شی جین پینگ با لباس مائو؛
بوشهری ها /*احسان انصاری - چین در هشتادمین سالگرد تسلیم ژاپن در جنگ جهانی دوم در حضور رهبران برجسته جهان توانمندی‌های دفاعی خود را به نمایش گذاشت. در این رویداد رئیس‌جمهور شی جین پینگ میزبان میهمانان عالی رتبه ای همچون ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی و بسیاری دیگر از رهبران جهان بود. شی رژه را با یک سخنرانی افتتاح کرد و با اشاره به اینکه چین «هرگز از هیچ زورگویی نمی‌ترسد» کنایه ای تلویحی به رویکرد ترامپ در قبال روابط جهانی زد. شی همچنین گفت: «امروز بشریت بار دیگر بر سر دوراهی صلح یا جنگ، گفت وگو یا تقابل و برد-برد یا حاصل صفر قرار گرفته است.» شی با پوشیدن کتی شبیه به لباس مائو و سخنرانی برای ۵۰هزار نفر در میدان تیان‌آنمن مردم چین را «قاطعانه در سمت درست تاریخ» خواند؛ نمادی از بازگشت به دوران اقتدار و تقابل. اما هدف اصلی این رویداد در تعاملات سه‌جانبه نهفته بود. این نخستین باری بود که سه رهبر کره شمالی، روسیه و چین در انظار عمومی با یکدیگر دیده شدند. این نمایش اتحاد در حالی بود که دونالد ترامپ، رهبران سه کشور را به «توطئه علیه آمریکا» متهم کرد؛ اتهامی که کرملین آن را رد کرد. اهمیت تاریخی این رویداد زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم این اولین حضور یک رهبر کره‌شمالی در رژه نظامی چین پس از ۶۶ سال بود. این حضور نشان‌دهنده تعمیق بی‌سابقه روابط در بلوک شرق و شکل‌گیری محوری است که غرب آن را با نگرانی دنبال می کند.»
آمریکا نگران از اتحاد استراتژیک چین،روسیه و هند
برخلاف آنکه پوتین،شی و کیم جونگ اون در صف اول رژه قرار گرفته بودند اما آنچه اهمیت داشت دیدار دوستانی مودی،پوتین و شی بود که نشان دهنده اتحاد استراتژیک چین،روسیه و هند بود. اتفاقی که نگرانی آمریکا را تشدید کرده است.ترامپ تلاش کرده جهان چند قطبی را دوباره به جهان تک قطبی به رهبری آمریکا تبدیل کند اما حرکت چین به سوی جهان چندقطبی تضعیف نفوذ آمریکا و تعارض با منافع ملی آن است.همکاری روسیه، چین و هند بی‌اعتنایی به تهدیدات تعرفه‌ای ترامپ و نشانه‌ای از شکل گیری نظمی نوین علیه واشنگتن است.
پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی روسیه پیشنهاد داد که یک سه ضلعی شامل کشورهای چین،روسیه و هند در مقابل آمریکا شکل بگیرد که یک طرح هوشمندانه بود و اگر رخ می داد از جهات بسیار به ضرر آمریکا تمام می شد. به همین دلیل نیز جرج بوش بالافاصله پس از این طرح به هند سفر کرد و به این کشور وعده داد که قطعات الکترونیکی که هند برای ساخت هواپیما و همچنین برنامه هسته های خود نیاز دارد به این کشور خواهد داد.در نهایت هند این طرح را دنبال نکرد اما بین روسیه و چین یک قرارداد استراتژیک بسته شد که اخیرأ کره شمالی نیز به این قرارداد پیوسته است.
سان دیدن شی با لباس مائو
رئیس جمهور چین در رژه ارتش لباسی شبیه به مائو تسه تونگ بنیانگذاری جمهوری خلق چین به تن کرده بود که اتفاق قابل تأملی بود.به باور تحلیل گران شی به دنبال بنیانگذاری حکومت جدیدی در چین است که در بازی قدرت جهانی به عنوان یک ابرقدرت با دست برتر شناخته شود.با این وجود هر بار که شی جین پینگ دستاوردهای بیشتری را به دست می‌آورد منتقدان وی را با رئیس‌جمهور مائو تسه تونگ مقایسه می کنند که حکومت تک نفره‌اش کشور را به فاجعه کشاند. آنها ممکن است جاه طلبی های آقای شی را دست کم بگیرند اما اغلب با این اتهام که شی از مائو تقلید می‌کند از پایان ناخوشایند مائو هراس دارند.
