فرصت استراتژیک مغفول بوشهر در تجارت با عمان

بوشهری ها / صدیقه بهزادپور | همزمان با سفر رئیس جمهور به کشور عمان به عنوان کشوری دوست، هم پیمان که اخیراً نیز به عنوان میانجی مذاکرات ایران و آمریکا نیز ایفاء نفش کرده است، حضور ارسلان زارع به عنوان استاندار بوشهر، در تیم 85 نفره همراه رئیس جمهور، حکایت از اهمیت بوشهر در مبادلات تجاری – اقتصادی فی مابین دو کشور و ظرفیتهای استان دارد که باید بیش از پیش به آن پرداخت .

پیش بینی افزایش روابط تجاری بوشهر و عمان

به گزارش «رویداد پارس»، ارسلان زارع در حاشیه سفر رئیس‌جمهور به عمان، به اهمیت سیاسی و اقتصادی این سفر پرداخت و اضافه کرد؛ با توجه به شرایط کنونی منطقه و تحولات بین‌المللی، این سفر به عنوان یک فرصت مهم برای تقویت روابط دوستانه و برادرانه میان ایران و عمان تلقی می‌شود. که نه تنها به تعمیق روابط دو کشور کمک می‌کند، بلکه تأثیرات قابل توجهی بر تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد داشت. به گفته استاندار بوشهر، نرخ صادرات کالای استان بوشهر در سال گذشته به عمان بالغ بر ۱۱۵ میلیون دلار شده است که پیش بینی می شود بر اساس برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته این رقم در سال جاری تا میزان مطلوبی افزایش یابد. زارع اضافه کرد:  در این سفر، با توجه به رویکرد دولت وفاق ملی در تقویت دیپلماسی استانی، نشست‌های تخصصی برای بهبود مبادلات تجاری و توسعه سرمایه‌گذاری استان بوشهر با عمان برگزار خواهد شد.

فرصت استراتژیک مغفول

آرزو جمالی دبیر سابق اتاق بازرگانی ایران و عمان در این باره گفت: در شرایطی که ایران به دنبال توسعه روابط اقتصادی با کشورهای همسایه است، یکی از فرصت‌های استراتژیک اما مغفول‌مانده، توسعه تجارت با کشور عمان از مسیر بندر بوشهر است. بوشهر به عنوان یکی از استان‌های بندری مهم ایران در جنوب کشور، ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای تبدیل‌شدن به هاب تجاری ایران در حوزه خلیج فارس دارد. با این وجود، به دلیل نبود زیرساخت‌های اساسی در حمل‌ونقل دریایی و هوایی، و عدم تسهیل ارتباطات مالی میان دو کشور، این فرصت‌ها یا بلااستفاده مانده‌اند یا در اختیار رقبای منطقه‌ای مانند امارات و قطر قرار گرفته‌اند. مدیر امور استانهای اتاق بازرگانی ایران  با تأکید بر اهمیت استراتژیک بوشهر گفت: در حال حاضر به دلیل نبود خط هوایی و دریایی مستقیم بین بندر بوشهر و شهرهای عمانی مانند مسقط یا صُحار، عملاً سهم بوشهر از صادرات غیرنفتی و حتی پتروشیمی ایران به عمان ناچیز است که در صورت بهبود این زیرساختها تا حد زیادی افزایش می یابد، چرا که در حال حاضر این استان از نظر ظرفیت‌های لجستیکی و جغرافیایی بسیار مستعد این نوع ارتباطات تجاری است. او با اشاره به سفر اخیر استاندار بوشهر به همراه هیئت دولتی به عمان، که همزمان با سفر رئیس‌جمهور ایران صورت گرفت، افزود: این سفر پیام روشنی برای اهمیت دادن به ظرفیت‌های بوشهر در توسعه روابط اقتصادی با عمان دارد. حضور استاندار در این سفر رسمی می‌تواند نقطه عطفی برای جلب توجه سرمایه‌گذاران، فعالان اقتصادی و تصمیم‌گیران به نقش بالقوه بندر بوشهر باشد.

مشکلات زیرساختی، مانع اول تجارت

جمالی تصریح کرد: ما شاهد هستیم که بسیاری از استان‌های مرکزی و شمالی ایران مانند تهران، اصفهان، ساری، ارومیه و حتی مشهد از ظرفیت صادرات به عمان بهره‌مند هستند، اما بوشهر با وجود مجاورت جغرافیایی با این کشور، سهم مؤثری در این معادلات ندارد. دلیل اصلی، ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقل، عدم وجود خطوط هوایی مستقیم، و همچنین نبود بنادر تجهیزشده برای صادرات به عمان است. وی ادامه داد: چنانچه خط دریایی مستقیم بین بوشهر و بنادری مانند صُحار و مسقط برقرار شود و همزمان خط هوایی بوشهر به مسقط نیز راه‌اندازی گردد، شاهد جهشی در حجم مبادلات تجاری خواهیم بود، چرا که  این اقدام می‌تواند بوشهر را به هاب صادرات محصولات پتروشیمی، شیلات، مواد غذایی و حتی گردشگری سلامت تبدیل کند.

