بوشهری ها /الیاس احمدحسینی- در حالی که بندر گناوه به‌عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی و گردشگری جنوب کشور شناخته می‌شود، روز جمعه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ دومین هفته متوالی اعتراضات مردمی نسبت به تغییر کاربری زمین فرودگاه قدیمی این بندر برگزار شد. اعتراضاتی که از طیف‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی ورزشی، لنجداران و ملوانان برخواسته و صدای واحدی دارد:
فرودگاه گناوه باید حفظ و ساخته شود.
این اعتراضات در واکنش به اقدام اداره کل راه و شهرسازی بوشهر برای تغییر کاربری و فروش زمین ۱۴۴ هکتاری فرودگاه گناوه شکل گرفته است؛ زمینی که قدمت آن به گفته کارشناسان و اسناد تاریخی، به سال ۱۳۱۳ بازمی‌گردد.
فرودگاهی با پیشینه یک‌صد ساله؛ آینده‌ای مبهم در گرو تصمیمات پشت‌پرده
حاج نادر قایدی، یکی از فعالان اقتصادی گناوه تاکید می‌کند:
«گناوه با این حجم تجارت و گردشگر، بدون فرودگاه نمی‌تواند توسعه یابد. جانمایی این فرودگاه بیش از هفت دهه قدمت دارد و حالا می‌خواهند به بهانه ساخت مسکن آن را قربانی کنند؟»
در همین رابطه محمدرضا محبی، از چهره‌های فرهنگی بندر، می‌گوید:
*«هیچ توجیه منطقی برای تغییر کاربری زمین فرودگاه وجود ندارد. پشت این ماجرا یک رانت آشکار است. حذف فرودگاه یعنی حذف آینده بندر گناوه.»
زمین فرودگاه یا طعمه‌ای چند هزار میلیاردی؟
سجاد امیری، عضو شورای شهر گناوه در اظهاراتی صریح این اقدام را تحریک احساسات اقشار کم‌درآمد برای تسهیل رانت توصیف کرده و هشدار می‌دهد:
*«به اسم مسکن، زمین را قطعه‌بندی می‌کنند و بعد از مدتی سر و کله وکلای درصدی و بنچاق‌داران پیدا می‌شود و این ثروت عظیم مثل گوشت قربانی تقسیم خواهد شد.»*
در دیداری که برخی معترضین با دانیال اسفندیاری، فرماندار گناوه داشته‌اند، او نقل کرده که راه و شهرسازی وعده *انتقال فرودگاه به زمین ۲۰۰ هکتاری اطراف بندرریگ* را داده؛ اما به گفته یکی از آگاهان آن منطقه، چنین زمینی وجود خارجی ندارد و این ادعا تنها یک «ترفند» برای بالاکشیدن زمین فرودگاه فعلی است.
ابهام ۴۰ هکتاری؛ فرودگاه ۱۴۴ هکتاری چگونه ۱۰۴ هکتار شد؟
*در اقدامی بحث‌برانگیز، مسئولان مسکن و شهرسازی در پاسخ به استعلام فرمانداری گناوه، مدعی شده‌اند که *سند زمین فرودگاه تنها ۱۰۴ هکتار* را شامل می‌شود؛ یعنی ۴۰ هکتار ناپدید شده است. موضوعی که به گفته کارشناسان، نیازمند بازرسی فوری، شفاف‌سازی و رسیدگی قضایی است.*
شهر بندری، نفتی و پرجمعیت بی‌فرودگاه؟
مجتبی عباسی، کارشناس شهرسازی با یادآوری جانمایی فرودگاه در دهه‌های گذشته می‌گوید:
«در آن زمان گناوه ۵ تا ۱۰ هزار نفر جمعیت داشت؛ امروز جمعیت آن از ۱۰۰ هزار گذشته است. شهری با این وسعت، حجم تجارت و جذب گردشگر، بدون فرودگاه معنا ندارد. شهرهای بدون ویژگی بندری مثل لار فرودگاه دارند، اما گناوه نه؟»
او با اشاره به *آینده‌نگری توسعه سواحل جنوبی* کشور هشدار می‌دهد:
«اگر قرار است جنوب کشور ۲۵ میلیون نفر جمعیت داشته باشد، گناوه سهم بزرگی خواهد داشت. اگر امروز فرودگاه نداشته باشد، فردا زیرساخت‌های لازم برای رشد را از دست می‌دهد.»
تفاهم‌نامه‌ای که ناگهان ناپدید شد
دکتر اکبر مولایی نیز با اشاره به امضای تفاهم‌نامه رسمی با سازمان هواپیمایی کشور برای احداث فرودگاه می‌گوید:
«سه سال پیش این تفاهم‌نامه امضا شد و حتی سرمایه‌گذار بخش خصوصی نیز اعلام آمادگی کرد. اما ناگهان و در سکوت کامل، سند زمین به نام مسکن و شهرسازی منتقل شد؛ اقدامی که مسئولان وقت، از جمله احمد محمدی زاده استاندار و محمدتقی صفری فرماندار سابق باید بابت آن پاسخگو باشند.»
مرتضی سراجی دبیرکل حزب اعتماد ملی استان نیز در اعتراض به این اقدام از ارسلان زارع استاندار و احسان جهانیان معاون سیاسی امنیتی وی خواست تا در اسرع وقت به مطالبه به حق مردم پاسخ دهند.
درخواست برای ورود نهادهای نظارتی و قضایی
در میان موج درخواست‌ها، علی محمدی از *دادستان* می‌خواهد به عنوان مدعی‌العموم به موضوع ورود کرده و حقوق مردم را پیگیری کند.
علی زارعی نیز از *امام جمعه* گناوه خواسته است مطالبه مردم را در خطبه‌های نماز جمعه مطرح کند و از مسئولان بخواهد پاسخگوی افکار عمومی باشند.
جهانگیر تفضلی و سید علی حسینی حقیقی نیز از *جعفر پورکبگانی نماینده حوزه ی انتخابیه در مجلس و همچنین از شورای شهر گناوه خواسته‌اند موضعی شفاف اتخاذ کند و به جای تضعیف زیرساخت‌های قدیمی، در کنار مردم بایستد.
سخنانی مانند ،"فرودگاه توجیه اقتصادی ندارد" تنها مردم را ناامید می‌کند.
نمایش اعتراضی، زنان و کودکان در خط مقدم مطالبه‌گری
در پایان اعتراض، چند هواپیمای کوچک به صورت نمادین در باند خاکی فرودگاه به پرواز درآمدند. زنان، کودکان با در دست داشتن پلاکاردهایی مانند *"فرودگاه حق مسلم ماست" و "حذف فرودگاه، خیانت به آینده گناوه است"* صدای خود را به گوش مسئولان رساندند.
*جمع‌بندی: مطالبه روشن، تردیدهای پررنگ
مردم بندر گناوه خواستار بازگشت سند فرودگاه به سازمان هواپیمایی کشوری و آغاز احداث فرودگاه با مشارکت بخش خصوصی هستند. تداوم سکوت یا پافشاری بر تغییر کاربری این زمین، در نگاه مردم، چیزی جز نشانه‌ای آشکار از فساد سازمان‌یافته و رانت‌خواری نیست.
در این شرایط، توپ در زمین فرماندار، نماینده مجلس، استاندار بوشهر و نهادهای نظارتی است. آیا پاسخ مردم را خواهند داد؟*/ پیام عسلویه
اعتراض مردم گناوه به واگذاری زمین فرودگاه این شهر
