹۱ |
۶۸۰,۵۵۰ |
۸.۷ |
۵۰.۴ |
مغز بادام درختی |
هزار گرم |
۶,۲۸۱,۴۵۷ |
۹,۱۱۳,۲۵۳ |
۹,۳۹۹,۲۳۲ |
۳.۱ |
۴۹.۶ |
پرتقال |
هزار گرم |
۴۶۰,۲۱۸ |
۶۳۲,۲۲۲ |
۶۸۲,۸۳۸ |
۸.۰ |
۴۸.۴ |
قند |
هزار گرم |
۵۶۷,۸۹۹ |
۷۷۴,۵۰۵ |
۸۳۱,۱۱۲ |
۷.۳ |
۴۶.۳ |
شیر پاستوریزه |
هزار میلی لیتر |
۳۳۲,۹۲۳ |
۴۵۶,۵۲۹ |
۴۸۵,۳۰۸ |
۶.۳ |
۴۵.۸ |
دوغ پاستوریزه |
هزار و پانصد میلی لیتر |
۳۵۳,۱۰۵ |
۴۸۹,۵۰۳ |
۵۰۸,۵۱۵ |
۳.۹ |
۴۴.۰ |
سس گوجه فرنگی |
گرم ۵۰۰ |
۴۱۲,۸۲۷ |
۵۶۴,۷۵۸ |
۵۸۶,۷۲۹ |
۳.۹ |
۴۲.۱ |
شیرینی خشک |
هزار گرم |
۱,۳۹۶,۴۴۸ |
۱,۹۲۵,۴۴۷ |
۱,۹۸۳,۴۴۰ |
۳.۰ |
۴۲.۰ |
سس مایونز |
گرم ۳۰۰ |
۳۸۶,۸۱۳ |
۵۱۶,۵۵۴ |
۵۳۷,۸۳۶ |
۴.۱ |
۳۹.۰ |
هندوانه |
هزار گرم |
۱۵۲,۸۸۷ |
۲۱۱,۹۰۷ |
۲۱۲,۵۶۶ |
۰.۳ |
۳۹.۰ |
پنیر ایرانی پاستوریزه |
یک بسته ۵۰۰ گرمی |
۶۲۸,۳۵۲ |
۸۲۵,۴۱۳ |
۸۷۱,۴۰۱ |
۵.۶ |
۳۸.۷ |
برنج خارجی درجه یک |
هزار گرم |
۶۱۰,۵۹۳ |
۸۲۵,۹۲۵ |
۸۴۶,۰۴۶ |
۲.۴ |
۳۸.۶ |
پسته |
هزار گرم |
۷,۷۱۷,۷۳۹ |
######## |
######## |
۳.۲ |
۳۸.۴ |
شکر |
هزار گرم |
۴۵۳,۰۶۵ |
۵۸۶,۲۷۴ |
۶۲۳,۹۰۷ |
۶.۴ |
۳۷.۷ |
ماکارونی |
یک بسته ۵۰۰ گرمی |
۱۹۷,۷۹۰ |
۲۴۸,۳۲۶ |
۲۶۱,۷۹۴ |
۵.۴ |
۳۲.۴ |
خیار |
هزار گرم |
۲۸۲,۲۰۵ |
۴۱۲,۰۹۵ |
۳۶۹,۷۶۷ |
-۱۰.۳ |
۳۱.۰ |
مغز گردو |
هزار گرم |
۵,۸۷۹,۴۷۳ |
۷,۵۲۰,۶۳۲ |
۷,۶۷۸,۴۹۴ |
۲.۱ |
۳۰.۶ |
روغن مایع |
یک بطری ۹۰۰ گرمی |
۶۲۸,۹۱۳ |
۷۶۸,۰۱۱ |
۸۰۷,۰۶۱ |
۵.۱ |
۲۸.۳ |
روغن نباتی جامد |
هزار گرم |
۶۷۷,۵۲۸ |
۸۴۴,۶۴۳ |
۸۶۸,۷۰۲ |
۲.۸ |
۲۸.۲ |
هلو |
هزار گرم |
۱,۰۳۸,۴۷۲ |
- |
۱,۳۱۵,۱۰۷ |
- |
۲۶.۶ |
کشمش پلویی |
هزار گرم |
۱,۹۶۹,۹۴۳ |
۲,۴۴۱,۴۰۶ |
۲,۴۹۱,۰۰۸ |
۲.۰ |
۲۶.۵ |
تخم مرغ ماشینی |
هزار گرم |
۶۷۱,۵۲۹ |
۶۵۲,۷۶۱ |
۸۳۰,۳۶۲ |
۲۷.۲ |
۲۳.۷ |
مرغ ماشینی |
هزار گرم |
۸۳۷,۶۹۵ |
۹۲۴,۷۳۵ |
۱,۰۲۵,۲۱۴ |
۱۰.۹ |
۲۲.۴ |
رشته آش |
گرم ۵۰۰ |
۳۷۵,۸۳۵ |
۴۳۸,۲۶۰ |
۴۵۷,۵۴۲ |
۴.۴ |
۲۱.۷ |
ماهی قزل آلا |
هزار گرم |
۲,۱۳۷,۰۴۰ |
۲,۶۱۲,۰۷۳ |
۲,۵۹۸,۶۳۵ |
-۰.۵ |
۲۱.۶ |
قارچ |
هزار گرم |
۱,۲۴۶,۸۰۹ |
۱,۴۹۴,۵۶۲ |
۱,۵۱۱,۱۴۵ |
۱.۱ |
۲۱.۲ |
گوشت گوسفند |
هزار گرم |
۶,۵۳۰,۱۰۳ |
۷,۴۲۱,۷۶۴ |
۷,۵۷۳,۶۰۹ |
۲.۰ |
۱۶.۰ |
کنسرو ماهی تن |
یک قوطی ۱۸۰ گرمی |
۸۵۴,۴۵۵ |
۹۴۶,۸۸۵ |
۹۶۲,۷۲۱ |
۱.۷ |
۱۲.۷ |
گوشت گاو یا گوساله |
هزار گرم |
۵,۵۹۷,۹۹۰ |
۶,۰۸۲,۸۹۱ |
۶,۱۹۵,۱۳۸ |
۱.۸ |
۱۰.۷ |
پیاز |
هزار گرم |
۲۷۰,۳۶۵ |
۲۶۵,۲۶۰ |
۲۶۰,۹۳۹ |
-۱.۶ |
-۳.۵ |
عکس