بوشهری ها /مجتمع گاز پارس جنوبی در نخستین سال از فعالیت دولت چهاردهم بار دیگر نقش راهبردی خود را در تأمین انرژی کشور به‌ویژه در فصل‌های سرد سال به‌خوبی ایفا کرد. این مجتمع به‌عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده گاز طبیعی کشور، با بهره‌گیری از توان متخصصان داخلی و فناوری‌های نوین، موفق شد حدود ۲۳۰ میلیارد مترمکعب گاز از سکوهای دریایی دریافت و بیش از ۱۹۹ میلیارد مترمکعب گاز شیرین به شبکه سراسری تزریق کند؛ عملکردی که رکورد تاریخی تحویل روزانه ۶۱۰ میلیون مترمکعب گاز در ۱۵ بهمن ۱۴۰۳ را نیز رقم زد.
در کنار این عملکرد تولیدی، تعمیرات اساسی در پالایشگاه‌های مجتمع گاز پارس جنوبی، به‌عنوان یکی از ارکان حیاتی پایداری تولید گاز طبیعی در کشور، نقش بی‌بدیلی در تضمین استمرار تأمین انرژی دارد. با برنامه‌ریزی منسجم شرکت ملی گاز ایران برای انجام تعمیرات اساسی پالایشگاه‌ها از اسفند ۱۴۰۳، تعمیرات اساسی پالایشگاه‌های این مجتمع نیز از فروردین امسال مطابق برنامه‌ریزی دقیق و با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و توان متخصصان داخلی در حال انجام است تا ظرفیت تولید حفظ و ارتقا یابد.
اجرای تعمیرات اساسی، نه تنها از توقف‌های ناخواسته واحدها جلوگیری می‌کند، بلکه سبب افزایش قابلیت اطمینان فرآیندها و کاهش ریسک‌های ایمنی می‌شود؛ امری که در شرایط حساس زمستان و افزایش تقاضای گاز اهمیت ویژه‌ای دارد. همکاری گسترده با بیش از ۱۲۰ شرکت داخلی و دانش‌بنیان در تأمین قطعات و تجهیزات، سبب شده است که این برنامه‌ها بدون وقفه و با کیفیت بالا پیش روند و وابستگی به واردات به حداقل برسد.
شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا) در گفت‌وگو با غلامعباس حسینی، مدیرعامل شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی، جویای آخرین روند فعالیت‌ها و وضعیت تعمیرات اساسی این شرکت شده است.
مجتمع گاز پارس جنوبی چه نقشی در تأمین گاز طبیعی مورد نیاز کشور در یک سال فعالیت دولت چهاردهم داشته است؟
مجتمع گاز پارس جنوبی در یک سال گذشته از فعالیت دولت چهاردهم توانست حدود ۲۳۰ میلیارد مترمکعب خوراک از سکوهای دریایی دریافت کند و حدود ۱۹۹ میلیارد مترمکعب گاز شیرین به خط سراسری و بیش از ۷ میلیون تن خوراک را به پتروشیمی‌های پارس، بوشهر، پتروپالایش کنگان تحویل دهد. به‌طوری‌که به پشتوانه تلاش و دانش متخصصان و کارکنان پالایشگاه‌های پارس جنوبی شاهد افزایش حدود ۹ میلیارد مترمکعبی تزریق گاز طبیعی به شبکه سراسری در یک سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۲ و ثبت رکورد تحویل نزدیک به ۶۱۰ میلیون مترمکعب گاز در ۱۵ بهمن ۱۴۰۳ به شبکه سراسری بودیم.
حجم تولید در پالایشگاه‌های سیزده‌گانه مجتمع گاز پارس جنوبی هم‌اکنون به روزانه ۶۰۰ تا ۶۱۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی رسیده است، از این رو، از زمان تأسیس مجتمع، یعنی در ۲۷ سال گذشته (۱۳۷۷) بیش از ۲ هزار و ۳۹۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در پالایشگاه‌های پارس جنوبی شیرین‌سازی و به خطوط سراسری تزریق شده است که حکایت از نقش کلیدی مجتمع گاز پارس جنوبی در تأمین گاز مورد نیاز کشور به‌ویژه در ماه‌های سرد سال دارد.
