گزارشی از اِعمال سیاستهای تبعیض آمیز خاموشی در کشور
بوشهری ها /*صدیقه بهزادپور – در حالی که خاموشی های منظم وغیرمنظم، این روزها راهکار مقابله با ناترازی انرژی به ویژه برق اعلام شده است، اِعمال سیاستهای چندگانه دولت در اِعمال خاموشی ها در شهرهای مختلف به اعتراض و نارضایتی های مردمی انجامیده است. خاموشی های هرچند روز یک بار در اکثر نقاط شهر تهران، در مقایسه با خاموشی های روزانه یکبار یا حتی دوبارِ دوساعته در برخی از شهرهای اطراف تهران مصداق عینی بیعدالتی در این خاموشی ها تلقی می شود. این امر در شهرهای جنوبی به خصوص بوشهر با دریایی از انرژی که چراغ اقتصاد کشور را روشن نگه داشته اما خود در روزهای داغ تابستان خاموش است، موجی از اعتراض به اِعمال سیاستهای چندگانه و یک بام و چندهوای دولت ایجاد کرده است.
بحران ناترازی انرژی به خصوص در حوزه برق، در ماههای اخیر به یکی از مهم‌ترین چالش‌های کشور تبدیل شده است و فشار بر شبکه برق و افزایش مصرف، دولت را ناچار کرده که خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و منظم یا غیرمنظم را در بسیاری از شهرها و استان‌ها به اجرا بگذارد. اما همین اقدام، که در ظاهر قرار است با هدف مدیریت مصرف و جلوگیری از فروپاشی شبکه برق انجام شود، خود به یکی از عوامل اصلی نارضایتی‌های اجتماعی و اعتراض‌های گسترده مردمی تبدیل شده است. اما مردم در نقاط مختلف کشور، به ویژه در شهرهای جنوبی و گرمسیر که شرایط جوی بسیار گرمتری را تجربه می‌کنند، از بیعدالتی در نحوه توزیع خاموشی‌ها گلایه دارند. بسیاری بر این باورند که فشار خاموشی‌ها به‌طور نابرابر بر دوش استان‌ها و شهرهایی افتاده که حتی به گفته مسئولان، سهم کمتری در ناترازی برق دارند. اما این بیعدالتی حتی در شهرهای اطراف شهر تهران به عنوان اصلی ترین کلانشهری که ناترازی عمده در آن وجوددارد، مشاهده می شود در حالیکه مناطق مختلف شهر تهراناز خاموشی‌های محدودتر و ملایم‌تری برخوردار است، به طوری‌که در بسیاری از مناطق پایتخت، تنها هر سه روز یک بار خاموشی دو ساعته اجرا می‌شود، در حالیکه، در شهرها و روستاهای اطراف تهران، قطعی‌های برق روزانه و مستمر جریان دارد و در بسیاری از نقاط جنوبی کشور، قطع برق نه تنها هر روز بلکه در دو نوبت صبح و عصر به مدت دو ساعت اعمال می‌شود، این تبعیض آشکار در مدیریت خاموشی‌ها، حس بیعدالتی را در میان مردم دامن زده و اعتراض‌ها را گسترده تر کرده است.
تبعیضی به داغی گرمای جنوب
بر اساس این گزارش؛ در استان‌های جنوبی مانند بوشهر که دمای هوا به‌شدت بالا است و زندگی روزمره مردم بدون استفاده از وسایل سرمایشی عملاً امکان‌پذیر نیست، خاموشی‌ها پیامدهای سنگین‌تری دارد. بسیاری از خانواده‌ها ناچارند در گرمای طاقت‌فرسا بدون کولر یا حتی پنکه، ساعات خاموشی را تحمل کنند. خاموشی‌های مکرر نه‌تنها آسایش عمومی را مختل کرده، بلکه مشکلات متعددی برای کسب‌وکارها، صنایع کوچک، مراکز درمانی و حتی خدمات ضروری مانند تأمین آب شهری ایجاد کرده است. در برخی موارد، خاموشی‌ها موجب از کار افتادن پمپ‌های آب یا اختلال در سیستم‌های بیمارستانی شده و نگرانی‌های جدی برای سلامت مردم به همراه داشته است. از طرفی این وضعیت در حالی رخ می‌دهد که بسیاری از مردم انتظار داشتند دولت برای مدیریت ناترازی برق، برنامه‌ای عادلانه‌تر و شفاف‌تر تدوین کند. به اعتقاد بخش زیادی از افکار عمومی، اگر تهران و برخی دیگر از کلان‌شهرها که مصرف و ناترازی بالاتری دارند سهم بیشتری از خاموشی‌ها را بپذیرند، فشار بر استان‌های محروم و گرمسیر کاهش می‌یابد و حس عدالت و همبستگی اجتماعی تقویت خواهد شد، اما آنچه در عمل مشاهده می‌شود، نوعی تبعیض در توزیع خاموشی‌هاست که بیش از پیش باعث نارضایتی و اعتراض مردم شده است.
پیامدهای تداوم سیاستهای تبعیض آمیز
از نظر بسیاری کارشناسان؛ تداوم چنین روندی می‌تواند پیامدهای اجتماعی و سیاسی گسترده‌ای به دنبال داشته باشد. خاموشی‌های بی‌برنامه و غیرعادلانه نه‌تنها اعتماد عمومی به سیاستهای دولت را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز تنش‌های اجتماعی در مناطق مختلف کشور شود. این در حالی است که بحران انرژی موضوعی ساختاری و بلندمدت است و حل آن نیازمند اصلاحات اساسی در مدیریت مصرف، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تولید برق و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است. در عین حال با ادامه چنین روندی که البته هیچ نشانی از تامین انرژی پایدار در آن دیده نمی شود، اعتماد عمومی به سیاستهای دولت کاهش یافته و ممکن است تنش‌های اجتماعی در مناطق مختلف کشور افزایش یابد. بحران انرژی موضوعی ساختاری و بلندمدت است که نیازمند اصلاحات اساسی در مدیریت مصرف و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تولید برق و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است. از این رو، برای کاهش نارضایتی‌ها و تقویت حس عدالت اجتماعی، ضروری است که دولت برنامه‌ای عادلانه‌تر و شفاف‌تر برای مدیریت ناترازی برق تدوین کند.
*روزنامه نگار
عکس