تحریم‌ها و موانع بانکی

به گفته جمالی یکی از موضوعات کلیدی دیگر، محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها و ضعف ارتباطات بانکی بین ایران و عمان است. او در این‌باره گفت: برخلاف تصور، عمان نیز مانند سایر کشورهای حوزه خلیج فارس با مشکلاتی برای مراودات بانکی با ایران مواجه است. در غیاب یک سیستم مالی رسمی، فعالان بخش خصوصی مجبور به استفاده از مسیرهای غیررسمی مانند صرافی‌ها یا کشورهای واسطه هستند که این موضوع ریسک اقتصادی و هزینه مبادله را افزایش می‌دهد. او افزود: بسیاری از شرکت‌های ایرانی به همین دلیل ترجیح می‌دهند از مسیر امارات یا شارجه صادرات خود را انجام دهند که این امر باعث کاهش صرفه اقتصادی برای بوشهر و انتقال مزایای تجارت به بنادر رقیب می‌شود.

نبود مشوق‌های شرکتهای خصوصی

جمالی در ادامه تاکید کرد: هم اکنون، هیچ بسته حمایتی مؤثری برای شرکت‌هایی که بخواهند در ایران به ویژه، بوشهر فعالیت تجاری با عمان انجام دهند، ارائه نشده است. در حالی که اگر برای مدت شش ماه تخفیف یارانه سوخت در برای فعالان در حوزه حمل و نقل در نظر گرفته شود، شرکت‌ها می‌توانند در این زمینه فعال شوند و یک اکوسیستم جدید صادراتی ایجاد کنند.  جمالی اضافه کرد: در حال حاضر بیشتر تجارت ما با عمان به‌صورت سنتی انجام می‌شود و فاقد برنامه بازاریابی هدفمند است، قطعاً  ایجاد شرکت‌های مدیریت صادرات، می‌تواند با تمرکز بر تحلیل بازار عمان، استانداردسازی محصولات ایرانی، برندینگ حرفه‌ای و پیاده‌سازی استراتژی بازاریابی، نقش مهمی در توسعه پایدار صادرات به این کشور داشته باشد. جمالی تأکید کرد: بوشهر ظرفیت‌های قابل توجهی برای توسعه تجارت با عمان دارد.  وی بوشهر را به‌عنوان هاب انرژی منطقه معرفی کرد که با توجه به زیرساخت‌های پتروشیمی، نفت و گاز، می‌تواند نقش مهمی در صادرات مجدد کالاها ایفا کند.  جمالی همچنین بر اهمیت راه‌اندازی خطوط مستقیم حمل‌ونقل دریایی بین بوشهر و عمان تأکید کرد که می‌تواند هزینه‌های اضافی را کاهش داده و تجارت را تسهیل کند.  وی افزود که با ایجاد این خطوط، فرصت‌های بیشتری برای صادرات مجدد محصولات و ... فراهم می‌شود.  در حال حاضر، برخی خطوط مستقیم کشتیرانی بین بنادر ایران و عمان برقرار است، اما بوشهر هنوز از این مزیت بهره‌مند نشده است.

ظرفیت گردشگری سلامت

مدیر امور استانهای اتاق بازرگانی ایران بیان کرد: یکی دیگر از فرصت‌های مغفول‌مانده، حوزه گردشگری سلامت است. در حالی که مردم عمان اعتماد زیادی به سیستم درمانی ایران دارند، ولی  به دلیل نبود پرواز مستقیم و نبود سازوکار رسمی برای ارجاع بیماران، این ظرفیت مغفول مانده است. در حال حاضر دلال‌ها نقش واسطه را بازی می‌کنند و این باعث کاهش کیفیت خدمات و بی‌اعتمادی تدریجی می‌شو. او در نهایت  راه‌اندازی خطوط مستقیم دریایی بین بوشهر و بنادر عمان به‌ویژه بندر صُحار و مسقط، تخصیص بسته‌های حمایتی و یارانه‌های سوخت برای شرکت‌های تجاری فعال در حوزه صادرات به عمان، تسهیل سازوکارهای مالی و همکاری با صرافی‌های معتبر برای عبور از شرایط تحریمی،  راه‌اندازی شرکت‌های مدیریت صادرات با رویکرد تخصصی به بازار عمان و توسعه برندینگ برای محصولات ایرانی در اتاق بازرگانی را از جمله راهکارهای توسعه روابط تجاری – اقتصادی فی مابین ایران و عمان ذکر کرد که در صورت توجه مناسب به بوشهر به عنوان یک  فرصت ژئو‌اکونومیک راهبردی برای ایران که اگر به‌درستی از آن بهره‌برداری شود، می‌تواند نقش مهمی در ارتقای روابط اقتصادی با عمان و سایر کشورهای منطقه ایفا کند. امید است که با توجه بیشتر مسئولان و پیگیری فعالان اقتصادی، این حلقه مفقوده تجارت ایران، به‌زودی به نقطه قوت بدل شود.