بوشهری ها /احسان انصاری/ روزنامه نگار/موفقیت یک شرکت یا سازمان تا حدود زیادی به وضعیت کارگران آن بستگی دارد. کارگران سهم مهمی در فعالیتهای یک شرکت یا سازمان دارند. کسب و کارها برای افزایش بهره وری خود باید از روشهای استخدام و روابط خوب و منصفانه ای برخوردار باشند. این قانون باید حقوق کارگران یا کارمندان را به رسمیت بشناسد و نباید بین آنها تبعیض قائل شود.
مهمترین مسئولیت یک شرکت یا سازمان در قبال کارگران پرداخت دستمزد عادلانه به آنها و فراهم کردن شرایط کار سالم و مناسب است. کسب و کارها باید نیاز به تأمین فعالیتهای اساسی رفاه کارگران خود را تشخیص دهند و مشکلا آنها را حل کنند.
در چنین شرایطی و در گرمای50 درجه پارس جنوبی ادارات و بانک ها به دلیل گرما و مدیریت برق آخر هفته تعطیل شده اند که شاغلین بخش خصوصی و کارگران از این فرصت بی بهره اند.
به گفته کارگران در شرایطی کارمندان ادارات دولتی و بانک ها که محیط کارشان از دستگاه سرمایشی برخودار است تعطیل شده اند که گرمای بی سابقه این روزها نفس کشیدن در فضای آزاد را دشوار کرده و کارگران دچار گرمازدگی می شوند.
نیروهای خدماتی شهرداری، کارگران پروژه های صنعتی نظیر پارس جنوبی، جوشکاری ها و… که اگر سرکار نروند بابت آن روز دریافتی ندارند، ضمن اینکه امنیت شغلی شان هم بیشتر به مخاطره می افتد.
قطعاً در زمان بروز پدیدههای بحرانی مانند گرمای بسیار شدید کارگر بخش دولتی با کارگر بخش خصوصی در یک اقلیم زندگی و فعالیت میکنند، درحالیکه نیروی بخش دولتی در این شرایط تعطیل اما تبعات و خطرات این بحرانها متوجه کارگر بخش خصوصی میشود.
مسئولیت وزارت نفت نسبت به سلامتی کارگران
عدم نظارت معاونت منابع انسانی وزارت نفت و شرکت ملی نفت بر رفتار و عمکرد پیمانکاران باعث شده است این شرکتها به صورت سلیقهای با نیروهای پیمانکاری برخورد کرده و حقوق اولیه این کارکنان به راحتی تضییع شود.
در صنعت نفت، شرکتهای چهارگانه به خصوص شرکت ملی نفت تعدادی از پروژههای خود را به صورت پیمانکاری انجام میدهند، بدین صورت شرکتهای پیمانکار برای پیمانکاری در یک پروژه در مناقصه شرکت میکنند و شرکت برنده به عنوان پیمانکار پروژه با شرکت ملی نفت به عنوان کارفرما وارد مرحله انعقاد قرارداد میشوند. شرکت پیمانکار برای انجام پروژه نیاز به نیروی انسانی دارد که به آنها نیروهای پیمانکاری صنعت نفت گفته میشود.
با وجود همه این اتفاقات، ظاهرا سیاست مدیران فعلی وزارت نفت و شرکت ملی نفت همچنان بر صدور ابلاغیههای نمایشی و ابراز همدردی با این کارگرها محدود میشود و هنوز اقدامی جدی برای برخورد با پیمانکاران متخلف در دستور کار قرار نگرفته است.
خطر مرگ کارگران در گرمای بالا
ماده ۸۵ قانون کار میگوید: «برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعملهایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی (جهت تأمین حفاظت فنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیری از بیماری حرفهای و تامین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین میشود، برایکلیه کارگاهها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.»
همچنین طبق ماده ۹۱ قانون کار؛ «کارفرمایان و مسئولان کلیه واحدهای موضوع ماده ۸۵ این قانون مکلف هستند بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تامین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوقالذکر را به آنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی و بهداشتی فردی و اجرای دستورالعملهای مربوطه کارگاه میباشند.»
به نظر می رسد در پالایشگاهها که بیشتر شاهدِ بروز چنین حوادثی مانند گرما زدگی کارگران هستیم، پیمانکاران در همه جا حضور دارند و این بر اجرایی نشدنِ این دستورالعملها تاثیر دارد. خیلی اوقات کارگرهایی که به طور مستقیم با وزرات نفت و کارفرمای اصلی کار میکنند این مشکلات را ندارند اما بحث ایمنی و بهداشت کار برای افرادی که با پیمانکاران کار میکنند، رعایت نمیشود.
تجربه سه دهه حضورِ پیمانکاران در بازار کار ایران نشان داده است که بیشتر آنها برای رسیدن به سود بیشتر به راحتی از ابتداییترین حقوق کارگران میزنند و برای آنکه پول بیشتری به جیبشان برسد حتی حاضرند با جان کارگران نیز بازی کنند. اگرچه نمیتوان نقش پیمانکاران در بیاثرشدن مواد حمایتی قانون کار را نادیده گرفت اما نباید دلیل وقوع اتفاقات تلخ برای کارگران در گرمای زیاد را همه به حضور پیمانکاران در بازار کار ایران تقلیل داد.
وقتی قانون کار به عنوان مهم ترین قانون حمایتی از کارگران ضمانت اجرایی لازم را نداشته باشد بنابراین آنها که به دنبال سود بیشتر هستند به راحتی پا روی هر قانونی میگذارند. در چنین فضایی مرگ کارگران استثنا نیست، بلکه هر روز و هر لحظه و به هر دلیلی خطر مرگ در کمین کارگران است
عکس