بوشهری ها /احسان انصاری/ روزنامه نگار/ در دوران پس از جنگ شرکت ها و بنگاه های اقتصادی نقش تعیین کننده ای در بازسازی اقتصادی،اجتماعی و روانی جامعه دارند.در واقع در دوران پس از جنگ، مسئولیت اجتماعی شرکتها شامل طیف وسیعی از اقدامات و تعهدات است که به بهبود وضعیت جامعه و بازسازی کشور کمک میکند. این اقدامات شامل حمایت از آسیب دیدگان جنگ، بازسازی زیرساختها، حمایت از اقتصاد محلی، و ترویج صلح و آشتی است.
نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که شرکت ها و پتروشیمی های پارس جنوبی در شرایط عادی نیز مسئولیت اجتماعی خود را یا به خوبی انجام نمی دادند و یا اقدامات تبلیغاتی انجام می دادند و آن را به عنوان مسئولیت اجتماعی معرفی می کردند. با این وجود شرکت ها و پتروشیمی های پارس جنوبی نیز مانند همه شرکت ها و بنگاه های اقتصادی در کشور می بایست به مسئولیت اجتماعی خود در دوران پس از جنگ توجه کنند.
ضرورت توجه شرکت های پتروشیمی به ارتقا سطح زندگی جامعه محلی
مسئولیت اجتماعی شرکتی به سه جنبه مهم اقتصادی، قانونی و اخلاقی قابل تقسیم است. همه این سه جنبه اهمیتی مساوی دارند بهترین موقعیت شرکتها وضعیتی است که در میانه سه جنبه قرار گیرند؛ چرا که در این حالت شرکت ها هم سود حداکثری را می برند، هم استانداردهای اخلاقی و قانونی را مراعات می نمایند.
در جنبه اقتصادی مسئولیت اجتماعی شرکت، اعمالی که موجب حداکثرسازی سود شرکت میشود عوامل مستقیمی هستند، در حالی که اعمالی که بر تصویر شرکت تاثیرگذارند اغلب فعالیت هایی غیرمستقیماند. اگر شرکت بتواند قوانین، مقررات و حقوق و مسئولیتهای خود را برآورد نماید الزامات جنبه قانونی را تکمیل مینماید. اگر شرکت بتواند مسئولیتهایی نظیر ارتقاء سطح زندگی شهروندان، اجتماع محلی یا تامین کالاهای اجتماع را برآورد نماید جنبه اخلاقی را برجستهتر نموده است.
به هر حال مسئولیت اجتماعی یک فرایند پویا و دائم در حال شکلگیری است. بنابراین یک شرکت مسئولیتپذیر، دائما در تعامل با گروه ذینفع قرار داشته و ابعاد رفتاری خود را بازتعریف میکند.در واقع شرکتهای نفتی و گازی پارس جنوبی مسئولیت سنگینی در مقابل گروههای ذینفع دارند و مسئولیت آنها فقط در بُعد اجتماعی خلاصه نمیگردد. این شرکتها عملا به علت پیامدها و نتایجی که از فعالیتهای بهرهبرداری و توسعه میادین نفتی و گازی برای جامعه محلی متصوراند ناگزیر از عمل به اجرای مسئولیت اجتماعی، اقتصادی، زیستمحیطی و اخلاقی در مقابل سهامداران، مدیریت، کارکنان و خانوادههای آنان، پیمانکاران، مشتریان، دولت، نهادهای مالی و جوامع محلی میباشند.
از سوی دیگر مسئولیت اجتماعی شرکتهای نفتی با حقوق اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی ساکنان، جوامع محلی در ارتباط است. پیامدها و تبعات عملیات و فعالیت این شرکتها میتواند در اولین مرحله حقوق ساکنان آن منطقه را با مسائلی مواجه سازد. اگر شرکتهای نفتی حقوق ساکنان محلی را به رسمیت نشناسند احتمال قوی منافع اقتصادی را اصل فعالیت خود مدنظر قرار خواهند داد. اگر این شرکتها نتوانند یا نخواهند خدمات و تسهیلاتی برای جبران خسارات وارده از جنگ را ارائه دهند احتمالا نتیجه ای جز نارضایتی مردم بومی مناطق نفتی بروز نخواهد کرد.
بایدها و نبایدهای مسئولیت اجتماعی پتروشیمی ها در زمان جنگ
شرکت ها و بنگاه های اقتصادی در دوران پس از جنگ می بایست به صورت جدی تری مسئولیت اجتماعی خود را ایفا کنند. شرکتها میتوانند با اهدای کمکهای مالی و سرمایهگذاری در پروژههای زیرساختی و اقتصادی، به بازسازی بخش های آسیب دیده جامعه کمک کنند.همچنین شرکتها میتوانند با ارائه خدمات ضروری مانند بهداشت، آموزش، و تأمین آب و برق به جامعه کمک کنند.از سوی دیگر شرکتها میتوانند با برگزاری دورههای آموزشی و ارائه فرصتهای شغلی، به توانمندسازی جوامع محلی و افزایش تابآوری آنها کمک کنند.در این زمان بنگاه های اقتصادی میتوانند با ارائه خدمات مشاوره و حمایت روانی به افراد آسیبدیده از جنگ، به بهبود سلامت روان آنها کمک کنند.در عین حال شرکتها میتوانند با حمایت از فعالیتهای صلحجویانه و ترویج فرهنگ آشتی، به کاهش تنشها و خشونت در جوامع پس از جنگ کمک کنند.
در زمینه اقتصادی نیزشرکتها میتوانند با ایجاد فرصتهای شغلی و توسعه اقتصادی پایدار، به کاهش فقر و نابرابری کمک کنند.این شرکتها میتوانند با حمایت از سازمانهای مردم نهاد و توسعه نهادهای مدنی، به تقویت جامعه مدنی و ارتقای حاکمیت قانون کمک کنند.همچنین شرکتها میتوانند با برگزاری برنامههای آموزشی و ترویج گفتگو و تفاهم بین گروههای مختلف، به ایجاد اعتماد و همکاری در جوامع پس از جنگ کمک کنند.
عکس