مجتمع گاز پارس جنوبی چگونه به حفظ تولید، توسعه فناوری، صادرات و اشتغال‌زایی کمک می‌کند؟
تولیدات این مجتمع بیشتر شامل گاز طبیعی، میعانات گازی و محصولات مرتبط است و تأثیر قابل‌توجهی بر بخش‌های مختلف اقتصادی دارد. گاز طبیعی تولیدشده در مجتمع، بخش عمده‌ای از نیازهای انرژی داخل کشور را تأمین می‌کند و سبب کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی دیگر و واردات انرژی می‌شود. تولید گاز و میعانات گازی پایه‌ای برای رشد صنایع پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی مرتبط است و سبب ایجاد اشتغال، افزایش تولید ناخالص داخلی و توسعه منطقه‌ای می‌شود. میعانات گازی و دیگر محصولات مجتمع به بازارهای جهانی صادر می‌شوند که به بهبود تراز تجاری و تقویت اقتصاد ملی کمک می‌کند.
افزون بر این، مجتمع گاز پارس جنوبی با ایجاد فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم به توسعه اقتصادی مناطق جنوبی کشور کمک کرده و شرایط اجتماعی و اقتصادی مردم این مناطق را بهبود بخشیده است. همچنین، با تبدیل گاز طبیعی به محصولات پتروشیمی و میعانات گازی با ارزش بالاتر، اقتصاد کشور از خام‌فروشی فاصله گرفته و به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر حرکت کرده است.
در نخستین سال فعالیت دولت چهاردهم، پالایشگاه‌های مجتمع پارس جنوبی بیش از ۲۴۳ میلیون بشکه میعانات گازی، بیش از ۶۰۶ هزار تن گوگرد دانه‌بندی‌شده، بیش از ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن بوتان، حدود ۴ میلیون تن پروپان و بیش از ۴ میلیون تن اتان تولید کردند. این مجتمع همچنین در یک سال فعالیت دولت، ۱۷۰ میلیون بشکه میعانات گازی به ستاره خلیج فارس و ۴۵ میلیون بشکه به پتروشیمی نوری ارسال و نقش مهمی در تولید بنزین ایفا کرده است.
با توجه به اهمیت استمرار تولید و ایمنی در پالایشگاه‌های پارس جنوبی، درباره برنامه‌ها و اولویت‌های تعمیرات اساسی توضیح دهید؟
تعمیرات اساسی پالایشگاه‌های پارس جنوبی نقش بسیار حیاتی در تضمین استمرار تولید، ایمنی و افزایش بهره‌وری دارد. این تعمیرات برنامه‌ریزی‌شده شامل بازدیدهای جامع، بازسازی و به‌روزرسانی تجهیزات کلیدی پالایشگاهی با هدف حفظ و افزایش ظرفیت تولید، تضمین ایمنی، افزایش بهره‌وری، کاهش ریسک‌ها و هزینه‌ها می‌شود.
بازسازی تجهیزات فرسوده عملکرد واحدها را به سطح بهینه می‌رساند و از افت تولید جلوگیری می‌کند. بهبود کارایی واحدهای فرآیندی و کاهش زمان‌های توقف ناخواسته، ظرفیت تولید را افزایش می‌دهد و استفاده از تجهیزات و فناوری‌های نوین سبب ارتقای کیفیت محصول و افزایش ظرفیت عملیاتی می‌شود.
بازرسی‌های دقیق و انجام اقدام‌های پیشگیرانه، ایمنی کارکنان و محیط زیست را حفظ می‌کند و به‌روزرسانی تجهیزات مطابق استانداردهای جدید، خطرات ناشی از انفجار، آتش‌سوزی و آلودگی را به حداقل می‌رساند. همچنین برنامه‌ریزی منظم تعمیرات اساسی از توقف تولید ناگهانی واحدها جلوگیری کرده و زمان فعالیت پالایشگاه را به حداکثر می‌رساند. تعمیر به موقع و پیشگیرانه هزینه‌های کلی تعمیر و جایگزینی تجهیزات را کاهش می‌دهد و با برنامه‌ریزی دقیق، استفاده بهینه از نیروی انسانی و تجهیزات ممکن می‌شود.
تعمیرات اساسی امسال چه تفاوت‌هایی با سال گذشته دارد؟
تعمیرات اساسی پالایشگاه‌ها از مهم‌ترین فعالیت‌های نگهداری و بهبود تجهیزات است که بر عملکرد و بهره‌وری کل مجموعه تأثیر قابل توجهی دارد. تفاوت‌های اصلی تعمیرات اساسی امسال نسبت به پارسال قابل توجه است، برنامه تعمیرات اساسی امسال با جزئیات بیشتری تدوین و زودتر ابلاغ شد تا اجرای سریع‌تر و بدون اتلاف زمان ممکن شود. تفاوت دیگر در به‌کارگیری فناوری‌های جدید، روش‌های سریع‌تر تعمیر و افزایش تعداد نیروی متخصص است. کاهش روزهای تعمیراتی سبب افزایش کارایی تیم‌های تعمیراتی و استفاده بهینه از نیروی انسانی و تجهیزات می‌شود. با کاهش زمان تعمیرات، توقف تولید نیز کمتر می‌شود که هزینه‌های ناشی از نبود تولید کاهش یافته و درآمد پالایشگاه افزایش می‌یابد.