مائو فردی رادیکال بود که مایل بود نهادی را که به او اعتماد نداشت منفجر کند. او با تحقیر این تصور که نظم و انضباط درون حزبی می‌تواند بوروکرات‌های متکبر را اصلاح کند تنبیه کادرها را با مبارزه طبقاتی خشونت‌آمیز که از پایین توسط اوباش تحمیل شده بود انتخاب کرد. در مقابل شی یک سیاستمدار حرفه ای است که از اعضای حزب می‌خواهد تحت نظارت بازرسان انضباط داخلی خود را تطهیر کنند. او به کنترل از بالا به پایین اعتقاد دارد نه هرج و مرج. او تلاش کرده است تا دامنه نفوذ حزبش را به هر گوشه ای از اقتصاد و جامعه گسترش دهد. وی همچنین دستگاه وسیعی از سانسور، نظارت و تبلیغات برای کنترل توده‌ها نه برای آزاد کردن آنها ساخته است. به عبارت دیگر شی می خواهد چیزی بیش از یک مرد قدرتمند به سبک مائو باشد.
پس لرزه های نمایش قدرت چین در بازار انرژی
نشست سازمان همکاری شانگهای در تیانجین و رژه باشکوه «روز پیروزی» در پکن، نمایش هم‌زمانی از دیپلماسی، قدرت نظامی و روایت تاریخی چین بود. پکن با این صحنه‌آرایی، هم افکار عمومی داخلی را تقویت کرد و هم پیامی روشن به جهان فرستاد: چین خود را پرچمدار نظمی چندقطبی و غیرغربی می‌داند. از ابتکار «حکمرانی جهانی» شی جین‌پینگ تا تأکید بر خودکفایی نظامی همه نشان‌دهنده تلاش چین برای معماری آینده نظم بین‌الملل است.
در حوزه انرژی چین یکی از بزرگ ترین واردکنندگان انرژی در جهان است. این کشور مقدار زیادی نفت خام و گاز طبیعی وارد می‌کند تا نیازهای صنعتی خود را تامین کند در کنار این بزرگ ترین تولیدکننده تجهیزات انرژی‌های تجدیدپذیر مانند پنل‌های خورشیدی و باتری لیتیومی است.
نکته مهم اینکه چین در حال حاضر با اختلاف زیاد نسبت به همه کشور‌ها بزرگترین سرمایه‌گذار انرژی در جهان است به طوری که به اندازه مجموع کشورهای اتحادیه اروپا و آمریکا در بخش انرژی هزینه می‌کند.
سهم چین از سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی‌های پاک از یک چهارم در ۱۰ سال پیش به یک سوم افزایش یافته است. همچنین هزینه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و سوخت‌های کم‌آلاینده در ایالات متحده در این مدت تقریباً دو برابر شده است اما اکنون با کاهش سیاست‌های حمایتی، پیش‌بینی می‌شود که این هزینه‌ها ثابت باقی بماند.
سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی در سال ۲۰۲۵ با وجود موانع ناشی از تنش‌های ژئوپلیتیکی، احتمال رکود اقتصادی و جنگ تعرفه‌ای میان چین و آمریکا، به رکورد ۳.۳ تریلیون دلار خواهد رسید که بخش عمده آن توسط چین صورت خواهد گرفت.
چین با سرعت، هزینه کم و نوآوری‌های پیشرفته در مسیر تبدیل شدن به رهبر جهانی انرژی قرار دارد. درحالی که آمریکا و اروپا با چالش‌های مالی و بوروکراتیک دست وپنجه نرم می‌کنند چین با حمایت دولتی ساخت نیروگاه‌های کم‌هزینه و توسعه فناوری‌های جدید در حال تصاحب بازار جهانی است.اگر این روند ادامه پیدا کند چین به زودی عنوان بزرگ ترین تصمیم گیرنده انرژی جهان خواهد شد و این جایگاه را از آمریکا خواهد گرفت و تأثیر عمیقی بر بازار انرژی جهانی خواهد گذاشت.
*روزنامه نگار
عکس
