موشکافی از بازگشت پرهیاهوی بابک زنجانی
بوشهری ها /*صدیقه بهزادپور - حضور پرجار و جنجال بابک زنجانی که پیشتر به‌دلیل فساد مالی و اختلاس از درآمدهای نفتی کشور به اعدام محکوم شده بود، در روزهای اخیر باعث شگفتی افکار عمومی شده است به ویژه آنکه این متخلف قبلی اقتصادی با ارائه ایده های مختلف اقتصادی و حضور در عرصه تجارت حمل و نقل هوایی، شهری، ریلی، رمزارها، طلا و ... با مهر برجسته «دات وان»، حتی سیاستهای رئیس کل بانک مرکزی را نیز به چالش کشانده و معتقد است عمده مشکلات ارزی کشور از سیاستها و برنامه ریزیهای اشتباه وی ایجاد شده و حتی خیلی پیشتر ها باید نظام بانکی را به منظور مقابله با چالشهای احتمالی در بستر بلاگچین قرار می داد. هرچند کنش و واکنشهای زنجانی و فرزین با هشدار و تذکر جدی قوه قضائیه به ظاهر خاتمه یافته است، اما آنچه رخ داد نشان از راه اندازی رویکردی است که بسیاری از آن تحت عنوان «بابکیسم» یا «بادِبابک» یای می کنند که معلوم نیست در کدام ریل یا کدام باد آنچنان قوی شروع به وزیدن کرده است.
محکوم به اعدام دیروز فعال اقتصادی امروز
آنچه که در روزهای مختلف به ویژه در بخشهای مختلف اقتصادی، از جمله حمل‌ونقل، فناوری، ارزهای دیجیتال و بانکداری، سرمایه‌گذاری‌های بزرگی توسط بابک زنجانی متخلف سابق اقتصادی که حکم اعدام را نیز در پرونده خود دارد، باعث شگفتی افکار عمومی شده و پرسش‌هایی جدی درباره شفافیت اقتصادی، نظارت بر فعالیت‌های تجاری و کارآمدی دستگاه‌های دولتی در ایران مطرح کرد.بابک زنجانی سالها قبل به‌اتهام متهم به فروش غیرقانونی نفت و پول‌شویی با استفاده از شبکه‌های مالی پیچیده در مالزی، ترکیه و آسیای مرکزی بود که در نهایت ادگاه انقلاب اسلامی تهران او را به اتهام «افساد فی‌الارض» به اعدام محکوم کرد. این حکم در دیوان عالی کشور تأیید شد، ولی با این وجود، در سال گذشته، پس از بازپرداخت بخش عمده‌ای از وجوه مسروقه، حکم اعدام او به ۲۰ سال زندان کاهش یافت و اندکی بعد در همان سال آزاد شد.
بازگشت به عرصه اقتصادی
پس از آزادی، زنجانی به سرعت فعالیت‌های اقتصادی خود را از سر گرفت و با تأسیس شرکتی در حوزه‌های حمل‌ونقل، تجارت و فناوری فعالیت می‌کند، وارد بازار شد و قراردادی به ارزش ۶۱ هزار میلیارد تومان (حدود ۸۰۰ میلیون دلار) هم با راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران برای تأمین ۳۰۰ لوکوموتیو مسافری و ۵۰ لوکوموتیو باری امضا کرد که همگان از آن به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در تاریخ راه‌آهن ایران یاد می کنند. علاوه بر این، گزارش‌ها حاکی از آن است که زنجانی در پروژه‌های دیگری مانند حمل‌ونقل هوایی، رمز ارزها، هتل‌سازی و واردات کالا نیز فعال است. او حتی در ویدئویی که اخیراً منتشر کرد، از یک ارز دیجیتال جدید به نام «دات‌وان» رونمایی کرد. بازگشت زنجانی به عرصه اقتصادی با واکنشهای مختلفی مواجه شده است. بانک مرکزی و وزارت نفت ایران اعلام کرده‌اند که هنوز بدهی‌های او تسویه نشده است، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران تأکید کرده که طبق حکم دادگاه، اموال زنجانی باید به نفع وزارت نفت توقیف می‌شد، اما هنوز مطالبات آن‌ها پرداخت نشده است.از طرف دیگر، رئیس بانک مرکزی ایران نیز چندی پیش اظهار کرد؛ بهتر است بابک زنجانی به جای ایده پردازی اقتصادی، بدهی های خود به بانک مرکزی را پرداخت کند که البته چندی بعد با هشدار قوه قضاییه طرفین دعوت به سکوت در این زمینه شدند.
ابعاد سیاسی و اجتماعی
به اعتقاد کارشناسان؛ بازگشت زنجانی به عرصه اقتصادی نه تنها جنبه‌های اقتصادی، بلکه ابعاد سیاسی و اجتماعی نیز دارد. گروهی از تحلیلگران معتقدند که او به عنوان یک «قربانی» در پرونده‌های فساد کلان دولتی استفاده شده است و حالا با بازگشتش، ممکن است به عنوان یک مهره در دست نهادهای قدرت قرار گیرد. از طرفی هم افکار عمومی نسبت به این موضوع واکنشهای متفاوتی نشان داده‌اند، بعرضی مردم نگران هستند که بازگشت زنجانی به دنیای کسب‌وکار نشان‌دهنده ضعف نظارت و فساد در سیستم اقتصادی کشور باشد، این نگرانی‌ها به ویژه زمانی شدت می‌گیرد که مشاهده می‌شود او بدون هیچ محدودیتی در پروژه‌های بزرگ دولتی مشارکت می‌کند. درحقیقت، بازگشت بابک زنجانی به عرصه اقتصادی ایران، پس از محکومیت به اعدام و آزادی مشروط، سؤالات جدی درباره شفافیت، نظارت و مبارزه با فساد در کشور مطرح کرده است. هرچند او مدعی است که بدهی‌های خود را تسویه کرده است، اما اظهارات متناقض مسئولان دولتی نشان‌دهنده پیچیدگی‌های این پرونده است. اما قطعاً هیاوهای اخیر دراین زمینه به راه اندازی ایسم جدید و کاملاً متفاوتی شده است که مسلماً نیازمند بررسی دقیق‌تر و شفاف‌سازی از سوی نهادهای مسئول است تا اعتماد عمومی به سیستم اقتصادی کشور بازگردد. اما در کنار همه این هیاهوها و گمانه زنی ها برخی نیز با اعتقادی عجیب از پشتوانه های پنهان زنجانی صحبت می کنند که احتمالاً حتی از گنجاندن وی در بدنه دولت یا حاکمیت دارند تا شاید راهی بگشاید که پیشینیان نتوانسته اند و امیدوارند شاید زنجانی به پشتوانه ایسم جدید و کارنامه قبلی خود راهی بگشاید!
عکس