تعمیرات اساسی چند پالایشگاه مجتمع تا به امروز با موفقیت پایان یافته است؟
عملیات تعمیرات اساسی در پالایشگاه‌های اول، سوم، پنجم، ششم، هفتم، نهم و دهم به طور کامل و با موفقیت پایان یافته و تعمیرات اساسی در پالایشگاه یازدهم در حال انجام است. این تعمیرات با اجرای اقدام‌های کلیدی و ایده‌های نوین ازسوی متخصصان و کارکنان، بدون تأخیر و حتی جلوتر از برنامه زمان‌بندی در حال پیشرفت است.
چگونه مجتمع گاز پارس جنوبی با توجه به چالش‌های جنگ ۱۲ روزه توانست تعمیرات اساسی را انجام دهد؟
در جریان جنگ ۱۲ روزه، با توجه به وضعیت قرمز، تعداد نفرات حاضر در پالایشگاه‌های پارس جنوبی باید براساس پروتکل کاهش می‌یافت، اما برنامه تعمیرات اساسی جزو خطوط قرمز شرکت ملی گاز ایران بود و به هیچ‌وجه به تعویق نیفتاد. این نشان‌دهنده تعهد جدی مجتمع به استمرار تولید و نکهداری تأسیسات، حتی در شرایط بحرانی است.
مجتمع گاز پارس جنوبی چگونه برنامه‌های تعمیرات خود را سازماندهی می‌کند که بیشترین بهره‌وری و کمترین توقف تولید را داشته باشد؟
تعمیرات نقش بسیار مهمی در کاهش توقف‌های ناخواسته واحدهای تولیدی و افزایش قابلیت اطمینان فرآیندهای تولید ایفا می‌کند. تعمیرات دوره‌ای و پیشگیرانه سبب شناسایی و رفع مشکلات احتمالی پیش از وقوع خرابی شدید می‌شود و از توقف ناخواسته خطوط تولید جلوگیری می‌کند. نگهداری صحیح و تعمیرات به‌موقع، تجهیزات را در شرایط بهینه نگه می‌دارد و عمر مفید آن‌ها را افزایش می‌دهد، در نتیجه احتمال خرابی‌های ناگهانی کاهش می‌یابد.
توقف‌های ناخواسته معمولا هزینه‌های زیادی به همراه دارند، اما با تعمیرات به‌موقع می‌توان از این هزینه‌ها جلوگیری کرد. تجهیزات سالم و بهینه همچنین کیفیت محصول نهایی را افزایش داده و ریسک ایجاد ضایعات را کاهش می‌دهد. افزون بر این، تعمیرات منظم خطرات ایمنی ناشی از تجهیزات خراب یا در آستانه خرابی را کاهش می‌دهد و ایمنی کارکنان را ارتقا می‌دهد.
داشتن برنامه تعمیرات منظم، زمان‌بندی تولید را قابل پیش‌بینی‌تر می‌کند و کاهش توقف‌های ناخواسته امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر تولید را فراهم می‌آورد. در مجموع، تعمیرات منظم و پیشگیرانه سبب افزایش قابلیت اطمینان تولید، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت و ایمنی در پالایشگاه‌ها می‌شود.
در شرایط تحریم و محدودیت‌های منابع، چگونه موفق شده‌اید تجهیزات و قطعات مورد نیاز تعمیرات اساسی را تأمین کنید؟
مجتمع گاز پارس جنوبی با توجه به شرایط تحریم و محدودیت‌ها توانسته است با استفاده بیش از ۹۰ درصدی کالای ایرانی در تعمیرات اساسی، تولید پایدار را تضمین کند و مسیر پیشرفت سازندگان داخلی را هموار سازد. تولید پایدار تنها با تکیه بر توان داخلی محقق می‌شود و این مجتمع با همکاری بیش از ۱۲۰ شرکت داخلی و دانش‌بنیان، گام‌های مؤثری در بهبود کیفیت، افزایش بهره‌وری و کاهش وابستگی به واردات برداشته است.
همکاری و تعامل سازنده با شرکت‌های داخلی و دانش‌بنیان، نه‌تنها به ارتقای کیفیت محصولات منجر شده، بلکه زمینه ایجاد اشتغال و تقویت اقتصاد دانش‌بنیان کشور را فراهم کرده است، حمایت از کالای ایرانی، عاملی کلیدی برای ایجاد ارزش افزوده و توسعه اقتصادی پایدار است که این رویکرد در اولویت برنامه‌های مجتمع قرار دارد.
همکاری با شرکت‌های داخلی و دانش‌بنیان در تعمیرات اساسی چه دستاوردهایی داشته است؟
تعمیرات اساسی مجتمع گاز پارس جنوبی به‌صورت گسترده با تکیه بر توان داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان انجام می‌شود. تمامی تجهیزات و قطعات مورد نیاز از داخل کشور تأمین شده و بیش از ۱۲۰ شرکت دانش‌بنیان در این فرآیند مشارکت داشته‌اند. این همکاری سبب بومی‌سازی بیش از ۱۱ هزار قلم کالا، صرفه‌جویی ارزی چشمگیر تا ۸.۴ میلیون یورو در ۹ ماه و افزایش پایداری تولید شده است. همچنین زمان توقف پالایشگاه‌ها کاهش یافته و تعمیرات با استفاده از نیروی متخصص داخلی، بدون نیاز به نیروهای خارجی با موفقیت انجام شده است.
آیا برنامه‌ای برای بومی‌سازی تجهیزات راهبردی در تعمیرات اساسی دارید و این موضوع چه تأثیری بر کاهش وابستگی به واردات داشته است؟
مجتمع گاز پارس جنوبی برنامه‌های گسترده‌ای برای بومی‌سازی تجهیزات راهبردی در فرآیند تعمیرات اساسی خود دارد. این اقدام‌ها نه‌تنها به کاهش وابستگی به واردات کمک کرده، بلکه سبب ارتقای توانمندی‌های داخلی و افزایش کیفیت عملیات تعمیراتی شده است. تا ابتدای سال ۱۴۰۴، بیش از ۱۱ هزار و ۷۰۰ قلم کالا و تجهیز در مجتمع گاز پارس جنوبی بومی‌سازی شده است. این قطعات شامل تجهیزات دوار، توربواکسپندرها و کلدباکس‌ها می‌شود که پیش‌تر فناوری آن‌ها در اختیار کشورهای پیشرفته‌ای مانند ژاپن، آمریکا، چین و برخی کشورهای اروپایی بود. هم‌اکنون، این فناوری‌ها به‌طور کامل در داخل کشور تولید می‌شوند.
همکاری مجتمع گاز پارس جنوبی با شرکت‌های دانش‌بنیان و تولیدی داخلی در قالب انعقاد قراردادهای ساخت بار اول، تشکیل کنسرسیوم‌های تخصصی و تعامل با پارک‌های علم و فناوری انجام می‌شود و هدف اصلی آن تأمین قطعات و تجهیزات حیاتی پالایشگاه‌های سیزده‌گانه مجتمع است. بومی‌سازی بیش از ۹۵ درصد قطعات و تجهیزات مورد نیاز، انحصار تأمین این کالاها از کشورهای خارجی را شکسته و وابستگی به واردات را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داده است. این اقدام در راستای تحقق شعار سال و حمایت از تولید داخلی انجام گرفته است.
مجتمع گاز پارس جنوبی چه اقدام‌های در حوزه محیط زیست و کاهش آلاینده‌ها انجام داده است؟
با اجرای اقدام‌های نوآورانه و بهره‌گیری از دانش بومی متخصصان، از ابتدای امسال تاکنون بیش از ۴۰ هزار تن کاهش مشعل‌سوزی در پالایشگاه‌های مجتمع گاز پارس جنوبی ثبت شده است. این موفقیت با تلاش متخصصان مجتمع و استفاده از کالاهای داخلی محقق شده و شامل بهبود فرآیند خنک‌سازی و بارگیری ال‌پی‌جی می‌شود.
از اقدام‌های کلیدی در این موفقیت می‌توان به کاهش دمای مخازن ذخیره‌سازی پروپان، افزایش فشار عملیاتی مخازن، کاهش دمای خروجی کمپرسورهای بخارات گازی (BOG) تا منفی ۳۰ درجه سانتی‌گراد، کنترل دمای خط برگشتی پروپان، بهینه‌سازی جریان کویینچ بخارات پروپان و حذف کامل ترکیبات گازی غیرقابل تراکم از بخارات برگشتی اسکله اشاره کرد.
این موفقیت‌ها سبب افزایش صادرات ال‌پی‌جی و ارزآوری ۲۰ میلیون دلاری برای اقتصاد کشور شده است، از ابتدای امسال، با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و تلاش جمعی، پروژه کاهش مشعل‌سوزی در پالایشگاه‌های مجتمع گاز پارس جنوبی با سرعت و کیفیت بالا دنبال شده و بهبودهای محیط زیستی و اقتصادی قابل‌توجهی به همراه داشته است.
عکس
